Pankreas Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanseri geç belirti göstermesiyle bilinen, sessiz ilerlemesi nedeniyle hayati tehlikeye sahip bir kanser türüdür. Erken teşhis ve erken müdahalenin önemli olduğu bu kanser çeşidinde kemoterapi radyoterapi ve gerekli durumlarda cerrahi yöntemlere başvurularak çeşitli tedaviler uygulanır. Bir sindirim sistemi organı olan pankreas, kanser hücresine sahip olması halinde fonksiyonel bozukluklar yaratabilir ve bu durumda kişilerin gerek tedaviyi desteklemek gerekse yaşam kalitesini artırmak adına pankreas kanserinde beslenme başlıklarına uyum sağlaması gerekir. Pankreas kanserinde beslenmeyle kişinin mevcut sağlık durumunun iyileştirilmesi ve tedavi başarı oranının artması desteklenir.

Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas, karın boşluğunda bulunur. Bir salgı bezi olan pankreas 15 santim uzunluğundadır ve çift fonksiyonlu bir organdır. Pankreasın çevresinde mide, ince bağırsak, karaciğer ve dalak bulunur. Ekzokrin ve endokrin olmak üzere pankreasın 2 temel görevi bulunur ve bu görevleri gerçekleştirmesi için pankreasta 2 ayrı hücre grubu mevcuttur. Ekzokrin, özsuyu salgısında görev alıp ince bağırsakta sindirimin gerçekleşmesini destekler. Özsu sayesinde besinler içerisinde yer alan karbonhidrat, protein ve yağlar ayrıştırılarak sindirilebilir. Endokrin fonksiyonunda ise glukagon ve insülin hormonları salgılanır. Bu sayede kandaki glikoz belirli seviyeler aralığında tutulur.

Bahsedilen pankreas hücrelerinde kontrolsüz bir çoğalmanın gelişmesi halinde kişilerde pankreas kanseri gelişir. Genellikle pankreas kanallarını çevreleyen ekzokrin hücrelerinde kanser gelişimi gözlemlenir. 

Pankreas Kanseri Belirtileri Nelerdir? 

Pankreas kanseri başlangıç evrelerinde belirti göstermeyen sinsi ilerleyen bir kanser çeşididir. Belirti gözlemlenmeye başlaması halinde genellikle hastalık ileri evrelere taşınmıştır. Pankreas kanseri belirtileri arasında iştah ve kilo kaybı, yavaş gelişen sarılık, mide bulantısı, mide kanalında tıkanıklık nedeniyle gelişen ağrılar gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bahsedilen belirtiler en sık karşılaşılan belirtiler arasında yer alırken aşağıda pankreas kanseri nedeniyle gelişebilecek diğer belirtilere değinilmiştir.

• Gaz sancısı
• Abdominal şişkinlik
• Kusma ve iştah kaybı
• İdrar renginde koyulaşma veya idrarda kan görülmesi
• Yorgunluk
• Kaşıntı
• Karaciğer ve safra kesesinde büyüme
• Yatay pozisyona geçince karın ağrısı hissetme
• Varis

Pankreas Kanseri Neden Olur?

Pankreas kanseri olumsuz yaşam koşulları, yaşlanma, meyve ve sebzelerden yoksun beslenme, yüksek kilo ve kimyasal maddelere maruz kalma nedeniyle gelişebilir. Bunun yanı sıra kronik pankreas iltihabı olan kişilerin tedavisinin aksatılması ve kişilerin uzun süre boyunca iltihaplanmayla karşı karşıya kalması da kanser gelişim riskini arttırır.

Yapılan çalışmalar diyabet hastalığının pankreas kanserine yakalanma oranını arttırdığını göstermiştir.

Pankreas kanserinin genellikle gelişmesinde sigara kullanımı büyük bir yere sahiptir.

Pankras Kanseri Hangi Tahlille Belli Olur?

Pankreas kanserinden şüphelenilmesi halinde kişiler belirli incelemeler altına alınır. Bu noktada doktor ile yapılacak olan fiziki muayene sırasında hastanın sağlık geçmişi öğrenilir ve fiziksel muayenesi gerçekleştirilir. Ardından kan tahlili ile kanda bulunan bilirubin miktarına bakılır. Bilirubin seviyelerinin normalden yüksek veya düşük çıkması halinde maddeyi salgılayan organ veya dokularda bir hastalık belirtisi olup olmadığı değerlendirilebilir.

Pankreas kanseri teşhisi için tümör belirteçlerine de başvurulur. Alınan doku idrar ve kan örnekleriyle CA 19.9 ve CEA ismindeki 2 tümör belirteci incelenir. Tümör belirteçleri genellikle tanı konulmasından ziyade pankreas kanseri tanısı almış kişilerin kanser takibini sağlayan belirteçlerdir.

