Holozoik Beslenme Nedir? Kimler Yapar?

Holozoik kelimesi besinleri katı parçacıklar halinde tüketen ve tükettiği besinleri sindirerek emilimini sağlayan canlıları simgeler. Hayvanların çoğu holozoik formlardır. Holozoik olarak beslenenler sadece bitkiler ile beslenen (herbivor), sadece etle beslenen (karnivor) ve hem et hem de bitkiyle beslenen (omnivor) olmak üzere üçe ayrılır. Holozoik beslenme, duyulmaya pek alışık olunan bir kavram değildir. Bu durum sıkça “holozoik beslenme ne demek?” sorusunun sorulmasına neden olur. Holozoik beslenme aslında birçok hayvanın her gün sürdürdüğü beslenme şeklidir ve günlük hayatın bir parçasıdır. 

Holozoik Beslenme Nedir?

Holozoik beslenme çeşitli beslenme adımlarından oluşan, organizmaların karmaşık organik maddelerle beslendiği bir beslenme türüdür. Holozoik beslenme adımları olarak aslında sindirim sürecinin bazı adımları kastedilir. Holozoik beslenmenin ilk adımı yutma ile başlar. Yutma karmaşık organik bir gıdanın bir organizma tarafından alınmasıdır. Yutma ardından ileriye sürme meydana gelir. İleriye sürme yutulan materyalin sindirim sistemi boyunca hareketini sağlayan itme gücüdür. Bunlar kas hareketleri olarak yorumlanabilir. Bir sonraki adım sindirimdir. Karmaşık ve çözülmez organik gıdalar vücut tarafından üretilen enzimler ile küçük basit ve çözünebilir formlara dönüştürülür. Bu sayede tüketilen karışık organik gıda içerisindeki besin maddeleri enerji olarak besinler içerisindeki vitamin ve mineraller ise vücudun çeşitli fonksiyonlarında görev almak üzere ayrıştırılarak kullanılır. Sindirimin tamamlanmasıyla eminim meydana gelir. Sindirim sistemi tarafından organizmaların küçük parçalara ayrılması halinde çözünür ürünler kullanılmak üzere hücrelere alınır. Hücrelere alınmayanlar ise kan dolaşımında veya daha sonrası hücrelere taşınmak üzere depolanmaya gönderilir. Emilen maddelerin enerjiye çevrilmesi veya farklı bir vücut materyali üretilmesi için kullanılması adımları ise asimilasyon olarak adlandırılır. Asimilasyondan sonrasında geriye sindirememiş atıkların vücuttan atılması olan egestion süreci kalır. Holozoik beslenmenin tüm adımları ile bir besinin vücuttaki döngüsü genel olarak özetlenebilir.

Holozoik Beslenmeyi Kimler Yapar?

İnsanlar başta olmak üzere köpek, kedi, kuş ve daha birçok hayvan holozoik beslenir. Holozoik beslenme örneği olarak;

• Sadece bitki ve bitki materyalleriyle beslenen hayvanlar olan otçullara; inek
• Diğer hayvanların etiyle beslenen hayvanlar olan etçillere; aslan
• Hem bitki hem de hayvanlarla beslenen hayvanlar olan omnivorlara ise insanlar gösterilebilir. 

Bahsi geçen tüm canlılar holozoik hayvan türleri olarak kabul edilir.

Holozoik Beslenmede Neler Yenir?

Holozoik beslenme türüne göre tüketilen besinler değişkenlik gösterir. Katı veya sıvı yiyeceklerin dışarıdan karışık organik yapıya sahip bir şekilde vücuda alınması holozoik beslenmenin temelini oluşturur. Etçiller için besinler tamamıyla hayvansal ürünlerden oluşur. Otçullar için ise tamamıyla bitkilerden oluşan kaynaklar tüketilir. Hem etçil hem otçul olan insanlar için ise hem hayvansal kaynakları hem de bitkisel ürünleri tüketmek mümkündür.

