Geçirgen Bağırsak Sendromu

Bağırsaklar üzerine yapılan çalışmalar her geçen gün artarken bağırsak sağlığının vücudun genel sağlığı ile ne kadar ilişkili olduğu gözler önüne serilmiştir. Bağırsaklarda gelişen olumsuz 1 durum vücuttaki diğer sistemleri de etkilemektedir. Görülme sıklığı yüksek olan bağırsak hastalıklarından biri geçirgen bağırsak sendromudur. Günlük hayatı olumsuz yönde etkileyen bu sendromda hem ilaçlar hem de diyet desteğiyle tedavi sağlanır. Geciktirilen tedavi ile malnütrisyon oluşumu görülerek hastalığın daha ciddi getirileri olmasına neden olunabilir. Bundan dolayı geçirgen bağırsak sendromundan şüphelenilmesi halinde mutlaka “Genel Cerrahi ve Gastroenteroloji” bölümüne danışılmalıdır.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir?

Geçirgen bağırsak sendromu, Bağırsak dokusunda meydana gelen değişimler sonucu açığa çıkan bir hastalıktır. Bağırsak dokusunda yer alan bağlar arasında açılmalar oluşması sonucu açığa çıkar. Bağırsaklardan besin ve mineral emilimleri gerçekleşirken bozulan bağırsak yapısına bağlı olarak sindirim sonucu açığa çıkan atıklar, zararlı maddeler ve toksinler de kana karışabilir. Bu durum ciddi sağlık problemlerine sebebiyet verebilir. Geçirgen bağırsak sendromunda özellikle bağışıklık sistemi bağırsak dokusuna karşı saldırıya geçebilir. Bunun sonucunda bağırsak dokusunda daha ciddi hasarlar açığa çıkabilir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Geçirgen bağırsak sendromu çeşitli belirtiler açığa çıkarır. Geçirgen bağırsak sendromuna sahip olan kişilerde besin alerjisi görülme sıklığı daha yüksektir. Bunun yanı sıra; bağışıklık sistemi hastalıkları, cilt problemleri, vitamin veya mineral eksikliklerine bağlı gelişen semptomlar, baş ağrısı, birden fazla bölgede gelişen fibromiyalji, ishal, kabızlık, irrite bağırsak sendromu, nörolojik problemler veya kronik yorgunluk gibi belirtiler açığa çıkabilir.

Geçirgen bağırsak sendromuna sahip kişilerde süt ürünleri ve glutene karşı hassasiyet görülme oranı yüksektir. Bu durumun temelinde kan dolaşımında yer alan toksinlere karşı bağışıklık sistemi mücadele ederken gıdalarla alınan antijenlere karşı da duyar geliştirmesi olduğu düşünülmektedir.

Geçirgen bağırsak sendromu olan kişilerde ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bağırsak hastalıklarına yakalanma riski daha yüksektir. Bu hastalıklara sahip olan kişilerde geçirgen bağırsak sendromuna yönelik tetkikler uygulanmalıdır.

Geçirgen bağırsak sendromu ve tiroit sorunları arasında da ilişki bulunur. Hashimoto hastalığı sızdıran bağırsak sendromundan etkileyebilen bir hastalıktır. Bağırsak geçirgenliği gelişmesiyle birlikte tiroit fonksiyonlarında bozukluklar meydana gelebilir.

B12 vitamini, folat ve magnezyum değerlerinde ciddi düşüşler görülebilir.

Artan sivilce problemleri, sedef hastalığı ve egzama semptomlarını da artış da sızdıran bağırsak sendromuna bağlı olarak gelişebilir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Bağırsak sendromu bağırsak kolonizasyonunda anormallikler olması halidir. Bu durum bağırsağın fizyolojik hareketlerini tam olarak yerine getirememesi ile sonuçlanır. Bağırsakta meydana gelen mikrobiyal bozukluklara bağlı olarak gelişen bu durumun altında patojenik bakteriler yer alabilir. Bakteriler virüsler, mantarlar veya parazitlerden kaynaklı olarak mikro ekolojik bozukluklar açığa çıkabilir. Mukozal reseptörlere erişen bu patojenler hızlı bir şekilde çoğalarak bağırsaklarda tekrarlanan enfeksiyonlar gelişmesine neden olabilir. Bu durum bağırsak yapısının bozulmasına ve bağırsaklardaki sıkı bağlantıların gevşemesine yol açarak bağırsak geçirgenliğine neden olabilir.

Bağırsak dokusunda meydana gelen değişimlerin ardında farklı nedenler de yatabilir. Bu nedenler arasında; yoğun stres, yüksek oranda alkol kullanımı, diyabet hastalığı, alerjik hastalıklar, yetersiz ve dengesiz beslenme otoimmün bozukluklar, irritabl bağırsak sendromu, krom ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları yer alabilir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Teşhisi Nasıl Konur?

Kişiler, kronik kabızlık, ishal veya şişkinlik gibi problemlerle karşı karşıya ise geçirgen bağırsak sendromu şüphesi duyabilir. Sendrom ile açığa çıkan temel semptomları olan bu 3 başlık ardından bir gastroenteroloji uzmanına danışılmalıdır. 

