Bağırsak Florası Nasıl Düzelir?

Bağırsaklar ikinci beyin olarak kabul edilen organlardır. Bağırsakların düzenli bir şekilde çalışması ve tüm sindirim görevlerini verimli bir şekilde gerçekleştirmesi vücudun genel işleyişi için son derece önemlidir. Bağırsaklarda bulunan bakteriler bağırsak florasını oluşturur. İyi huylu ve kötü huylu olabilen bu bakterilerin bir denge içerisinde bulunması gerekir. Dengenin bozulması halinde; sindirim sürecinde aksaklıklar, çeşitli sindirim problemleri ve hatta bağışıklık sisteminde düşüş beraberinde gelebilir. Bu nedenle bozulmuş bir bağırsak florasının düzeltilmesi gerekir. Bağırsak florasının düzenlenmesinde ise hem beslenme düzeni hem de yaşamsal değişikliklere gidilebilir. 

Bağırsak Florası Nedir?

Bağırsak florası, yüzlerce farklı türden oluşan bakteri, virüs, mantar ve diğer mikroorganizmalardan oluşur. Bağırsak florası, bağırsaklarda yaşayan mikroorganizmaların toplam popülasyonunu ifade eder. Sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi sağlığı için önemli bir rol oynayan bağırsak florası bağırsak mikrobiyotası olarak da adlandırılabilir. Son dönemlerde ön plana çıkan flora kavramı ile bağırsak sağlığının önemi ve burada yer alan bakteriler arasındaki dengenin önemi anlaşılmaya başlanmıştır.

Bağırsak florası, çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Antibiyotik kullanımı, yanlış beslenme, stres, enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler ve diğer çevresel etkiler, bağırsak florasının dengesini bozabilir. Bu dengesizlikler, bağırsak florası sorunlarına (disbiyoz) yol açabilir ve sindirim sorunları, bağışıklık sorunları, alerjiler ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. 

Bağırsak Florası Bozukluğu Nedir?

Bağırsak florası bozukluğu disbiyoz olarak da adlandırılan bağırsak florasındaki dengenin bozulması durumunu ifade etmek üzere kullanılan bir terimdir. Normalde sağlıklı bir bağırsak florası, yararlı bakteriler bir de işte probiyotikler ile zengindir. Ancak farklı faktörler nedeniyle bağırsak florasındaki bakteriler arasında denge farklılığı olabilir. Kötü huylu bakterilerin daha yoğunlaşmasıyla beraber vücutta çeşitli rahatsızlıklar açığa çıkabilir ve bağışıklık sistemi bu durumdan olumsuz yönde etkilenebilir.

Bağırsak Florası Neden Bozulur?

Bağırsak florası çeşitli nedenlerden kaynaklı bozulabilir. En sık karşılaşılan bağırsak florası bozukluğu nedeni antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotikler, zararlı bakterileri öldürmek amacıyla kullanılırken bağırsaklarda yer alan iyi huylu bakteriler de olumsuz yönde etkilenebilir. Bu nedenle bağırsak florasındaki denge bozulabilir ve bazı mikro organizmaların aşırı çoğalmasına neden olarak flora bozukluğu gelişebilir.

Yanlış beslenme de bağırsak florasını olumsuz yönde etkileyebilir. Şekerli, işlenmiş gıdaların aşırı tüketimi, lif kaynakları bakımından yetersiz beslenme ve tekdüze beslenme bağırsak florasını olumsuz yönde etkileyebilir.

Stres bağırsak florasının dengesini etkileyebilen bir unsurdur. Stres nedeniyle bağırsak hareketleri etkilenebilir ve bağırsak geçirgenliği artabilir. Bağırsak geçirgenliği gibi problemler bağırsak florasını direkt olarak etkiler.

Bazı bağırsak enfeksiyonları da bağırsak florası üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Bağırsak üzerinde etkili olan ülseratif kolit gibi sindirim sistemi hastalıkları da bağırsak florasında dengesizlikler yaratabilir ve bağırsak florasını bozabilir.

Bağırsak Florası Bozukluğu Belirtileri Nelerdir? 

