İshale Ne İyi Gelir? İshal Belirtileri Nelerdir?

İshal bağırsak hareketlerinin hızlanması ve sulu dışkılıma ile karakterize bir sağlık problemidir. Karın ağrısı, mide bulantısı, iştah kaybı gibi belirtileri beraberinde getiren ishal uzun sürmesi halinde müdahale edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Her yaşta görülebilen bu durumun temelinde enfeksiyonel hastalıklar, sindirim sistemi rahatsızlıkları veya beslenme şekli yer alabilir. İshalin temelinde yer alan ana nedene göre tedavi planlaması yapılmalıdır. Sıvı alımı, beslenme düzeni ve elektrolit dengesini desteklemeye yönelik takviyelerin alınması ile ishal tedavisi evde tedavi yöntemleriyle desteklenebilir. 

İshal Nedir?

İshal, bağırsak hareketlerinin normalden sık ve dışkının sulu olması durumudur. Genellikle sindirim sisteminin normal işleyişindeki bir bozukluktan kaynaklanır. İshalin birçok nedeni olabilir, bunlar arasında viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, parazitler, gıda zehirlenmesi, ilaçlar, alerjiler, irritabl bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi sindirim sistemiyle ilgili sorunlar yer alır.

İshal genellikle karın krampları, bulantı, kusma ve genel olarak vücut halsizliği gibi semptomlarla birlikte görülür. İshalin süresi ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Hafif vakalarda genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşme görülürken, bazı durumlarda tedavi gerekebilir.

İshal Neden Olur?

Bir kişinin ishal olmasının temelinde çeşitli nedenler yer alabilir. İshal toplum genelinde genellikle bir hastalığın belirtisi olarak kabul edilir ve bu durum kısmen doğrudur. İshalin en sık gelişme nedenlerinden biri geçirilen enfeksiyonlardır. Virüsler, bakteriler ve parazitler ishalin en yaygın nedenleri arasında yer alır. Rotavirüs, norovirüs ve adenovirüs gibi virüsler veya Campylobacter, E. coli gibi bakteriler nedeniyle ishal gelişebilir. Su ve gıda yolu ile parazit alınabilir ve bu durum da ishalle sonuçlanabilir. 

Kontamine veya bozulmuş gıdaların tüketilmesi nedeniyle gıda zehirlenmesi gerçekleşebilir ve bu durum ishal semptomu yaratabilir. Kullanılan ilaçlar özellikle antibiyotikler ve kemoterapi ilaçları bağırsak hareketliliğini artırarak ishalin sebebi olabilir. Kişilerin çeşitli ilaçlara karşı alerjik reaksiyon göstermesi halinde de ishal gelişebilir.

Günümüzde her geçen gün görülme sıklığı artan gıda intoleransı problemleri de ishalin nedenleri arasındadır. Kişilerde laktoz intoleransı, fruktoz intoleransı veya glüten intoleransı gibi durumlar söz konusu ise ishal gibi sindirim problemler açığa çıkabilir. İrritabl bağırsak sendromunun en büyük semptomlarından biri ishaldir. Tüketilen besinlerin sindirilememesi, hormonal değişimler veya stres faktörü nedeniyle irrritabl bağırsak sendromu gelişebilir ve bu beraberinde ishal problemini getirebilir.

Crohn ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da ishale sebep olabilir.

İshale neden olan bir diğer durum ise beslenme ve diyet şeklidir. Aşırı miktarda yağlı besinlerin tüketilmesi, çok fazla baharatlı yiyecek yenilmesi veya lifli gıdalardan zengin bir beslenme planı bazı insanlarda ishale neden olabilir. Alkol tüketimi ve kafeinli içeceklerin de idhal riskini artırabileceği unutulmamalıdır.

İshal Çeşitleri Nelerdir?

İshal farklı kategorilerde incelenebilir ve geliştiği kategoriye göre tedavi yaklaşımı değişkenlik gösterebilir. İshal çeşitleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir. 

• Akut ishal: Kısa süreli (genellikle birkaç gün veya hafta) ishal olarak tanımlanır. Enfeksiyonlar, gıda zehirlenmesi veya ilaçlar gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Genellikle kendiliğinden düzelir ve tedavi gerektirmez.
• Kronik ishal: Uzun süreli (genellikle 4 haftadan daha uzun) devam eden ishaldir. İrritabl bağırsak sendromu (İBS), inflamatuar bağırsak hastalığı (İBH) gibi altta yatan sindirim sistemi bozukluklarına bağlı olabilir. Kronik ishalin tedavisi, altta yatan nedene yönelik planlanır.

