Apandisit Nedir?

Apandisit Nedir?

Apandisit, apendiks adı verilen küçük bir kesenin enfeksiyonuna verilen addır. Apendiks ortalama 9cm uzunluğunda küçük bir kesedir ve kalın bağırsağa bağlıdır. Vücudun sağ alt bölgesinde kasığa yakın bölgede bulunur. Çocuklukta daha büyük bir boyuttadır. Yaş ilerledikçe boyutu küçülür. Apendiks adlı kesenin vücutta tam olarak nasıl bir işlevi olduğu henüz bilinmemektedir. Kesenin yapısal durumundan dolayı lenfatik sisteme ya da hormonal sisteme etkileri olabileceği düşünülmektedir.

Kapalı bir ortam olduğundan ve bir parçası kalın bağırsağa açıldığından mikroorganizma üremesini kolaylaştıran bir yapısı vardır. Bu enfeksiyon erken fark edilmesi gereken ve sonrasında apendiksin alınmasını gerektiren bir enfeksiyondur. Bu nedenle apandisit hastalığının belirtileri bilinmeli ve ona göre aksiyon alınmalıdır.

Apendiks/Apandisit Ne İşe Yarar?

Apendiks ya da Türkçe olarak apandis tam olarak görevleri belirlenemeyen bir kesedir. Yapılan araştırmalar bağışıklık sisteminin ya da hormonal sistemin bir parçası olduğunu belirtir. Apendiksin ne işe yaradığı hakkında şimdiye kadar bilinenlere örnek olarak:

• Lenfosit dokuları depolar.
• Bir kan hücresi olan lenfositleri depolama yanında üretilmesine yardımcı olur.
• Hayatın ilk yıllarında iyi çalışan bir apandis gelecekte daha iyi bir bağışıklık sistemi sağlar.
• Antikor olarak adlandırılan bağışıklık sistemine yardımcı elemanların oluşumuna katkıda bulunur.
• Antijen üretimine katkıda bulunur.
• Bağırsakları enfeksiyondan korur.
• Akyuvarların hareketinde etkili olan bir molekülün oluşumuna katkıda bulunur.
• Endokrin hücreleri düzenler ve bu şekilde hormonsal gelişime katkı sağlar.
• Anne karnında da fetüs için kritik bir rolü olduğu düşünülmektedir. Bu konuda araştırmalar sürmektedir.

Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Apendiks içerisinde bazı nedenlerden dolayı tıkanıklık oluşabilir. Bu tıkanıklık sonrası çevre dokulara baskı olur. Tıkanığın baskıları ile çevre damarlar sıkışabilir ve bu da kangrene sebebiyet verir. Apendiks içerisinde de mikroorganizmalar çoğalmaya başlar. Kangren eğer devam ederse apendiks kopabilir bu da dışkıyı kalın bağırsak dışına çıkarabilir.

Bu apandisit hastalığının en ileri safhalarındandır. Bu safhaya gelinmemesi adına apandisit belirtilerini bilmek ve ona göre yaşanabilecek bir durumda doktora gitmek önemlidir. Apandisit hastalığına sahip kişilerde sıkça görülen belirtiler şunlardır:

• Karnın sağ alt bölümünde bastırıldığında çoğalan ve zamanla artan insanı iki büklüm edecek şekilde çoğalan ağrı ve hassaslık,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Ağızda kuruluk,
• Göbek çevresinde ağrı,
• Kabızlık yada ishal,
• Kalp atışının hızlanması,
• Terleme,
• Eğer kişi hamileyse apandisit ağrısı daha yan ve arka bölgede görülebilir.

Apandisit Neden Olur?

Apandisit hastalığının net ve tam olarak bir nedeni bulunmasa da apandisit hastalığı riskini arttırabilecek belirli nedenler bulunur. Bu nedenlere örnek verilecek olursa:

• Midede sindirilemeyen bazı besinlerin özellikle de meyve çekirdeklerinin kalın bağırsakta ilerlerken apandise kaçması,
• Başka bir sindirim sistemi hastalığının apendikse geçmesi, apendiks tıkanıklığına neden olması,
• Karın bölgesine alınan darbenin apendiksi tıkaması,
• Ülseratif kolit hastası olmak,
• Kalın bağırsakta kurt, solucan yada parazit bulunması,
• Bağırsaklarda ya da apandisit çevresinde tümör bulunması,
• Bağırsak enfeksiyonları,
• Virüs, mantar gibi mikroorganizmaların apandise zarar vermesi,
• Genetik yatkınlık.

