Salmonella Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gıda zehirlenmesi olarak tanımlanan birçok durumun temelinde yer alan bakterilerden biri Salmonella bakterileridir. Genellikle 1 ile 3 hafta arasında kendiliğinden geçen semptomlara neden olan bu bakteriler bazı kişiler için hayati risk taşıyor olabilir. Vücutta birçok sindirim problemi yaratan Salmonella bakterisinden bazı önlemler ile korunabilmek mümkündür. Enfeksiyon durumu söz konusu ise semptomların şiddetlenmesi halinde mutlaka tıbbi destek alınmalıdır. Yapılacak olan ilaç müdahaleleri ve yaşamsal değişikliklerle hastalık çoğu vakada kontrol altına alınabilir.

Salmonella Nedir?

Salmonella, insan vücudunda bakteriyel enfeksiyon gelişmesine neden olan bir mikro organizmadır. Farklı çeşitleri bulunan Salmonella bakterileri genellikle kontamine olmuş bir diğer değişle bakteriyle temas etmiş gıda veya su tüketimi sonucu insanlara bulaşır. Salmonella gıda zehirlenmesi veya gıda kaynaklı bulaşan bir enfeksiyon türü olarak da düşünülebilir. Salmonella ile temas edilmesi ardından ise vücutta Salmonelloz adı verilen hastalık gelişebilir. 

Salmonella enfeksiyonu nedeniyle genellikle sindirim sistemine yönelik semptomlar gelişir. Bu semptomlar arasında; ishal, karın ağrısı, kusma, ateş, baş ağrısı ve vücut ağrıları yer alır. Belirtiler genellikle kendiliğinden geçerken, belirtilerin şiddetlenmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşundan destek alınmalıdır. Bebeklerde, hamilelerde ve çocuklarda ise semptomların şiddetlenmesi beklenmemeli bir veya birden fazla semptom gelişmesi halinde mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Salmonella Hangi Gıdalarda Bulunur?

Salmonella bakterileri çeşitli gıdalarda bulunabilir. Aslında Salmonella bakterileri hayvanların bağırsaklarında doğal olarak bulunan mikro organizmalardır. Özellikle kümes hayvanları, inekler ve sürüngenlerde Salmonella bakterileri ile karşılaşılabilir. Kontamine et, yumurta, süt ve diğer hayvansal ürünlerin tüketilmesi halinde kişiler enfekte olabilir. Hayvansal ürünlerin haricinde bazen sebze ve meyvelerde de Salmonella’ya rastlanabilir.

Salmonella Kendiliğinden Geçer Mi?

Salmonella enfeksiyonları genellikle kendiliğinden geçer ve çoğu zaman ciddi semptomlara neden olmayabilirler. Ancak yaşlılık ve bebeklik dönemindeki insanların enfekte olması durumu söz konusu ise açığa çıkan semptomların şiddeti artabilir. Benzer bir şekilde hamilelik dönemindeki kadınlarda enfeksiyondan olumsuz yönde etkilenebilir. Bu nedenle özel sağlık problemlerine sahip veya bahsedilen dönemlerde bulunan insanların Salmonella enfeksiyonu geçirmesi halinde tıbbi destek alması önerilir.

Salmonella En Çok Kim Etkilenir?

Birçok enfeksiyonel hastalıkta olduğu gibi Salmonella bakterilerden en çok etkilenen kişiler bağışıklık sistemi zayıflığı yaşayan işlerdir. Bebeklik döneminde ve yaşlılık döneminde bağışıklık sistemi yeterli olmayabilir. Bebekler ve yaşlılar bu nedenle enfeksiyonlara karşı daha hassastır. Bebeklerde ishal semptomu gelişmesi halinde ciddi derecede dehidrasyon riski ile karşı karşıya kalınabilir. Bu durum uzun vadede bebeğin sağlığında kalıcı hasarlar bırakabilir veya yaşamsal bir tehdit oluşturabilir.