• Seyrek ishal: Kişiye bağımlı olarak dönemsel olarak ortaya çıkan ishaldir. Daha az sıklıkta ve düzensiz aralıklarla görülür. Genellikle beslenme, stres veya hormonal değişiklikler gibi faktörlere bağlı olabilir.
• Osmotik ishal: Bağırsaklarda yüksek oranda osmotik maddelerin birikmesi sonucu oluşan ishaldir. Genellikle laktaz eksikliği veya fruktoz malabsorpsiyonu gibi sindirim enzimlerinin eksikliği nedeniyle ortaya çıkar. Enzim eksikliği nedeniyle laktoz ve fruktoz yeterince sindirilemez ve bağırsaklara su çekerler. Bu durumun sonucunda ise ishal gelişebilir.
• Sekretuar ishal: Bağırsak hücrelerinden fazla miktarda sıvı ve elektrolit salgılanması sonucu oluşan ishaldir. Bu genellikle enfeksiyonlara veya inflamatuar bağırsak hastalıklarına bağlıdır.
• Antibiyotik ilişkili ishal: Antibiyotik kullanımının bağırsak florasını bozması sonucu gelişen ishaldir. Antibiyotikler, normal bağırsak bakterilerini de etkileyerek ishal riskini artırabilir.

Kanlı İshal Nedir? Tehlikeli Midir?

Kanlı ishali ishal şeklinde dışlanması sırasında dışkıda kan bulunmasıdır. Kan açık kırmızı veya koyu kırmızı şeklinde görülebileceği gibi siyah renkte de olabilir. Bölgesel zorlanmadan kaynaklı olarak kanama gerçekleşebileceği gibi kanlı ishal çeşitli sağlık problemlerinin bir belirtisi olarak açığa çıkabilir.

İnflamatuar bağırsak hastalıkları nedeniyle kanlı ishal görülebilir. Crohn ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları bağırsakların iltihaplanmasına ve kanlı ishale yol açabilir. Çeşitli bakteri, virüs ve parazitler nedeniyle kanlı ishal gelişebilir. Salmonella, Campylobacter gibi bakteriler bu bakteriler arasında yer alır.

Kanlı ishalin aksatılmadan bir uzmana danışılması gereken bir durum olmasının temelinde ise bir kanser semptomu olarak gelişebileceği ihtimali yer alır. Rektal ve kolorektal kanser durumlarında kanlı ishal semptomlardan biridir.

Kişilerde hemoroit gelişimi söz konusu ise kanlı ishal görülme oranı da yüksektir. Hemoroidler anüs çevresindeki damarların genişlemesiyle oluşan bir durumdur. Şiddetli hemoroit kanlı ishale neden olabilir.

Kanlı ishal genellikle ciddi bir durum olarak kabul edilir. Ancak her kanlı ishal durumu benzer derecede tehlikeli değildir. Bu nedenle neden kanlı ishal geliştiğini öğrenmek ve tedavi gerekmesi halinde aksatılmadan tedavi olunması son derece önemlidir. 

İshal Belirtileri Nelerdir?

İshalin belirtileri kişiden kişiye ve temelinde yer alan ana nedene göre değişiklik gösterir. Ancak ishale eşlik eden belirli semptomlar yer alır. Bu semptomlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir. 

• Sulu dışkı
• Karın krampları
• Bulantı ve kusma
• İştah kaybı
• Ateş
• Halsizlik ve yorgunluk
• Gaz ve şişkinlik

İshal Tanısı Nasıl Konulur?

İshal tanısı bir doktor tarafından kolayca konulabilir. Tanı konulmadan öncesinde doktor semptomları değerlendirir. İshalin süresi, dışkı sıklığı, dışkının görünümü ve diğer semptomlar hakkında bilgi toplaması ardından hastanın tıbbi öyküsü alınır. Sağlık uzmanı kişinin mevcut sağlık durumunu öğrenmek üzere çeşitli sorular sorar. Seyahat öyküsü olup olmadığını irdeler ve kullandığı ilaçlar olup olmadığını öğrenir. Beslenme alışkanlıklarına yönelik çeşitli sorular da sorulması ardından fiziki muayeneye geçilir. Fiziki muayene sırasında doktor karın bölgesini kontrol eder ve vücut sıcaklığını ölçer. Fiziki muayene altta yatan durumu tespit etmede etkili bir yöntemdir. Kişinin kanında herhangi bir enfeksiyon bulunup bulunmadığını anlamak üzere ise laboratuvar testlerine başvurulur. Testler sayesinde enfeksiyon veya iltihaplanma belirtileri ve elektrolit dengesi değerlendirilebilir. İnflamatuar bağırsak hastalığı gibi bir durumdan şüphelenilmesi halinde görüntüleme testleri uygulanır. Kolonoskopi yöntemiyle bağırsak dokusu yakından incelenir ve herhangi bir inflamatuar bağırsak hastalığı olup olmadığı gözlemlenir. Tüm bu yöntemlerin ardından ise ishal tanısı konulabilir.

