Gece Yeme Sendromu Nedir? Neden Olur?

Gece yeme bozukluğu günlük alınan kalorinin %50’sinden fazlasının günün geç saatlerinde, genellikle geceleri alınmasıyla karakterize olan, uzun vadede günlük yaşamı ve sağlığı olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Kişiler gece yeme bozukluğuna sahip olmaları takdirinde haftada en az 3 gün gece uykularından uyanarak yemek yemeğe yönelebilirler. Bu durum vücudun uyku düzenini olumsuz yönde etkileyebileceği gibi günlük yemek yeme saatlerinde düzensizlikler meydana getirir. Metabolizmanın en hızlı çalıştığı saatler olan sabah saatleri yerine vücudun yavaşlamaya başladığı akşam saatlerinde yemek yeme beraberinde kilo artışını getirebilir. Sağlıklı bir öğün düzeni vücudun metabolizma hızını olumlu yönde etkilerken gece yeme bozukluğu ise beraberinde çeşitli sağlık problemleri getirebilir.

Gece Yeme Sendromu Nedir?

Gece yeme sendromu, gün içerisinde alınan kaloriden çok daha fazlasının gece saatlerinde alınması ile gelişen bir yeme bozukluğudur. Kişiler gece yemek yedikleri için sabahları tok uyanarak, gün içerisinde güne başlama öğünlerini ileri saatlere atar ve günün çoğu saatini aç bir şekilde geçirirler. Bu durum akşam saatlerinde daha fazla yemek yeme ihtiyacını ve gece besin alımını beraberinde getirebilir. Kişiler yemek yeme alışkanlıklarından dolayı uyku düzensizliği yaşayabilir ve bu durum vücudun sirkadiyen ritmini olumsuz yönde etkiler. 

Gece yeme sendromuna sahip olan bireylerde yemek yedikten sonra suçluluk veya gerginlik hissi yaşanması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Çeşitli nedenlerden kaynaklı gelişebilen gece yeme sendromunun temelinde genellikle psikolojik sorunlar yer alır. Gece yemek yemek sürdürülmesi ve devam etmesi hâlinde kişinin kilo almasına ve kilo artışıyla beraber insülin direnci veya tip 2 diyabet geliştirmesine sebep olabilir. Gece yemek yeme alışkanlığına sahip olan bireylerin dahiliye doktorundan, diyetisyenden ve psikologdan destek alması önerilir.

Gece Yeme Bozukluğu Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Gece yeme bozukluğu kişilerin günlük hayatında çeşitli belirtiler açığa çıkarır. Uyku düzensizliği başta olmak üzere kişiler gece yeme bozukluğuna sahip olması halinde aşağıdaki belirtileri gösterebilir.

• Gece uykudan yemek yeme isteğiyle uyanma
• Yemek yedikten sonra suçluluk ve depresif hissetme
• Sabahları güne tok başlayarak kahvaltıyı atlama
• Gece geç saatlerde aşırı yağlı veya şekerli yiyeceklere yönelme eğilimi
• Sindirim problemleri

Gece Yeme Sendromu Neden Olur?

Gece yeme sendromunun temelinde genellikle psikolojik nedenler yer almaktadır. Ancak kan şekeri seviyelerindeki değişikliklerden kaynaklı olarak da kişiler gece yemek yeme ihtiyacı hissedebilir. Gece yemek yeme probleminin tam olarak neden kaynaklandığının tespit edilebilmesi için kişinin hikayesinin ve gerekli durumlarda hormonsal seviyelerinin kontrol edilmesi gerekir. Gece yeme sendromunun sebepleri arasında aşağıdaki başlıklar sıralanabilir.

• Uyku düzensizliği
• Depresyon
• Anksiyete
• Hormonsal nedenler
• Kan şekerinde dengesizlikler
• Gün içerisinde uzun saatler boyunca aç kalma
• Çok düşük kalorili diyetler uygulama
• İhtiyaç duyulandan çok daha az miktarda karbonhidrat alımı

Gece Yeme Bozukluğu Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Gece yemek yeme bozukluğundan şüphelenen bireylerin dahiliye hekimine danışması gerekir. Doktor tarafından gerçekleştirilecek olan hormon tetkikleri ile bu yemek yeme probleminin temelinde başta kan şekeri seviyesinde rol olan insülin olmak üzere çeşitli hormonların yer alıp alamayacağı tespit edilir. Dahiliye doktorunun herhangi bir hormonsal problem tespit edememesi halinde kişiler bir psikolog veya psikiyatriste yönlendirilir. Psikolog ve psikiyatrist seanslarına ek olarak beslenme düzeni oturtulabilmesi için gece yeme sendromlu bireylerin bir diyetisyen desteği de alması gerekir. Hastanın hikayesi ve ne tür ruh hallerinde bu tarz bir yemek yemeğe eğilim gösterdiğinin tespit edilmesiyle kişiye gece yeme bozukluğu teşhisi konulabilir.

