Protein Diyeti

Yüksek protein ile beslenmek doyurucu olması hem de kilo vermeyi desteklemesi ile sevilen diyet şekillerinden biridir. Özellikle, karbonhidrata ciddi sınırlandırmalar getirilip protein tüketimine odaklanılması protein tüketimi severler için diyetin uygulanabilirliğini kolaylaştırır. Ancak bu diyet şekli her zaman herkes için uygun olmadığı gibi uzun dönemlerde bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bundan dolayı uzmanlar, protein diyeti yaparken dikkat edilmesi gereken başlıklar olduğunu vurgular. Dikkatsiz bir şekilde uygulanan protein diyeti, başta kalp damar sağlığı olmak üzere kardiyovasküler sistemi olumsuz yönde etkileyerek ciddi sonuçlara neden olabilir. 

Protein Diyeti Nedir?

Protein diyeti, günlük enerjinin büyük bir bölümünün proteinlerden karşılandığı bir diyet şeklidir. Hayvansal gıda üzerine kurulu bir diyet planıdır. Karbonhidrat alımını oldukça azaltan bir diyet olmasına bağlı olarak zayıflama üzerinde oldukça etkilidir. Kırmızı et, balık, tavuk ve yumurta tüketimine odaklanarak süt ve süt ürünlerini de yer verir. Kısıtlı miktarda sebze ve meyve içerir. Sporcuların uyguladığı beslenme planına benzetilebilir. Ancak bir sporcunun ihtiyaç duyduğu kadar karbonhidrat kaynağına sahip olmayabilir. Protein diyeti, kişinin ihtiyaç duyduğu kalori değerine göre şekillenen bir diyet olup uzman kontrolünde uygulanması gereken bir diyettir.

Protein Diyeti Ne İşe Yarar?

Protein diyeti, karbonhidrat alımını kısıtlamasına bağlı olarak kilo verme üzerinde etkilidir. Zayıflama üzerindeki bir diğer etkisi ise protein, daha uzun süreli tokluk sağlayarak iştah kontrolü oluşmasını destekler. Kişiler öğünler arasında daha uzun süreli tok kalarak bir sonraki öğünde daha az yemek yeme eğilimine geçebilir. Bu durum genel olarak kilo vermeyi destekleyebilir. Protein diyeti ilk başlarda uygulandığı zaman trigliserit seviyelerinde iyileşme yarattığı gözlemlenebilir. Karbonhidrat alımını kısıtlayan bir diyet olmasına bağlı olarak glisemik indeksi düşük bir beslenme programı uygulanmasını sağlar. Bu durum kan şekeri seviyelerinde denge oluşturabilir. Özellikle, insülin direnci olan kişiler için daha az insülin salınımına neden olduğundan bu kişilere önerilebilecek türden bir diyet planıdır. Güçlenme üzerine spor yapan kişilerin kas gelişimini desteklemek adına ihtiyaçları olan proteini besinlerden almasını destekler. Ancak bu durumların dışında protein diyetleri uzun vadede sağlıksız özelliklere sahip bir diyet planı olabilir. 

Uzun soluklu yapılan protein diyetleri, kolesterol seviyelerini artırarak kalp damar tıkanıklıklarına sebebiyet verebilir. Yapılan çalışmalar protein diyetlerinin kalp hastalıklarına yakalanma riskini arttırdığını gösterir. Kalp damar sağlığının yanı sıra böbrek fonksiyonları için de yorucu bir diyet planı olabilir. Kanda düzenli olarak ürik aside maruz kalan böbrekler bir süre sonra filtrasyon işleminde zorlanmalar yaşayabilir. Hayvansal kaynaklı bir diyet planı üzerine kurulması doymuş yağ tüketiminin de artmasına neden olur. Bu durum kanda trigliserit seviyelerinin artmasına neden olabilir ve karaciğer yağlanmasına sebebiyet verebilir.

Protein Diyeti Nasıl Yapılır?