İshal Nasıl Tedavi Edilir?

İshal tedavisi altta yatan nedenin belirlenmesine yönelik şekillenir. Ancak tedavinin ilk adımı olarak hastaların yoğun dışkılama nedeniyle kaybettikleri sıvıyı yeniden alması hedeflenir. Ciddi derecede sıvı kaybına neden olabilen ishal tedavisinde sıvı tüketimi son derece önemlidir. Ağız yoluyla su tüketimini sağlanamadığı durumlarda serum tedavisi uygulanarak kişinin kaybettiği sıvıyı alması sağlanır. Sıvı ile vücudun kaybettiği elektrolitleri de yeniden alması hedeflenir. İshalde elektrolit olarak adlandırılan tuzlar ve mineraller ciddi ölçüde kaybedilir. İshal tedavisinde elektrolit içeren içeceklerin veya takviyelerin kullanılması gerekir.

İshalin tekrarlamasını önlemek veya şiddetini azaltmak için beslenme müdahalelerinde bulunulur. Hafif ve sindirimi kolay yiyecekler tercih edilmeli günlük beslenmedeki lif miktarının azaltılması sağlanmalıdır. Bu noktada çeşitli besinlerden faydalanabilir. İshal tedavisinde beslenmede baharatlı yiyeceklerden ve aşırı yağlı yiyeceklerden mutlaka uzak durulmalıdır.

Bir enfeksiyon nedeniyle ishal gelişmesi halinde ise çeşitli antibiyotiklere veya anti parazit ilaçlara başvurulabilir bu ilaçlar doktor tarafından reçete edilmelidir. Antibiyotiklerin mevcut durumu daha da kötüleştirmemesi adına bazı doktorlar probiyotik tedavisi de uygulayabilir.

İshalin temelinde yatan bir bağırsak hastalığının olması durumunda ise bu hastalığa yönelik tedavi planlaması yapılmalıdır. Vücutta iltihaplanma gelişmesi halinde ilaçlar ile iltihaplanma azaltılmalı farklı bir dokuya rastlanması halinde ise pet taraması gibi kansere yönelik taramalar yapılarak teşhis konulmalıdır.

İshal Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

İshal çeşitli hastalıkların belirtisi olabilir. Vücuda alınan virüsler veya bakteriler nedeniyle ishal gelişebileceği gibi mevcuttaki bir sindirim hastalığı da ishale neden olabilir. İshal semptomu ile ilişkili hastalıklar aşağıdaki gibidir.

• Bağırsak enfeksiyonları
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit)
• İrritabl bağırsak sendromu (İBS)
• Gıda intoleransı
• Reaktif artrit
• Kolon kanseri
• Hipertiroidizm

İshale Ne İyi Gelir?

İshale karşı tıbbi müdahaleler gerekebileceği gibi bazı ev tedavileri ve yaşam tarzı değişiklikleri de gerekir. Yapılacak olan değişimler ile gelişen semptomlar hafifletebilir ve ishalin iyileşmesi desteklenebilir. Bu noktada ilk dikkat edilmesi gereken bol miktarda sıvı alımıdır. İshal sıvı kaybına neden olacağından sıvı alınarak vücuttaki elektrolit dengesinin yeniden sağlanması desteklenir. Sıvı alırken alkollü ve kafeinli içeceklerden kaçınılması gerekir.

Elektrolit dengesini korumak da ishale iyi gelecek bir yaklaşım olacaktır. İçecekler ve takviyeler kullanılarak kaybedilen elektrolitler yerine koyulabilir. Bu noktada sodyum, potasyum ve magnezyum içeriği zengin gıdalar tüketilebilir.

İshal tedavisinde beslenmenin büyük bir önemi vardır. İshale iyi gelecek olan bir beslenme şeklinde aşırı baharatlı yiyeceklere ve yağlı yiyeceklere yer verilmemelidir. Onun yerine beyaz unla yapılmış olan yağsız hamur işleri, beyaz pirinç, muz ve patates gibi gıdalara günlük beslenmede yer verilebilir. 

İshale İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?

İshal gelişmesi durumunda beslenme üzerinde gerçekleşecek müdahaleler ishalin iyileşmesinde büyük bir öneme sahiptir. İshal problemi olan bir kişinin beslenmesine ekstra özen göstermesi ve yoğun lif alımından kaçınması gerekir. Listede aşırı yağlı yiyeceklere ve baharatlı yiyeceklere yer verilmemelidir. Tüm bu öneriler doğrultusunda ishale iyi gelebilecek yiyecekler aşağıdaki şekilde listelenebilir.

• Beyaz pirinç
• Muz
• Kabuksuz elma
• Yağsız yoğurt
• Kabak ve havuç gibi haşlanmış sebzeler
• Beyaz ekmek

Su Gibi İshale Ne İyi Gelir?

