Magnezyum Eksikliği

Magnezyum, insan vücudu için temel 11 mineralden biridir. İnsan vücudunda birçok farklı sistemde rol alan magnezyum, alkali toprak metalleri sınıfında yer alan bir element çeşididir. Magnezyumun vücut hücreleri arasında iletişim sağlama gibi önemli bir rolü vardır. Hücreler arasında olduğu kadar hücre içi iletişimde de büyük bir role sahiptir. Vücutta bulunan enzimlerin çalışması için gerekli bir element olan magnezyum vücut tarafından üretilemez. Bundan dolayı besin kaynakları ile dışarıdan alınması gerekir. Dengesiz beslenme veya geçirgen bağırsak sendromu gibi hastalıklara bağlı olarak vücutta magnezyum eksikliği görülebilir. Magnezyum eksikliği ise belirli bir süre ardından vücutta çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir.

Magnezyum Ne İşe Yarar?

Vücut metabolizması üzerinde etkili olan bu element temel işlevini kan ve kas sistemleri üzerinde gösterir. Protein sentezi, enzim sistemlerinin aktive edilmesi, hücre büyümesi, kas yapısının güçlenmesi ve hücre yenilenmesinde de faaliyetler gösterir.

Magnezyum mineral ve elektrolitlerin iletilmesinde rol alır. İnsülin, tiroit hormonları, östrojen ve testosteron hormonu gibi hormonların salınımında da ciddi bir role sahiptir. Bunların yanı sıra sinir hücreleri arasındaki iletimin sağlanmasını destekler. Sinir iletimini sağlayan dopamin, serotonin, GABA gibi nörotransmiter maddelerin de salınımında görev alır.

Magnezyum, kalsiyum ve potasyumun işlevini artıran bir elementtir. Magnezyum eksikliği durumunda hücrelerin potasyum tutma kapasitesi düşebilir.

Magnezyum enerji metabolizması üzerinde ciddi rollere sahiptir. Fosfat gruplarının ve reaksiyonlarının aktive edilmesini sağlar. Glikoliz, oksidatif fosforilasyon, nükleotid metabolizması ve plazma membranlarına bağlanması gereken moleküllerin seçilmesinde magnezyum rol alır.

Magnezyum Nelerde Bulunur?

Magnezyum toprak ve deniz suyunda bulunan bir elementtir. Magnezyum insanlar için olduğu kadar bitkiler için de önemlidir. Bitki hücrelerinde etkili olan klorofil yapısına katılan magnezyum bitkilerin birer magnezyum kaynağı olmasını sağlar.

Magnezyum insan vücudunda kemik ve dişlerde bulunur. İnsan vücudunda bulunan magnezyumun %60’ı bu bölgelerdedir. Kalan %40 ise yumuşak dokularda bulunur. %1 gibi bir oran ise kandadır. Yumuşak dokularda yayılma oranı da birbirleri arasında değişkenlik gösterir. Magnezyum, beyin ve kalpte diğer organlara kıyasla daha fazla bulunan bir elementtir.

Magnezyumun Vücut İçin Faydaları Nelerdir?

Magnezyumun vücut için çok sayıda faydalı olduğu rolü vardır. İskelet kas sisteminde ayrı faydalara sahip olurken nörotransmiter iletiminde de görev alır. Bu temel özelliklerinin yanı sıra magnezyumun vücut için ekstra bazı faydaları bulunur:

Magnezyum hücreleri nikel, civa, alüminyum ve kurşun gibi zararlı elementlere karşı korur.

Hücrelerin potasyum tutma kapasitesini düzenleyerek kandaki potasyum miktarının dengeli olmasını sağlar.

Vücudun enerji metabolizmasını dengeleyerek yorgunluk gibi semptomların gelişmesini önler.

Kalp ve damar sağlığını koruyarak kalbin verimli bir şekilde çalışmasını destekler. Kalp ritminin sabit kalmasını sağlar. 

Kemik içerisinde bulunan kalsiyum miktarını düzenleyerek kemik erimesini önler. 

Magnezyum Eksikliği Neden Olur?

Magnezyum, vücut tarafından sürekli olarak kullanılan bir elementtir. Bazı durumlarda magnezyum eksikliği gelişebilir ve beraberinde birçok farklı semptom açığa çıkabilir. Günümüzde günlük tüketilen magnezyum alımında ciddi bir azalma söz konusudur. Daha fazla işlenmiş besinin tüketilmesi, toprak yapısının değişmesi, yiyeceklerdeki magnezyum miktarlarında azalmalara neden olur. Kişi belirli miktarda magnezyum kaynağı tükense bile ihtiyaç duyulan magnezyumu alamayabilir. Bazı ek durumlar da besinlerin içerisindeki magnezyum oranını düşürür. Meydana gelmiş olan asit yağmurları, yapay gübre kullanımının artması ve tarım ilacı kullanımı gibi durumlar magnezyum miktarını azaltır. Bir yemeğin uzun süre pişirilmesi de yiyeceğin magnezyum oranını düşürür. Tüm bu durumlar birleşerek beslenmeden alınan magnezyum miktarının yetersiz olmasıyla sonuçlanır.

