Gaz Sancısı

Karın bölgesinde hissedilen şişkinlik düşünüldüğünden daha fazla rahatsızlık hissi yaratan bir problem olabilir. Çeşitli nedenlere bağlı oluşabilen gaz sancısı kısa süre içerisinde geçebildiği gibi uzun bir süre devam edebilir. Gaz sancısı birçok durumda normal karşılanabilirken, sürekli oluşması ve şiddetinin giderek artması bazı hastalıkların belirtisi olarak açığa çıkabilir. Her yaş dönemini etkileyen bu durum gündelik hayatı olumsuz yönde etkileyerek psikolojik sağlığı da olumsuz yönde etkileyen bir yöne sahiptir. Gaz sancısının sürekli olması halinde doktora danışılması önerilir. 

Gaz Sancısı Neden Olur?

Besinlerin sindirimi sırasında bağırsak ve mide hareketlerinde artış görülür. Artan bağırsak hareketleri veya istemsiz olarak yutulan havaya bağlı olarak gaz sancısı meydana gelebilir. Sindirilen besinlerin içeriğine bağlı olarak da vücutta gaz oluşabilir. Oluşan gazın vücuttan atılamamasına bağlı olarak ise gaz sancısı sorunu açığa çıkar.

Hızlı yemek yeme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam da vücutta gaz oluşumunu arttırıp gaz sancısına sebebiyet veren diğer hareketler arasında yer alır. Yemek yerken konuşmak veya ağzın çok açık kalmasına bağlı yemek yeme sırasında fazla hava yutulabilir. Yutulan hava midede gaz oluşumunu arttırarak gaz sancısına neden olabilir. Sağlıklı bir bireyin sindirim sisteminin sağlıklı çalışması halinde günde ortalama 20 kez gaz çıkarması normal karşılanır. Ancak bu gazın çıkarılmamasına bağlı olarak iç basınçta artış ve gaz sancısı sorunu oluşur.

Gaz sancısı her yaş grubunda görülebilen bir rahatsızlıktır. Bebeklerde gaz sancısı oluşma sıklığı daha fazladır. Bebeklerin gelişimiyle beraber süt tüketimlerinin artması gaz sancısının en büyük nedenlerinden biridir. Süt tüketiminin artması ile bağırsaklarda oluşan gaz miktarı artar ve henüz tam gelişmemiş olan bağırsak sistemi bu gazı tam olarak atamayabilir. Gazının ihtiyaç duyulduğu kadar çıkmaması ise gaz sancısına sebebiyet verir.

Gaz sancısı oluşum nedenleri arasında sindirim sistemine yönelik hastalıklar da yer alabilir. Çölyak veya irrite bağırsak sendromu gibi sindirim sistemini etkileyen sağlık problemleri vücuttaki gaz miktarının artmasına ve buna bağlı olarak gaz sancısı hissedilmesine neden olabilir.

Bahsedilen nedenlere ek olarak aşağıda yer alan faktörler de gaz sancısının sebepleri arasında yer alır.

• Ayak ve karın bölgesinin üşümesi
• Hareketsiz yaşam
• Çok yoğun miktarda lifli gıda tüketilmesi
• Son tüketim tarihi geçen gıdaların tüketilmesi
• Aşırı alkol tüketimi
• Uzun süre sakız çiğnenmesi
• Çok yoğun süt ürünü tüketimi
• Adet öncesi dönemlerde meydana gelen ataklar
• Baharat içeriği fazla besinler tüketmek
• Hızlı yemek yemek

Gaz Sancısı Belirtileri Nelerdir?

Vücutta gaz sancısı gelişmesi halinde karın bölgesinde hissedilen ağrı veya krampların haricinde farklı belirtiler de gözlemlenebilir. Bu belirtiler arasında en sık karşılaşılan geğirme eylemidir. Bununla birlikte; karında meydana gelen şişlik, basınç hissiyatı oluşması, şişkinlik hissi gaz sancısı ile gelen belirtiler arasında yer alır.

Gaz Sancısı Nerelere Vurur?

Gaz sancısı genellikle kasık bölgesinden itibaren abdominal bölge olarak adlandırılan vücudun orta kısmında hissedilir. Karın ve mide çevresinde hissedilen basınç bazı durumlarda kalp çarpıntısı hissiyatı yaratabilir. Bağırsak hareketliliğine bağlı olarak ve gazın bağırsaklarda sıkışması durumu kasık bölgesinde de ağrı hissiyatı yaratabilir.

Gaz Sancısı Ne Kadar Sürer?

Gaz sancısının süresi kişiden kişiye ve gaz sorunun neden geliştiğine bağlı değişkenlik gösterir. Bazı sancılar dakikalar içerisinde gaz çıkarma ile geçerken bazı sancılar ise günlerce sürebilir. Kişilerin bağırsak sağlığını etkileyen bir hastalığın tespit edilmesi halinde bu hastalığın tedavisi sağlanana kadar sık sık veya belirli aralıklarla gaz sancısı hissedilebilir. Gaz sancısı probleminin ortadan kaldırılması için beslenme şekli düzene sokulmalı ve bir bağırsak hastalığı varsa bu hastalığın tedavisi mutlaka sağlanmalıdır.

