Spastik Kolon Nedir? Neden Olur?

Spastik kolon bir fonksiyonel sindirim sistemi hastalıklarıdır. Günümüzde sık duymaya başladığımız ve oldukça yaygın bir hastalıktır. Spastik kolon sendromunun; spastik barsak, spastik kolit, mukozal kolit ve irritabl barsak sendromu isimleri de bulunmaktadır. Oldukça karmaşık isimlere sahip olan bu hastalıkların kısaca açıklamasını yapalım. Spastik kolon daha çok kalın barsak rahatsızlığı anlatılmak için yaygın kullanılan bir tanımdır. Günümüzde bu halk arasında da oldukça bilinen bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Tıbbi karşılığıysa “İrritabl Barsak Sendromu” tanımlaması ile aynıdır.

Gittikçe yaygınlaşan bu hastalığın pek çok belirtisi bulunmaktadır. Bazı çeşitli faktörler bu sendromu tetikleyebilir. Kişinin günlük yaşamını ve sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek olan bu hastalığın detaylarını öğrenerek spastik bağırsak sendromu hakkında detaylı bilgi elde edebilirsiniz.

Spastik kolon sendromu nedir?

Spastik kolon diğer bir adıyla spastik kolit; kabızlık, kramp, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal gibi semptomları olan yaygın bir irritabl bağırsak sendromu çeşididir. Kolon, insan vücudunda kalın bağırsağın dışkının depolanması ve atılmasından sorumlu olan kısmıdır. “Spastik kolon” kalın bağırsakta gerçekleşen kas kasılmalarındaki artışı ifade eden bir tanımdır. Bu kasılmalar aynı zamanda halk arasında spazm olarak da bilinir. Spastik kolon sendromu daha sık bağırsak hareketlerine ve ishale yol açmaktadır.

Spastik kolon belirtileri nelerdir?

Spazm yapan bir kolonun belirtileri ve semptomları kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak;

• Karın bölgesinde ağrı ve spazm,
• Kasılma sonucunda görülen tuvaleti kullanma ve ani dışkılama ihtiyacı,
• İshal benzeri gevşek ve sulu dışkılama,
• Aşırı gaz,
• Kilo kaybı,
• Değişken bağırsak hareketleri spastik kolon belirtileridir.

Spastik kolon neden olur?

Spastik kolon sendromunun nedenlerini tam olarak ortaya koymak mümkün değildir. Ancak gelişmesinde rolü olduğu düşünülen çeşitli faktörler vardır. Bunlardan bazıları;

Bağırsak kaslarındaki anormal kasılmalar

Bağırsakların duvarları besinleri sindirim kanalından geçirirken kasılan kas katmanları ile kaplıdır. Normalden daha uzun süren kasılmalar şişkinlik, gaz ve ishale sebebiyet verebilir. Zayıf kasılmalarsa besin geçişini yavaşlatarak sert ve kuru dışkılamaya sebebiyet verebilir.

Sinir sistemi anormallikleri

Sindirim sisteminde bulunan sinirlerdeki anormallikler karın, gaz veya dışkıya bağlı olarak gerildiğinde normalden daha büyük bir rahatsızlığa sebep olabilir. Beyin ve bağırsaklar arasında zayıf koordine edilmiş sinyaller, vücudun sindirim sürecinde meydana gelen değişikliklere aşırı tepki vermesine sebep vererek ağrı, ishal veya kabızlık gibi semptomlara yol açabilir.

Bağırsaklarda iltihaplanma

Bazı hastaların bağırsaklarında normalden daha fazla miktarda bağışıklık sistemi hücresi vardır. Aşırı bağışıklık sistemi tepkisi iltihaplanmaya yol açarak ağrı ve ishale neden olabilir.

Ağır enfeksiyon

Spastik kolon sendromu bakteri ya da virüslerin sebep olduğu şiddetli bir ishal patlamasından sonra gelişebilir. Buna ek olarak bağırsaklardaki bakteri florasındaki dengenin bozulması sonucu görülen fazla bakteri üremesi ile de ilişkili olabilir.

Bağırsaktaki yararlı bakterilerin sayısında değişiklikler

Bağırsaklarda bulunarak sağlıkta kilit rol oynayan yararlı bakterilere mikroflora denir. Araştırmalara göre spastik kolon sendromuna sahip olan hastaların mikrofloralarında bozulma saptanmıştır. Spastik kolon hastalığına, tüm bunların dışında yol açan başka hastalıklar da bulunmaktadır. Bunun yanı sıra bazı koşullar da kasılma ve spazmlara yol açabilir. Bunlar; Crohn hastalığı, ülseratif kolit, bağırsak tıkanıklığı ve hapsolmuş gazdır.