Bağırsak florasının bozulması halinde kişiler çeşitli belirtiler açığa çıkarabilir. Ancak bu meydana gelen belirtilerin şiddeti ve yaşanma sıklığı kişiler arasında farklılık gösterebilir. Bağırsak florası bozukluğu nedeniyle açığa çıkabilecek belirtiler aşağıdaki gibidir.

• Gaz
• Şişkinlik
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• İshal
• Dışkı yapısında değişimler
• Alerjik reaksiyonlara yatkınlık
• Enfeksiyonlara yakalanma sıklığının artması
• Sedef ve egzama gibi cilt problemleri
• İştah ve kilo değişiklikleri
• Ağız kokusu
• Mental sağlık problemleri

Bağırsak Florası Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Bağırsak florasının bozukluğuna yönelik belirtiler gösteren bireylerin gastroenteroloji birimine başvurması önerilir. Doktor tarafından yapılacak olan klinik değerlendirmeler ve çeşitli tetkikler ardından bağırsak florası bozukluğu teşhis edilebilir. Bağırsak florası bozukluğu teşhisi, genellikle bazı belirtilere, laboratuvar testlerine ve klinik değerlendirmelere dayanır. Öncelikle, doktor ile yapılacak olan görüşmede doktor gözlemlenen belirtileri öğrenmeye yönelik hastaya çeşitli sorular sorar. Semptomların dinlenmesi ve klinik muayenenin gerçekleştirilmesi ardından; dışkı testi, kan testleri ve SIBO olarak adlandırılan bağırsak florasındaki bakteri büyümesini inceleyen testler uygulanır. Yapılan testlerin sonucuna göre hastaya teşhis konulabilir.

Bağırsak Florası Bozukluğu Testi Nasıl Yapılır?

Bağırsak florası bozukluğu testi genellikle dışkı (stool) örneğiyle yapılır. Bu test, bağırsak florasındaki bakteri miktarını, çeşitliliğini ve dengesini değerlendirmeye yardımcı olur. Hastanın dışkı örneğini vermesi ardından, örnek laboratuvar ortamında incelenir. Laboratuvar uzmanları DNA tabanlı metotlar uygulayarak dışkıdaki bakteri çeşitliliğini, miktarını ve dengesini değerlendirir. Laboratuvar sonuçları, bağırsak florası bozukluğunu ortaya çıkarabilir veya teşhisi destekleyebilir.

Bağırsak Florası Nasıl Düzelir?

Bağırsak florasının düzeltilmesi, sağlıklı bir bağırsak florası oluşturmak ve korumak için bazı adımların atılmasını gerektirebilir. Bağırsak florasının düzenlenmesine ilk sırada beslenme alışkanlıkları üzerinde yapılabilecek olan değişimler yer alır. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı bağırsak florasının düzenlenmesi için gereklidir. Günlük ihtiyaç duyulan kadar lif alımını sağlamak adına lifli gıdalara günlük beslenmede yer verilmelidir. Taze meyve ve sebzelere, tam tahıllara ve fermente edilmiş; yoğurt, kefir, turşu gibi probiyotik etkiye sahip gıdalara günlük beslenmede yer verilmesi gerekir. Bağırsak florasının çeşitliliğinin artmasını sağlayan bu beslenme şekli bağırsaklardaki iyi huylu bakterileri arttırarak floranın tekrar dengelenmesini destekler. Beslenmede işlenmiş gıdalardan şekerli ve yağlı yiyeceklerden de uzak durulması gerekir.

Son dönemlerde ön plana çıkan probiyotik takviyeleri günlük yaşama eklenerek bağırsak florasını destekleyebilirler. Probiyotikler bağırsak florasını destekleyen ve sağlıklı bakteri popülasyonunu artıran yararlı mikro organizmalardır. Probiyotikler; tarhana, yoğurt, kefir, turşu gibi gıdalardan alınabileceği gibi takviyeler olarak da alınabilir. Özellikle bağırsak florasının ciddi derecede bozulduğu akut bir problemle karşı karşıya kalındığı durumlarda probiyotik kullanımı önerilir. Ancak probiyotik kullanılmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması gerekir.