Besin alımının dışında fizyolojik reaksiyonlardan kaynaklı olarak da magnezyum eksikliği görülebilir. Yoğun miktarda ter kaybı olan kişiler, diüretik ilaç kullananlar magnezyum eksikliğiyle karşılaşabilirler. Bu kişilerin yanı sıra kronik stres yaşayan, gebelik ve emzirme döneminde olan kişilerde de magnezyum eksikliği görülebilir. Yaşla beraber bazı gastrointestinal hastalıkları açığa çıkabilir. Çıkan gastrointestinal hastalıklar besinlerin yeteri kadar emilememesi ile sonuçlanır ve bu durum beraberinde bazı besin eksikliklerini getirir. Bu eksikliklerden biri ise magnezyumdur. Bağırsaklardan emilen magnezyum, bağırsak emilimi azalan  kişilerde yeteri kadar emilemeyebilir. Bu durumda magnezyum eksikliği ile sonuçlanır.

Magnezyum eksikliği kullanılan ilaçlar veya bazı hastalıklardan kaynaklı da açığa çıkabilir. Bu hastalıklar aşağıdaki gibidir.

• Diabetes Mellitus
• Alkolizm
• Crohn hastalığı 
• Ülseratif kolit
• Çölyak hastalığı
• Whipple hastalığı 
• Kısa bağırsak sendromu
• Renal hastalıklar
• Hiperaldosteronizm

Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Magnezyum eksikliği bir diğer adıyla hipomagnezemi, farklı belirtilere sebebiyet verir. Semptomlar magnezyum eksikliğinin şiddetine göre farklılık gösterebilir. Kişilerin yeni magnezyum eksikliği göstermeye başlaması halinde öncelikle erken bulgular açığa çıkabilir. Bu bulgular arasında:

• Bulantı ve kusma
• İştahsızlık
• Yorgunluk ve halsizlik yer alır.

Magnezyum eksikliğinin şiddetlenmesi halinde ise kardiyak, metabolik ve nörolojik etkiler daha şiddetli bir şekilde hissedilebilir. Bu belirtiler arasında ise aşağıdakiler yer alır.

• Kas krampları
• Fibromiyalji
• El ve ayaklarda uyuşma
• Kardiyak aritmiler
• Dikkat dağınıklığı
• Zihinsel bulanıklık
• Açıklanamayan kalsiyum eksikliği
• Kanda potasyum eksikliği

Magnezyum Eksikliği Nelere Yol Açar?

Magnezyum eksikliği önüne geçilmemesi halinde ciddi kardiyak, metabolik ve nörolojik problemlere sebebiyet verebilir. İleri vakalarda kalp ritminde bozulmalara bağlı olarak ciddi kalp hastalıkları gelişebilir. Fibromiyalji gibi bölgesel ağrı hissedilen durumlarda kişilerin günlük yaşam kalitesi ciddi oranda düşebilir. İştahsızlık ve kusma gibi semptomlara bağlı olarak ise kişilerde kontrol edilemeyen bir kilo kaybı oluşabilir. Bu durum ilerleyen vakalarda malnütrisyona sebebiyet vererek bazı besin eksikliklerine bağlı hastalıklara yol açabilir.

Magnezyum eksikliğine bağlı olarak farklı sağlık problemleri de gözlemlenebilir. Bahsi geçen kalp rahatsızlıklarını ek olarak magnezyum eksikliğinde; osteoporoz, tip 2 diyabet, depresyon, hipertansiyon, huzursuz bacak sendromu gibi hastalıklar ve migren ve astım semptomlarına artış görülebilir.

Magnezyum Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Magnezyum eksikliği tanısı alan kişiler gecikmeden magnezyum eksikliği tedavisine başlamalıdır. Magnezyum eksikliği tedavisinde magnezyum ilaçları veya magnezyum içeren multivitaminler kullanılır. Magnezyum eksikliği yaşayan kişilerin beslenmesine de dikkat etmesi gerekir. Magnezyum içeriği bakımından zengin olan besinler günlük beslenmeye eklenerek günlük alınması gereken magnezyum miktarı karşılanabilir. 

Magnezyum fazlalığı vücutta farklı belirtiler açığa çıkarabileceğinden magnezyum tedavisinde kullanılan preparatlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Magnezyum Eksikliğinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

İnsan vücudu günde ortalama olarak 280 ve 350 miligram arası magnezyuma ihtiyaç duyar. Bu miktarın karşılanabilmesi için birçok durumda beslenme yeterlidir. Ancak magnezyum eksikliği görülmesi halinde kişilerin magnezyum kaynağı olan besinlerin tüketim miktarına ekstra özen göstermesi gerekir. Magnezyum eksikliğinde beslenme, büyük bir role sahiptir. Tedavi sırasında tedaviyi desteklemek veya magnezyum eksikliği ile karşılaşmamak adına bazı besinlere günlük beslenmede yer verilmelidir. Magnezyum bakımından zengin yiyecekler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Tahıl ürünleri
• Dil balığı, somon gibi balıklar
• Badem, fındık, ceviz ve fıstık gibi kuruyemişler
• Soya fasulyesi soğan
• Kuşkonmaz
• Havuç
• Domates
• Kara turp
• Hurma
• Pırasa
• Gravyer peyniri
• Kakao
• Muz
• Maden suyu

Magnezyum içerikli besinlerle birlikte oksalat ve fitat içeren; domates, pancar, ıspanak, pazı, bamya, fındık, fıstık gibi besinlere de beslenmede yer verilmelidir. Bu sayede magnezyum emilimi desteklenebilir.