Spastik kolon ağrısı nerede olur?

Spastik kolon ağrısı genellikle karın bölgesinde ağrı ve spazm şeklinde olur. Kimi zaman kasık ve bağırsaklarda da spastik kolon ağrısı genellikle karın bölgesinde yoğunluk gösterir.

Spastik kolon ağrısına ne iyi gelir?

Çoğunlukla diyet ve bazı aktivitelerdeki birkaç temel değişiklikler spastik kolon sendromuna iyi gelir. Spastik kolon ağrısını azaltmaya yardımcı olabilecek bazı ipuçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Azar azar ve sık yemek yemek ağrıların hafiflemesinde etkilidir.
• Besinlerin yavaş yavaş tüketilmesi ve uzun süre çiğneyerek yenmesi gaz şikâyetlerine iyi gelir.
• Düzenli egzersiz yapmak mutluluk hormonu salınımını artırarak stresle başa çıkmaya yardımcı olur. Böylelikle stresin tetiklediği belirtilerde azalma gözlemlenebilir.
• Etkili bir diyet spastik kolon ağrısına ya da sendromuna iyi gelebilir.

Spastik kolon sendromu olan kişiler nasıl beslenmelidir?

Spastik kolon sendromuna sahip olan kişiler için özel olarak spastik kolon diyeti hazırlanır. Spastik kolon sendromu yaşayan kişilerin besin olarak tüketebileceği gıdalar genel olarak aşağıdaki gibidir:

• Narenciye hariç sebze ve meyveler
• Pirinç unu
• Kepekli pirinç
• Bol miktarda su
• Bitkisel çaylar
• Tahıllar
• Balık
• Patates
• Tavuk
• Yoğurt
• Ayçiçeği çekirdeği ya da balkabağı çekirdeği
• Keten tohumu
• Susam

Ayrıca çok yağlı ve kızartılan besinlerden uzak durulması gereklidir. Bunun dışında peynir, süt, kafein içeren içecekler, aşırı baharatlı ve mayalı yiyeceklerden de uzak durulması son derece önemlidir.

Spastik kolon kansere yol açar mı?

Kalın bağırsakta tümör büyümesi ile meydana gelen kolon kanseri kalın bağırsağı böylelikle etkiler ve genellikle bağırsağın duvarındaki polipler ile başlar. Kolon kanserinin sık görülen belirtileri arasında kabızlık ya da ishal şeklinde değişiklik olması, karında şişkinlik ve ağrı olması sebebiyle hasta tarafından kolon kanseri ve spastik kolon sendromu ile karıştırılabilir. Çünkü semptomlar birbirine çok benzer. Bu yüzden semptomları taşımanız halinde mutlaka bir doktora danışmanız gerekir.

Spastik kolon tedavi var mı?

Spastik kolon hastalığı kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı tetikleyici besinler vasıtasıyla sıklıkla kötüleşir. Semptomlarını kötüleştiren kısa zincirli karbonhidratların ortadan kaldırılması gerekir. Genellikle diyet ve bazı aktivitelerdeki birkaç temel değişiklikler spastik kolon sendromunu tedavi eder. Ayrıca travma veya istismar sonrası görülen spastik kolon hastalığında psikolojik terapiler oldukça önemlidir. Bunlar;

• Bilişsel-davranışçı terapi,
• Bağırsak odaklı hipnoterapi,
• Farkındalık meditasyonu olmak üzere üç şekilde yapılmaktadır.

Spastik kolon tedavi edilmezse ne olur?

Ölümcül bir tarafı olmamasına rağmen spastik kolon sendromu kişilerin sosyal yaşamlarını olumsuz yönde etkileyen bir sorundur. Bu nedenle tedavi edilmesi gerekmektedir. Dikkat edilmezse oldukça kötüleşebilen bu hastalık günümüzde oldukça sık görülmektedir. Belirtileri taşıdığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir uzmana danışmanız tavsiye edilir.

Bağırsak hastalıkları hakkında daha fazla detay  için Kalın Bağırsak Hastalıkları ve İnce Bağırsak Hastalıkları yazılarımıza göz atabilirsiniz.