Protein diyeti; sabah, öğle, akşam yemeklerinden ve bazen ara öğünlerden oluşan bir diyet şeklidir. Porsiyonlar yönünde herhangi bir öneride bulunmamakta sadece porsiyonların ne tür gıdalar içermesini söylemektedir. Kişilerin günlük alması gereken kalori değerleri yaş, kilo, boy ve cinsiyete göre değişkenlik gösterdiğinden kişilerin bu değerleri ayrı bir şekilde hesaplanması gerekir. Ortaya çıkan kalori miktarı kadar kalori değerine sahip besinler ile diyet planlaması yapılır. Her öğünde mutlaka bir protein kaynağı vardır ve diyet genelinde karbonhidrat tüketimi sınırlıdır.

Protein Diyeti Kimler İçin Uygundur?

Protein diyeti, genel sağlık durumu iyi olan kişiler tarafından uygulanabilir bir diyettir. Ancak bazı hastalıklara sahip olan kişilere veya kolesterol değerleri yüksek olan kişiler için önerilmeyen bir diyettir. Kalp hastaları, böbrek hastaları, gelişim çağındaki çocuklar, diyabetliler, hamileler, emziren anneler ve kronik sağlık problemlerini sahip olan kişiler için protein diyeti önerilmemektedir. 

Protein Diyeti Ne Zaman Yapılır?

Protein diyeti uzun vadede vücutta fazla miktarda ürik asit birikmesine veya fazla kolesterol oluşumuna neden olacağından uzun süreli uygulanmaması gereken bir diyet şeklidir. Protein diyeti yapmaya uygun bir kişi hayatının herhangi bir döneminde protein diyeti uygulayabilir. Özellikle, zayıflama diyeti döneminde kilo vermesi yavaşlayan kişiler için bir şok diyeti görevi görebilir. Protein diyeti, diyetisyen kontrolünde yapılması gereken bir diyet olup belirli süre aralığında yapılmalıdır. Bu süreye hastanın durumu ve diyeti yapma hedefi göz önünde bulundurularak karar verilir.

Protein Diyet Listesinde Neler Vardır?

Protein diyet listesi genellikle hayvansal gıdalardan oluşur. Kısıtlı miktarda yağlı tohumlara, tahıllara ve sebzelere diyet listesinde yer verilir. Ancak bu diyet programında herhangi bir rafine şeker içeren hiçbir gıda bulunmamaktadır. Yumurta, et, tavuk, balık, peynir tüketimi ana odaklanılan gıdalar arasındadır. Diğer besin grupları içerisinde ise yulaf, tahıllı makarnalar gibi düşük glisemik indeksli karbonhidrat kaynakları mercimek, nohut gibi kuru baklagiller ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumlar ve brokoli, Brüksel lahanası, kabak gibi sebzelere yer verilir.

Protein Diyeti Hangi Hastalıklar İçin Önerilir?

Protein diyeti, vücudunda proteine karşı ciddi bir manipülasyon gelişmiş kişilere önerilebilen bir diyettir. İnsülin direnci geliştirmeye başlamış kişilerde kan şekeri seviyelerinde denge sağlanması için de önerilebilir. Glisemik indeksi düşük gıdalardan beslenilmesine sebep olarak kandaki şeker düzeylerindeki dalgalanmayı azaltır ve ihtiyaç duyulan miktarda insülin salgılanmasını destekler.  Bir diğer durum ise uzun vadeli zayıflama diyeti içerisinde bulunan kişilerin vücudu şaşırtmak için uygulanabilen bir diyet şeklidir. 

Protein diyeti önerilen kişiler kadar spesifik olarak önerilmeyen gruplar da vardır. Taze sebze, meyve tüketimini sınırlandırma getirilen bir diyet şekli olduğundan hamilelik veya emziklilik dönemi gibi veya gelişme döneminde olan çocuklar için önerilmeyen bir diyettir. Uzun süreli uygulamaması halinde vücutta vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabileceğinden çeşitli sağlık problemlerine sebebiyet verebilir.