Klinik muayene ardından hekim hastayı çeşitli testlere tabi tutar. Öncelikle, gaita testi alınarak gaitadaki bakteri durumu incelenir. Bu sayede bağırsaklarda bir enflasyon durumu olup olmadığı tespit edilebilir. Ardından kişilere gıda intoleransı testi uygulanabilir. Bu sayede bağışıklık reaksiyonlarına yönelik gözlem yapılabilir. Son olarak çeşitli kan tahlillerine başvurulur. Kanda bulunan yabancı maddelere yönelik veya vücudun enflamasyon durumuna yönelik kan tahlilleri uygulanır. Tetkik sonuçları ardından kişiye özgü bir tedavi planlaması yapılır.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Geçirgen bağırsak sendromu tek başına bir tıbbi sorun olarak değerlendirilmemektedir. Bundan dolayı kesin olarak bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Kişilerde gelişen komplikasyonlara göre bir tedavi planlanması yapılır. Genellikle ilaçlar ve diyetisyen kontrolünde uygulanacak diyetler ile tedavisi sağlanır. Kişilerin hassasiyet oluşturduğu gıdalara bağlı olarak bir beslenme tedavisi uygulanır. Alerjik reaksiyonlara yol açan, ilçe bağırsak sendromunu tetikleyen, sindirimi zor veya sindirim sisteminde duyarlılığa sebep olan besinler diyetten çıkarılır. Probiyotik içeriği yüksek olan gıdalardan yararlanılır yeri geldiğinde gıda takviyesi olarak probiyotik takviyeleri kullanılır.

Geçirgen bağırsak sendromunda yaşam tarzı değişiklikleri de son derece önemlidir. Öncelikle uyku düzeni olmayan bireylerin uyku düzeni kazanması sağlanmalıdır. Yeteri kadar doğru saatlerde uyumak bağırsak sağlığı için büyük önem taşır.

Kişilerin düzenli olarak egzersiz yapması önerilir. Olabildiğince stresten uzak, doğal bir yaşam tercih edilmelidir. Sigara ve alkol kullanan kişilerin bu tüketimlerini sonlandırması önerilir.

Geçirgen bağırsak sendromunun önlenmesinde gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılması son derece önemlidir. Düzenli antibiyotik kullanılan kişilerin mutlaka bağırsak sağlığını güçlendirmeye yönelik destekleyici ürünler kullanması gerekir. Farklı bir kronik hastalığa bağlı geçirgen bağırsak sendromu gelişmesi halinde ise öncelikle bu kronik hastalığın tedavisi sağlanmalıdır. Kronik hastalık ve geçirgen bağırsak sendromuna yönelik tedavi birlikte uygulanmalı ve hastalığın ana nedeni ortadan kaldırılmalıdır.

Geçirgen Bağırsak Sendromuna Ne İyi Gelir?

Geçirgen bağırsak sendromunda yapılan yaşam değişiklikleri semptomların azalmasında son derece etkilidir. Düzenli egzersiz yapılması, meditasyon veya yoga gibi stresten uzaklaştıran aktiviteler yapılması, sağlıklı beslenilmesi, gerektiği durumlarda psikolojik destek alınması büyük önem taşır. Kişilerin hassasiyet duyduğu besinlerin tüketiminin sınırlandırılması veya tüketiminden kaçınılması geçirgen bağırsak sendromu ile gelişen semptomların azalmasında son derece etkilidir.

Geçirgen Bağırsak Sendromu Diyeti Nasıl Yapılır?

Geçirgen bağırsak sendromunda kişinin hassas olduğu besinlere yönelik bir eliminasyon diyeti uygulanır. Bazı bünyelerde laktozlu süt ürünlerine karşı hassasiyet gelişebilir. Geçirgen bağırsak sendromunda uygulanan diyetlerde bu tür gıdaların diyetten çıkarılması önerilir.

Fast food gibi aşırı yağlı yiyeceklerin tüketilmesi, rafine şeker içeriği yüksek paketlenmiş gıdaların tüketilmesi semptomların kötüleşmesine neden olabilir. Bu tür yiyecekler de beslenmeden çıkarılmalıdır. Aşırı kafein tüketiminden kaçınılmalıdır. 

Su tüketimine son derece dikkat edilmelidir. Özellikle de patojenlerin seyretmesinde büyük rol alan su, tüm sağlık sistemi için gerekli bir öğedir. Günlük hayatta 2- 2.5 litre olacak şekilde su tüketimine yer verilmelidir. 

Lahana turşusu, yoğurt, kefir ve tarhana gibi fermente gıdalara günlük beslenmede yer verilmesi büyük önem taşır. Probiyotik etkisi bulunan bu gıdalar bağırsaklarda bulunan yararlı bakteri sayısını arttırarak bağırsak hareketlerinin düzenlenmesini destekler.

Yapılan çalışmalar geçirgen bağırsak sendromuna sahip olan kişilerin glutene karşı da hassasiyet oluşturduğunu gözlemlemiştir. Bundan dolayı glutensiz beslenme benimsenmesi yine semptomların azalmasında ve bağırsak sağlığının iyileştirilmesinde önemli bir rol alabilir. Bu noktada glutensiz karbonhidrat kaynakları tüketilmelidir. Pirinç, mısır, patates, tatlı patates, kurubaklagiller, kinoa, yağlı tohumlar ve meyveler gluten içermeyen karbonhidrat kaynakları arasında yer alır. Paketli ürünlerin kullanılması halinde ürünler üzerinde glutensiz ibaresi olmasına dikkat edilmelidir.