Gece Yeme Bozukluğu Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Gece yeme bozukluğu tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım gerekir. Psikolog ile gerçekleştirilecek olan seanslarda hastanın ruh sağlığının iyileştirilmesi üzerine seanslar gerçekleştirilir. Diyetisyen desteğiyle gün içerisindeki öğün düzeninin sağlanması ve akşam yemek yeme ataklarının azaltılması hedeflenir. Kişide halihazırda bir hormonsal düzensizlik olması veya bozulmuş bir kan parametresi tespit edilmesi halinde ise dahiliye doktorunun önerileri ve gerekli durumlarda ilaç tedavileriyle sendrom kontrol altına alınabilir.

Gece Yemeyi Durdurmak İçin Neler Yapabilirsiniz?

Gece yemek yeme probleminin temelinde yatan ana nedenin tespit edilmesiyle bu problemin önlenebilmesi için ne yapılması gerektiği detaylı bir şekilde planlanabilir. Yemek yeme bozukluğunun temelinde yatan ana neden hormonlar veya psikolojik nedenler olabilmektedir. Bu noktada alınacak gerekli durumlarda ilaç destekleri veya psikolojik destekler ile kişilerin yemek yeme problemlerini durdurabilmesine yönelik kapsamlı bir süreç planlanır. Gece yemek yeme alışkanlığının besinsel açıdan kontrol altına alınabilmesi içinse beslenme alışkanlıklarında değişiklikler yapılması gerekir.

Gece yemek yemeyi durdurmak adına kişilerin gün içerisinde aldığı besin miktarı ve bu besinleri tüketim sıklığına odaklanılmalıdır. Gece yağlı veya şekerli yiyeceklere olan yönelimi azaltmak için gün içerisinde ideal miktarda enerji alınmalıdır. Öncelikle pirinç, patates veya rafine şeker içeren tatlı gibi karbonhidrat kaynaklarının günlük beslenmeden çıkarılması önerilir. Bu tür besinler yerine tam tahıllı ekmekler, kuru baklagiller veya yulaf gibi lifli karbonhidrat kaynakları günlük beslenmeye eklenebilir. Gün içerisinde az az sık sık beslenmeyi destekleyecek şekilde ana öğün ve ara öğün içeren bir beslenme programı uygulanabilir. Yatmadan 3- 4 saat öncesinde küçük bir ara öğün ile gece yemek yeme atağının önlenmesi sağlanabilir. Kişiler gece yemek yeme alışkanlığını bırakmasıyla beraber sabahları daha aç uyanmaya başlayarak belirli bir süre ardından daha rahat bir beslenme döngüsü oturtabilirler. Sabah kahvaltısı, öğle yemeği ve ardından sağlıklı bir akşam yemeği gibi bir düzen oturttuktan sonra gece yemek yeme atakları zaman içerisinde azalmaya başlar. Özellikle akşam yemeklerinde protein kaynaklı tok tutucu bir yemeğin tüketilmesi ile kişiler gece saatlerinde daha az açlık hissedebilirler. Gece yemek yeme alışkanlığının belirli bir süre daha devam etmesi halinde ise taze sebze ve meyvelerden faydalanılabilir. Özellikle domates veya salatalık gibi ciddi oranda su içeren gıdalar bu atakların daha düşük kalorilerle geçirilmesini sağlayabilir. Gece yemek yemeyi durdurmak için istikrar ve zaman gereklidir.

Gece Yemek Yemek Kilo Aldırır Mı?

Gece yemek yemek uzun vadede kişilerin kilo almasına sebep olabilir. Akşam saatlerinde vücudun metabolizma hızının azalması ve insülin salınım miktarının azalması tüketilen besinlerin yeteri kadar sindirilememesi ve enerjiye dönüştürülememesiyle sonuçlanır. Bu durum alınan yüksek kalorinin vücut tarafından depolanmasına neden olur. Kalori depolanması ile kişiler kilo almaya başlar. Gece yemek yemek ile binge eating gibi tıkınırcasına yemek yeme sendromunun da gelişmesi halinde kişilerde kilo alımı gözlemlenmeyebilir. Bence eating sendromuna sahip bireyler yemek ataklarından sonra kusma eğilimi gösterdiklerinden kilo artışı gözlemlenmeyebilir. 

Gece Yemek Yeme Sendromu Zararlı Mı?

Gece yemek yeme sendromu uzun vadede sağlık için zararlıdır. Öncelikle akşam saatlerinde melatonin ve insülin hormonu arasındaki dengeyi olumsuz yönde etkilediğinden kişiler hormonsal dengesizlikler ile karşı karşıya kalabilir. Yemek yeme tüketimiyle beraber melatonin hormonu salınımı olumsuz yönde etkileneceğinden ciddi anlamda bir uyku düzensizliği meydana gelir. Uyku düzensizliği; kilo artışı, stres, depresyon ve çeşitli kronik hastalıkları beraberinde getirebilen bir problemdir.

Gece yemek yeme sendromuyla beraber kişiler kilo alabilir. Artan kilo ile yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, diyabet ve obezite gibi başta kalp damar sağlığı olmak üzere vücudun birçok sistemini olumsuz yönde etkileyen hastalıklar ile karşı karşıya kalınabilir. Gece yemek yeme sendromu zararlı etkilerinden korunabilmek için sendromun kısa bir süre içerisinde kontrol altına alınması ve tedavisinin sağlanması gerekir.