Etçiller, bir hayvana ait tüm parçaları tüketebilir. Otçullar ise bir bitkinin kökü, yaprakları, gövdesi veya meyvesi olmak üzere her bir kısmını tüketebilir. İnsanlar ise çiğneyebilme kapasitesine bağlı olarak hayvanın tüketebileceği yerlerini, bitkilerin ise vücudu için zarar oluşturmayacak olan bölgelerini tüketebilir.

Geçmişten günümüze insanlar holozolik beslenir. Geçmişte etin çiğ tüketilmesi halinde insanların diş yapısı daha farklı olurken günümüzde hem sağlık hem de fiziksel sebeplere bağlı olarak çiğ eti tüketebilmek oldukça zordur. İnsan vücudu çiğ etten bulaşabilecek olan patolojik maddelere karşı dayanıklı değildir. Et ve et ürünleri pişirilerek üzerlerinde bulunan zararlı organizmaların ölmesi sağlanabilir. Sağlıklı bir yiyeceği daha kolay bir şekilde tüketmek bu sayede mümkündür. Sebzelerde yapılan güncelleme ise sebzelerin yıkanmasıdır. Geçmişte direkt olarak topraktan alınan bir besin tüketilebilirken günümüzde yiyecekler yıkanır. Kabuklarında meydana gelen zararlı mikroorganizma gelişimlerinden bu sayede arındırılır. Genel hijyen kurallarına uyduğu ve holozoik hayvanın beslenme türüne göre holozoik beslenmede birçok her şey tüketilebilir.

Holozoik Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Holozoik beslenmede tüketilen besin çeşitliliğine dikkat edilmesi gerekir. Bu sayede sağlıklı bir şekilde beslenmek mümkündür. Otçul bir hayvanın gerek içgüdüsel gerekse sindirim sistemi bakımından bir et ürünü tüketmemesi gerekir. Bunun yanı sıra benzer durum etçiller için de geçerlidir. Bir aslanın sadece çimen yemesi sindirim sistemini yorabilir ve farklı hastalıklara sebebiyet verebilir. İnsanlar için durum farklıdır. İnsan vücudu hem bitkiyi hem de hayvansal kaynakları sindirecek şekilde bir sindirim sistemine sahiptir. Ancak bu noktada dengeli beslenilmesi gerekir. Günlük alınması gereken enerji miktarına dikkat edilmeli ve besin çeşitliliğine özen gösterilmelidir. Bu sayede günlük ihtiyaç duyulan vitamin, mineral, protein, karbonhidrat ve yağ besinlerden alınabilir.

Holozoik Beslenmenin Faydaları Nelerdir?

Holozoik beslenmenin çeşitli faydaları bulunur. Öncelikle holozoik beslenen bir canlı vücudunun ihtiyaç duyduğu birçok materyali tek bir kaynaktan alabilir. Örneğin ıspanak tüketen bir canlı, aynı anda birçok farklı vitamin ve minerali alabilirken sebzenin içerisinde bulunan liften de faydalanarak günlük ihtiyaç duyduğu lif ve karbonhidrat kaynağının bir kısmını temin edebilir. 

Holozoik Beslenme Sindirim Sistemini Nasıl Etkiler?

Holozoik beslenme sindirim sistemine direkt olarak etki eden bir beslenme şeklidir. Holozoik beslenmenin tüm adımları sindirim sistemi adımları ile koordinedir. Ağızdan alınan ve mideye inen besinler mide asidi, çeşitli sindirim sistemi organları tarafından üretilen enzimler ve mide hareketleri sayesinde parçalanarak küçük materyaller haline getirilir ve sindirime hazır hale dönüştürülür. Ardından bu besinler içerisindeki organik maddeler bağırsak hücreleri tarafından emilir. Bir holozoik canlının katı veya sıvı bir şekilde besin tüketmemesi halinde enerji üretebilmesi mümkün değildir. Fotosentez yaparak enerji ve besin üreten bitkiler veya fitoplanktonlar gibi canlılar holozoik beslenmeye sahip değildir. Bu nedenle bir sindirim sistemleri bulunmaz. Ancak sindirim sistemine sahip bir canlının sisteminde yer alan tüm organları sağlıklı bir şekilde kullanması gerekir. Hayvanlar bunu içgüdüsel olarak gerçekleştirirken, insanlar bilinçli bir şekilde beslenmelidir.