Bağırsak florası ve antibiyotik kullanımı yakından ilişkilidir. Antibiyotikler vücuttaki zararlı bakterileri öldürürken bağırsaklarda yer alan yararlı bakterilere de zarar verebilir ve bu durum bağırsak florasının düzenini bozabilir. Zorunda kalınmadığı müddetçe antibiyotik kullanmaktan kaçınılabilir. Bundan dolayı antibiyotik konusunda bilinçli davranılmalı ve doktorun önerdiği takdirde antibiyotik kullanılmalıdır.

Bağırsak florası ve psikolojik sağlık arasında bir ilişki olduğu düşünülür. Stres, bağırsak florasını etkileyebilir. Stres yönetimini sağlamak bağırsak florasını tekrardan düzenlenmesine büyük bir öneme sahiptir. Bu noktada stres yönetimi için kişiler egzersiz yapabilir, meditasyon veya derin nefes alma teknikleri üzerine çalışabilirler.

İyi hijyen alışkanlıkları enfeksiyon riskini azaltır ve bağırsak florasının dengesinin korunmasını destekler. Elleri düzenli yıkamak, temiz su ve sağlıklı gıdalar tüketmek hijyen konusunda önemlidir. Uyku düzeni, bağışıklık sistemi ve bağırsak sağlığıyla yakından ilişkilidir. Uyku düzenine dikkat ederek ve yeterli uyku süresini sağlayarak bağırsak sağlığı desteklenebilir.

Bağırsak Florası Ne Kadar Zamanda Düzelir?

Bağırsak florasının düzelmesi bireyden bireye farklılık gösterebilir ve birçok faktöre göre düzelme süresi değişkenlik gösterir. Bağırsak florasının düzelmesi için genellikle bir süre gereklidir ve tam olarak ne kadar süreceği kişinin durumuna ve takip edilen yöntemlere bağlıdır. Bağırsak florasının neden dolayı bozulduğu, florayı etkileyecek bir hastalığın varlığı olup olmadığı veya bireyin kullandığı ilaçlar kişinin başlangıç durumunu etkiler. Örneğin uzun süre boyunca antibiyotik kullanımından dolayı bağırsak florası dengesizliği söz konusu ise bu floranın tedavi edilme süresi daha uzun sürebilir.

Bağırsak florasının düzenlenmesi için çalışılan dönemlerde kişinin tam teşekküllü bir bağırsak dostu diyet uygulaması, sağlıklı beslenmeye özen göstermesi ve probiyotik takviyeleri kullanması floranın iyileşme süresini kısaltır. Yoğun stresten arınarak sakin bir yaşama geçişi yapılması ve günlük hayata egzersiz eklenmesi de yine süreci olumlu yönde etkiler.

Bağırsak Florasını Düzenleyen Beslenme Tüyoları

Bağırsak florasını düzenlemek isteyen bireylerin sağlıklı bir beslenme planına geçiş yapması ve probiyotik özellikli besinleri günlük beslenmelerine eklemesi gerekir. Günlük ihtiyaç duyulan kadar lif alımı sağlanmalı, besin çeşitliliğine yer verilmelidir.

Paketlenmiş şekerli, katkı veya koruyucu maddeli ürünlerin tüketiminden uzak durulması gerekir. Bunun yerine taze ve çiğ gıdaların tüketimine yönelinebilir. Yoğurt, kefir, turşu, tarhana gibi probiyotik etkiye sahip gıdalar günlük beslenmeye eklenerek ihtiyaç duyulan probiyotik alımı desteklenebilir.

Taze sebze ve meyvelerin ağırlıklı olduğu, az yağlı protein kaynaklarının tercih edildiği bir beslenme planı izlenebilir. Kişilerin herhangi bir gıda intolerans problemi olması halinde bu gıdalara yönelik bir beslenme planı hazırlanmalıdır. Kişilerin tolerasyon problemi geliştirdiği gıdaları tüketmesi halinde bağırsak florasının bozulması nedeniyle açığa çıkan semptomların şiddeti artabilir.

Günlük ihtiyaç duyulan kadar mutlaka su tüketilmesi gerekir. Su bağırsaktaki yararlı bakterilerin gelişimini desteklemede, sindirim sürecinin verimli bir şekilde çalışmasına katkıda bulunur.