Gaz Sancısı Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

Gaz sancısı gluten emilim problemi olan çölyak veya bağırsak hareketliliğini etkileyen irrite bağırsak sendromunun belirtisi olarak gözlemlenebilir.  Bu 2 hastalığın yanı sıra ülseratif kolit veya Crohn gibi bağırsak yapısını etkileyen diğer hastalıklar da gaz sancısı semptomu yaratabilir. Gaz sancısının bu tür hastalıklara bağlı gelişmesi halinde hastalığın tedavisinin sağlanması ile gaz sancısı semptomu da ortadan kaldırılabilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Gaz Sancısı

Gaz sancısına bağlı olarak bebeklerde ve çocuklarda huzursuzluk gözlemlemek oldukça yaygın bir durumdur. Bebeklerde gaz sıkışması bir hastalık değildir. Bebekler dış dünyaya uyum gösterirken ve bir yandan sindirim sistemleri gelişirken gaz sancısı gibi fizyolojik reaksiyonlar açığa çıkarabilirler.

Anne sütü ile beslenen bebekler annelerinin tükettiği gıdalardan etkilenebilir. Yetişkinlerde gaz sorununa neden olabilen sarımsak, soğan veya diğer lifli sebze ve meyveler annedeki gaz oluşumunu arttırdığı gibi süt yapısının da etkileyerek bebekte gaz oluşmasına sebebiyet verebilir. Bebeğin sık sık emzirilmesi ve bu süre içerisinde hava yutması da yine bebekteki gaz oluşumunu arttırır. Bebeklerin mama tüketimine geçmesi ve anne sütüyle beraber mama tüketmesi de gaz problemine sebebiyet verebilir. Tüm bu faktörler gaz oluştururken bebeğin yeteri kadar gelişmemiş olan sindirim sistemi bu gazı vücuttan atmak için yeterli olmayabilir. Bu gibi noktalarda ise bebeklerde gaz sancısı meydana gelir. Bebeklik döneminde acı eşiğinin düşük olmasına bağlı olarak gaz sancısı bebeklerde ağlama reaksiyonuna sebebiyet verir. Günün her saatinde bebekler gaz sancısına bağlı olarak huzursuz olup ağlayabildiği gibi genellikle akşam saatlerinde bu problem sıklığı artar. Bebeklerin gaz sancısı çektiği bebeğin hareketlerini gözlemleyerek anlaşılabilir. Suratın kızarması ve bacakların karına doğru çekilmesi bebekte otomatik olarak gelişen reaksiyonlar olup gaz sancısından kaynaklı gelişen hareketlerdir. 

Bebeğin gaz sancısı çekmesi halinde karın bölgesine ve sırta masaj yapmak, karna ve sırta ılık bir bez koymak bebeğin gaz çıkarmasını destekleyerek gaz sancısını ortadan kaldırır. Kucakta sırtını sıvazlayarak gezmek ve bebeği hafif hafif sallamak da gaz çıkarmada etkili yöntemlerdir. Bu hareketlerin uygulanmasıyla bebeğin gaz sancısı giderilebilir ve gaz sancısından kaynaklı olan ağlaması durdurulabilir.

Yetişkinlerde Gaz Sancısı

Yetişkinlerde gaz sancısı görülme sıklığı da oldukça fazladır. Temelinde yatan ana nedenin belirlenmesi ve çözüm üretilmesi bebeklik çağına göre daha karmaşıktır. Yetişkinler de irrite bağırsak sendromu veya çölyak gibi sindirim sistemi hastalığı olmaması halinde genellikle beslenmeye yönelik yapılan değişimler gaz sancısı problemini azaltır. Soğan, sarımsak, karnabahar, enginar, fasulye, brokoli lahana, armut veya elma gibi yüksek lifli meyve ve sebzeler gaz oluşumunu artırır. Oluşan gazın atılamaması durumunda ise gaz sancısı meydana gelir. Çölyak olunmasa bile bazı kişilerde glutene karşı gösterilen hassasiyete bağlı olarak da gaz sorunu açığa çıkabilir. Glutenden az beslenmek veya gluteni tamamı ile hayattan çıkarmak gaz sorununu ortadan kaldırabilir. Aynı durum süt ürünleri için de geçerlidir. Süt ürünleri içerisinde bulunan laktoza bağlı olarak sindirim problemlerine ve bunun beraberinde gaz sancısı gelişimine sebebiyet verebilir. Laktozsuz süt ürünleri tercih ederek gaz sancısı oluşumu azaltılabilir.

Yetişkinler günlük beslenmesini inceleyerek hangi gıdaya karşı hassasiyet geliştirdiğini gözlemleyebilir. Bazı durumlarda diyetisyen desteği alınarak diyetisyen kontrolünde de hassasiyet oluşturan gıda tespit edilebilir. Kişilerin sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olması için ideal bir beslenme programı hazırlanarak gaz sancısı probleminin minimuma indirilmesi sağlanabilir.

Tüm bu önlemlere rağmen gaz sancısının geçmemesi halinde daha kapsamlı bir sağlık taramasına ihtiyaç duyulabilir. Gerekli tetkiklerin ardından doktorun önerileri doğrultusunda bu semptomu gidermeye yönelik tedavi planlamaları yapılabilir.