Bebekler ve yaşlılar dışında hamile ve emziren kadınlar da Salmonella enfeksiyonundan ciddi derecede etkilenebilir.

Salmonella İnsandan İnsana Bulaşır Mı?

Salmonella genellikle enfekte hayvan ürünlerinin tüketilmesi sonucu bulaşır. Ancak nadir de olsa hijyen koşullarına dikkat edilmediği takdirde insandan insana da bulaşabileceği görülür. Enfekte bir kişinin dışkısıyla temas edilmesi halinde Salmonella virüsü ile temas edilmiş olunabilir. Salmonella enfeksiyonu olan bir bireyin dışkısında bulunan bakteriler tuvalet sonrası temizlik yapılmadığı takdirde ve hijyen kurallarına uyulmadığı durumlarda eller veya yüzeyler aracılığıyla bulaşabilir. Kontamine yüzeylere temas eden kişilerin ellerini yıkamadan yemek yemeleri veya ellerini ağız ve gözlerine götürmeleri halinde Salmonella ile temas edebilirler.

Öpüşme gibi yakın temas eylemler neticesinde de bakteriler insandan insana geçebilir.

Salmonelladan Nasıl Korunulur?

Salmonella enfeksiyonundan korunabilmek mümkündür. Et, tavuk, hindi gibi hayvansal ürünler yeterince pişirilerek tüketilmelidir. Etlere hâlihazırda bir bakteri bulaşı söz konusu ise yüksek sıcaklıkta pişirme yöntemleri sayesinde bakterilerin ölmesi sağlanır. Her bir et için ideal sıcaklık değişebiliyor olsa da genellikle etlerin iç sıcaklığının 75 derece ve üzerinde olması önerilir.

Güvenli gıda hazırlama kadar tüketilecek olan gıdanın güvenliğine de özen gösterilmelidir. Çiğ hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçınırken pişmiş ve çiğ gıdaların aynı yüzeye temas etmesi de önlenmelidir. Örneğin bir maşa ile çiğ et pişiriliyorsa pişen etler bu maşa ile tutulmamalıdır. Başka bir örnekte ise sebze ve meyve doğrama tahtaları ile et doğrama tahtaları ayrı tutulmalıdır. Pişirilmeye hazırlanan etin Salmonella bakteriyle kontamine olması halinde ortak yüzeylere temas sonucu bakteriler sebzelere de geçebilir.

Salmonella enfeksiyonundan korunmada el hijyeni büyük bir öneme sahiptir. Özellikle tuvalet sonrası, gıda hazırlamadan önce veya yemekten önce eller sabunla mutlaka yıkanmalıdır. Benzer bir şekilde tüketilecek olan meyve ve sebzelerin de iyi bir şekilde yıkandığından emin olunmalıdır.

Hayvanlar ile temas ettikten sonra ellerin yıkanması da son derece önemlidir. Hayvan dışkıları ile temas etmekten kesinlikle kaçınılmalıdır.

Çiğ yumurta veya süt ürünleri tüketiminden uzak durulmalıdır. Pastörize sütler tercih edilmeli, yumurtanın az pişmiş tüketilmesi halinde yumurtayı pişirmeden öncesinde genel yapısı değerlendirilmelidir.

Özellikle hayvansal kaynaklı içeriğe sahip yemeklerin hazırlanmasından sonra mutlaka mutfak ekipmanları ve tezgâh detaylıca temizlenmelidir.

Yiyecekler buzdolabında ve dondurucuda uygun sıcaklıklarda saklanmalıdır. Soğutulmuş gıdalar 4 derece veya daha düşük sıcaklıkta saklanmalıdır. Dondurulmuş bir ürün çözüldükten sonra kısa süre içerisinde tüketilmelidir. Çözülen bir ürün tekrar dondurulmamalıdır. Bu tür işlemler gıda içerisindeki bakteri miktarını arttırabilir.