Tahlillerinin yanı sıra pet taraması, karın ultrasonu, endoskopik ultrason, laparoskopi, endoskopik retrograd kolanjipankretikografi (ERCP) görüntüleme tekniklerine de başvurulur.

Pankreas Kanserinde Hangi Değerler Yüksek Çıkar?

Pankreas kanseri tanısı konulabilmesi için hasta çeşitli testlere tabi tutulur. Yapılan tahlillerde bilirubin seviyelerinin incelenmesi ve bu seviyelerde değişiklik olması durumu pankreas kanserinden şüphelenilmesine neden olabilir. Bilirubin seviyesi düşük veya yüksek çıkabilirken hastanın pankreas kanseri olması halinde CA 19-9 ve CEA değerleri tümör şüphesine neden olan değerler olarak oldukça yüksek çıkar. 

Pankreas Kanserinde Kaşıntı Nerelerde Olur?

Pankreas kanserinde kanda artan bilirubin seviyesi ciltte toplanma yaratır. Yükselen bilirubin ile kişilerde kaşıntı semptomu gelişmeye başlar. Kaşıntılar; ellerde, boyunda veya sırtta gelişebildiği gibi vücudun farklı yerlerinde de hissedilebilir.

Pankreas Kanseri Son Evre Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanseri sinsi ilerleyen bir kanser çeşidi olduğundan genellikle üçüncü veya dördüncü evrede belirti açığa çıkartmaya başlar. Son evre belirtileri arasında gaz sancıları, karın bölgesinde şişkinlik, iştah kaybı, kusma şikayetinin artması, idrarda kan veya koyulaşma görülmesi yer alır.

Pankreas Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Pankreas kanseri tedavisi 3 ayrı yöntemden oluşur. Kişilerin kanser evresine göre tedavi planlaması yapılır. Tedavi kapsamında ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerine başvurulur. Pankreas kanserinde genellikle ileri evrelerde hastalık tanısı konulduğundan kişiler cerrahi müdahale için uygun olmayabilir. Bu tür durumlarda hastaların yaşam kalitesini artırmak üzere ilaç tedavilerine ve mide tıkanıklığı gibi durumlar olması halinde bu tür bölgelere yönelik cerrahi girişimler yapılır.

Kişinin cerrahi müdahaleye uygun olması halinde rezektabl veya anrezektabl cerrahi yöntemiyle pankreastan tümör uzaklaştırılır veya tümör gelişimi geriletilebilir.  Cerrahi müdahale ardından kemoterapi ve radyoterapi tedavileriyle kanserin tekrar etme süresi uzatılabilir.

Pankreas Kanserinde İyileşme Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanseri tedavileri ardından hastalar iyileşme belirtileri gösterir. Bu belirtiler arasında ağrıların azalması, yorgunluğun azalması ve buna bağlı fiziksel aktivite seviyesinin artması gözlemlenir. İştahın artması ile hastalarda kilo durumunun iyileşmesi de beraberinde gelir. Hastanın iyileşmesini hissetmesiyle beraber stres seviyesi azalarak vücuttaki hormonsal değişimler ideal seviyelere dönebilir. Bunlarla beraber tedavinin yan etkileri de azalır.

Pankreas Kanseri Olanlar Nasıl Beslenmeli?

Pankreas kanseri hastalarında kilo kaybı en sık karşılaşılan semptomlardan biridir. Bu noktada kişilerin bağışıklık sisteminin sağlıklı bir şekilde işlev göstermesini desteklemek adına kişilerin dengeli bir diyet planı uygulaması gerekir. Dengeli bir diyet için günlük beslenmede tahıllara, süt ürünlerine, taze sebze ve meyvelere yer verilmesi önerilir. Yağsız sağlıklı protein kaynakları da mutlaka beslenmede yer almalıdır.

Belirli durumlarda doktor kontrolü ile besin takviyeleri alınabilir. Kişilerin kilo vermesinin durdurmak veya kilo almasını desteklemek üzere daha fazla protein ve besin alımını sağlaması için takviyelere başvurulabilir.

Sindirim sisteminde gelişebilecek çeşitli belirtilerden kaynaklı iştah kaybının önüne geçmek adına daha küçük ve daha sık yemek yenmesi önerilir. Gelişen sindirim sorunları da bu sayede minimum düzeye indirilebilir.

Pankreasta beslenme sırasında sindirimi kolay yiyecekler tercih edilmelidir. Yağ ve lif oranı yüksek gıdalar sindirilmesi zor olduğundan gelişen semptomları tetikleyebilir. Bu kapsamda yumuşak yiyecekler tüketilmeli, pişmiş sebzeler tüketilmelidir. Et sulu çorbalardan bu süre içerisinde destek alınabilir. Kuru baklagil, brokoli, karnabahar gibi gaz yapan yüksek lif içeriğine sahip tahıl ve sebzelerin ise tüketimi sınırlandırılabilir.