Su gibi sulu dışkı olması halinde sıvı alımı desteklenmelidir. Beslenme düzenine dikkat edilmeli, aşırı baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Probiyotiklerden destek alınarak bağırsakta bulunan yararlı bakteriler arttırılabilir. Ancak ishalin geçmemesi ve uzun sürmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve doktora danışılarak takviyelere başlanmalıdır. 

Gebelikte İshal Belirtileri Nelerdir?

Gebelik döneminde ishal, hormonal değişiklikler, sindirim sisteminin yavaşlaması, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler, stres, enfeksiyonlar veya diğer faktörlerden kaynaklanabilir. Belirti olaraksa; sık ve sulu dışkı, karın krampları, bulantı ve kusma, iştah kaybı, dehidrasyon nedeniyle ağız kuruluğu ve idrara çıkmada azalma yaratabilir. 

İshal Bulaşıcı Mıdır?

İshal bulaşıcı olabilir. İshal genellikle enfeksiyonlara veya bakterilere bağlı olarak ortaya çıkarır ve bu enfeksiyonlar kişiden kişiye bulaşabilir. İshalin bulaşıcı olması durumunda, hastalık mikroorganizmaların dışkıyla veya enfekte kişiyle temas yoluyla yayılabilir.

İshalde Karın Ağrısı ve Kusmaya Ne İyi Gelir?

İshal ve kusma vücutta enfeksiyonel bir durum gelişmesi halinde beraber görülen durumlardır. Her iki durumun iyileşmesinde doktorun önerileri doğrultusunda ilaç kullanılabilir. Patates, muz gibi enerji verecek besinler tüketilebilir. Sıvı alımı desteklenmelidir. Ihlamur gibi bağırsak hareketlerini düzenleyen bitki çaylarından faydalanılabilir. Ancak bitkisel ürünlere karşı dikkatli davranılmalı sağlık uzmanına danışılmadan bitkisel ürünler kullanılmamalıdır. 

Bebeklerde İshal Yapan Durumlar Nelerdir?

Bebeklerde ishal yaygın karşılaşılan bir durumdur. Bu durumlar arasında viral ve bakteriyel enfeksiyonlar ilk sırada yer alır. Bu iki durum haricinde; laktoz intoleransı, antibiyotik kullanımı, yeni besinlere geçiş ve alerjik reaksiyonlar nedeniyle de bebeklerde ishal gelişebilir.

Bebeklerde İshal Nasıl Geçer?

Bebeklerde aynı gün içinde 4 seferden fazla ishal şeklinde dışkılıma olması halinde mutlaka doktora danışılmalıdır. Enfeksiyon durumu olması halinde bu durum aksatılmadan tedavi sağlanmalıdır. Evde yapılacak müdahaleler kapsamında ise katı gıdalara geçen bir bebekse elma püresinden faydalanarak bebeğin enerji alımı desteklenebilir. Anne sütü alımı devam ettirilmeli veya mama ile beslenmelidir. Bebeklerin sıvı alımı son derece önemlidir. Bebeğinize hafif ve sindirimi kolay gıdalar sunmak önemlidir. Beyaz pirinç, muz, elma püresi ve haşlanmış sebzeler gibi besinler sindirimi kolaylaştırabilir. Seçilen besinler ile bebeğin bulunduğu ayda tüketebileceği besinlerin uyumu mutlaka kıyaslanmalıdır. 

Kahve İshale İyi Gelir Mi?

Kahve, bazı insanlarda ishale neden olabilir. Kahvedeki kafein, bağırsak hareketlerini uyarabilir ve bazı kişilerde bağırsakları daha hızlı çalıştırarak ishale yol açabilir. Ayrıca, kafein dehidrasyona yol açabilen bir diüretiktir, bu da sıvı kaybını artırabilir ve ishal semptomlarını kötüleştirebilir.

Antibiyotik İshal Yapar Mı?

Antibiyotikler bağırsaklarda bulunan iyi huylu bakterilere zarar vererek sindirim sistemini olumsuz yönde etkileyebilir. Sindirim sisteminde meydana gelen değişimler ise ishal gelişimine neden olabilir. 

İshal Kaç Gün Sürer?

Kişinin sahip olduğu ishal çeşidine göre ishalin görülme süresi değişkenlik gösterebilir. Hasta akut ishal problemine sahipse bu durum genellikle birkaç gün veya bir hafta kadar sürer. Enfeksiyonlar veya gıda zehirlenmesi nedeniyle gelişen akut ishal tedavi edilmesiyle birlikte geçer. Kronik ishal durumunda ise bu durum genellikle 4 haftadan daha uzun sürer. Kronik ishalin temelinde bağırsak hastalıkları yer alabilir.