Salmonella Enfeksiyonunun Tedavisi Nasıldır?

Salmonella enfeksiyonu nedeniyle gelişen semptomlar genellikle hafif seyreder ve bir hafta içerisinde kendiliğinden geçerler. Ancak enfeksiyonun ciddi veya uzun süreli semptomlara yol açtığı durumlarda veya kişilerin bağışıklık sisteminin zayıf olduğu bir dönemde olması hâlinde tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir. Salmonella enfeksiyonu ile kusma ve ishal semptomu geliştiren kişilerin dehidrasyona uğraması önlenmelidir. Bu noktada yeterli sıvı alımı sağlanmalı ve vücudun kaybettiği sıvı kısa bir süre içerisinde yerine koyulmalıdır. Vücuttaki elektrolit dengesini sağlamak için ise serum veya özel içeceklerden faydalanabilir. 

Özellikle bebeklerde ve yaşlılarda hidrasyon sağlamak atılan ilk tıbbi adım olurken doktorun önerileri dahilinde çeşitli ilaçlara başvurulabilir. İlaçlar ile semptomların şiddetlenmesi önlenebilir. Hastanın ciddi derecede enfekte olduğu durumlarda ise hastaneye yatışa ihtiyaç duyulabilir.

Semptomların ciddi derecede olmadığı durumlarda ise dinlenmek ve beslenmeye özen göstermek yeterli olabilir. Kişiler istirahat etmelerinin yanı sıra hafif ve sık sık beslenerek sindirim sistemlerini destekleyebilirler. Yemeklerin kaynar suda pişirilmesi sağlanarak hijyenik olmasına özen gösterilebilir ve beyaz pirinç gibi sindirimi kolay yiyecekler tercih edilebilir.

Salmonella ve Tifo Aynı Mıdır?

Salmonella farklı türlerde bulunabilen bir bakteridir. Tifo gelişmesinde rol alan Salmonella typhi veya Salmonella paratyphi bakterilerdir. Bu bakterilerin neden olduğu tifo hastalığı şiddetli semptomlara sahip bir hastalıktır. Yaygın olarak görülen bağırsak enfeksiyonlarından birinin temelinde ise Salmonella bakterisi yer alır. Tifoya neden olan ve Salmonella’ya neden olan bakteriler aynı değildir.

Salmonella Bakterisi Öldürür Mü?

Salmonella bakterileri nadir de olsa öldürücü olabilir. Genellikle sağlıklı bireylerde hafif semptomlarla seyreden bu hastalık yaşlılar, bebekler, kronik hastalar veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler için hayati risk taşıyabilir. Bu gruplarda enfeksiyonun neden olduğu semptomlar şiddetlenirken semptomlar neticesinde açığa çıkabilecek hasarların da şiddeti artabilir. Semptomların şiddetlenmesi halinde aksatılmadan bir sağlık kuruluşuna danışılması bazı vakalarda hayati öneme sahip olabilir.

Salmonella Tedavisi Nasıl Yapılır?

Salmonella genellikle tedaviye ihtiyaç duymayan belirli bir süre içerisinde kendiliğinden geçen bir enfeksiyondur. Ancak bağışıklık sisteminin zayıf olduğu dönemlerde veya yoğun bir enfeksiyon durumunun söz konusu olduğu durumlarda tıbbi destek alınabilir. Tıbbi müdahaleler ile semptomların hafifletilmesine yönelik ilaç tedavisine başvurulabilir. Yoğun miktarda sıvı kaybeden vakalarda serumlar ile vücudun hidrasyonu sağlanabilir. Enfeksiyon miktarının çok yoğun ve semptomların şiddetli olduğu vakalarda ise hastane yatışına ihtiyaç duyulabilir. Hastanede daha kapsamlı bir tedavi uygulanarak bakteri miktarı kontrol altına alınabilir.