Pankreas Kanseri Ne Yememeli?

Pankreas kanseri hastalarında gelişen semptomlar nedeniyle sindirim güçlükleri yaşanması olası bir durumdur. Kişilerin dengeli bir beslenme planı uygulaması gerekirken belirli besin gruplarından kaçınılması önerilir.

• Pankreas kanseri hastalarının aşırı baharatlı, tuzlu veya şekerli yiyeceklerin tüketiminden kaçınması gerekir. Paketlenmiş yağlı ve şekerli ürünlerin tüketimi bu hastalar için sakıncalıdır.
• Salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş etlerden oluşan ve hayvansal yağ içeriği yüksek olan gıdaların tüketiminden de kaçınılmalıdır.
• Kanserle beraber bağışıklık sistemi olumsuz yönde etkileneceğinden hastaların çiğ hayvansal kaynaklar ve süt ürünleri tüketmemesi önerilir. Besinlerin hijyenine dikkat edilmelidir.
• Kurubaklagiller, karnabahar, lahana, brokoli gibi yüksek lifli sebzeler hastalarda şişkinlik yaratabilir. Bu durum semptomların şiddetini arttırabileceğinden hastalarda bu tip besinlerin tüketimi sınırlandırılmalı veya beslenmeden tamamı ile çıkarılmalıdır.
• Fast food gibi aşırı yağlı ve yüksek kalorili gıda tüketiminden de uzak durulmalıdır.
• Pankreas kanseri hastalarının sigara ve alkol tüketimini tamamıyla bırakması gerekir.

Pankreas Kanserine Hangi Yiyecekler İyi Gelir?

Pankreas kanserinde dengeli beslenmenin önemi vurgulandığı kadar protein açısından da yüksek bir beslenme planı uygulanması önerilir. Bu kapsamda her öğünde yüksek proteinli yiyeceklere yer verilmesi önerilir. Hastalar;

• Yumurta,
• Tavuk, 
• Hindi ve balık gibi fırınlanmış ızgara veya haşlanmış yağsız etler,
• Süt,  yoğurt ve peynir gibi az yağlı süt ürünleri tüketebilir.
• Rafine şeker içermeyen protein barları da bu süreç içerisinde tüketilebilecek yiyeceklerdir.

Protein kaynaklarının yanı sıra fıstık, badem, kaju gibi fındık ezmeleri, fasulye, soya ürünleri ve tofudan da faydalanılabilir.

Pankreas kanserinde hem enerji alınması hem de dengeli beslenmeyi desteklemesi adına sağlıklı yağlar da günlük beslenmeye dahil edilmelidir. Bu kapsamda zeytinyağı, avokado, fındık gibi yağlı besinler tüketilebilir.

Pankreas Ameliyatı Sonrası Nasıl Beslenilmeli?

Pankreas ameliyatı sonrasında Pankreas enzimlerinin azalması nedeniyle hastaların insülin ve glukagon dengelerinde bozulmalar gelişebilir. Bu nedenle hastanın ameliyat sonrasındaki süreç içerisinde tükettiği gıdalara son derece dikkat etmesi gerekir. Ameliyat sonrasındaki dönemlerde kişilerin alkollü içeceklerden uzak durması büyük bir öneme sahipken şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler de tüketilmemelidir. Hastaların başlangıçta gaz oluşumuna sebep olmayacak hafif beslenme planları uygulaması ve genellikle yumuşak diyet uygulaması önerilir. Ameliyat sonrasındaki ilerleyen günlerde ise dengeli bir beslenme planına geçiş yapılabilir. Ameliyat sonrasındaki ilk günlerde un ile kavrulmamış çorbalar, et suları, sebze püreleri ve şekersiz kompostolardan faydalanılabilir.

Sık Sorulan Sorular:

Pankreas Kanseri Yumurta Yiyebilir Mi?

Pankreas kanserinde protein alımı büyük bir öneme sahiptir. Bilindiği üzere yumurta kolay sindirilebilen protein kaynakları arasında yer alır. Bu nedenle pankreas kanser hastalarının günlük protein alımını desteklemek üzere yumurta tüketmesi önerilir.

Pankreas Hastaları Bal Yiyebilir Mi?

Pankreas hastaları kek, kurabiye gibi hamur işlerinden ve şeker içeriği yüksek gıdalardan kaçınması gerekir. Kişinin üretebildiği insülin miktarına bağlı olarak bu tür gıdalar yerine şeker ihtiyacını karşılamak üzere baldan faydalanılabilir.