Apandisit Nasıl Engellenir?

Apandisit birçok nedeni olan bir hastalık türüdür. Genetik yatkınlıkla hiçbir etki olmaksızın da olabileceği çevreden gelen ani bir darbe veya bir bağırsak probleminden dolayı oluşabilir. Çok sayıda neden bulunması ve bunların bazılarının ani durumlar olması nedeniyle apandisit hastalığından kesin olarak kurtulmak mümkün değildir. Engellemenin bir yolu bulunmadığından ağrılara dikkat edilmeli, apandisit belirtileri öğrenilmeli ve eğer ailede birden fazla apandisit ameliyatı olmuş kişi varsa bu belirtilere daha çok dikkat etmek gereklidir.

Apandisit Tedavisi Nasıl Olur?

Kişi karın ağrısı gibi bir belirti ile geldiğinde ilk olarak sorunun apandisit olup olmadığının araştırılması gerekir. Enfeksiyonu anlamak için kan testi yapılabilir. Apandisit hastalığı kan testi ile direkt anlaşılmaz. Kan testinde enfeksiyon belirtileri ile doktor fizik muayene yapacaktır. Fizik muayenesi ağrı olan bölgenin doktor tarafından incelenmesi ve apandeks çevresine baskı yaratarak orada hassasiyet olup olmadığını anlamasıyla olur. Eğer apandist bölgesinde hassasiyet doktor tarafından gözlemlenirse apandisit tanısı konur.

Apandisit tanısı konulduktan sonra tedavi ameliyat ile gerçekleşir. Apendektomi olarak adlandırılan bu ameliyat işleminde apandis çıkarılır. Bu ameliyat kişinin apandisit hastalığının ne derece olduğuna göre değişir. Eğer apandeks şişmiş, içi iltihaplı ise ama patlamamışsa başlangıçta bir antibiyotik tedavisine başlanır. Sonrasında küçük bir kesi ile apandeks içerisindeki enfeksiyonlu sıvı boşaltılır ve durum gözlemlendikten sonra eğer bu yeterli olmazsa apandeks alınır. Eğer apandeks patlamış ise acil ameliyat yapılır.

Apandisit Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Apandisit ameliyatı yeni gelişen teknolojiler ile laparoskopik ameliyat şekliyle yapılır. Laparoskopik ameliyat halk arasında bilinen adıyla kapalı cerrahi yöntemidir. Kapalı cerrahi yöntemi ile açık cerrahiye göre daha küçük bir kesi olacağından iyileşme daha hızlı olur. Operasyon yapılırken 3-4 adet küçük kesi açılır. Bu kesiklerden belirli lazım olan aletlerin girişi olur. Örneğin kamera ve tüp girişi sağlanır. Kamera, ışık ve apandiksin çıkarılacağı aletin bir arda bulunduğu sisteme de laparoskop adı verilir. Bu malzemeler ile ameliyat yapılır. Ameliyat sonrası kesilerin kapatılması için farklı yöntemler bulunur. Emilme yöntemi ile kesiler kapandığında daha hızlı bir iyileşme sağlanır. Emilme yöntemi yerine normal dikiş atıldıysa da bu dikişler ameliyat sonrası bir hafta içerisinde çıkarılır.

Apandisit eğer patlamışsa çevre dokulara zarar verme riski vardır. Zarar verme oranını iyi gözlemlemek için bu tarz vakalarda laparoskopik cerrahi yerine açık cerrahi tercih edilir. Burada sağ alt bölgeye bir kesi açılır ve apandikse ulaşılır. Apandiks çıkarıldıktan sonra genelde patalojiye gönderilir. Patalojiye gönderme sebebi ekstra dikkat edilmesi gereken bir problemin olup olmadığının gözlemlenmesidir. Apandiks alındıktan sonra da birkaç hafta sürecinde iyileşme tam olarak sağlanır.

Apandisit Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hastanın hangi şekilde ameliyat olduğu önemlidir. Laparoskopik cerrahi ile ameliyat olmuş kişiler ameliyat sonrası 1-2 gün içerisinde hastaneden ayrılırlar. Hasta açık cerrahi ile ameliyat olmuşsa hastanede kalma süresi uzar. Bunun yanında apandisit hastalığının ne derece olduğu da önemlidir. Eğer kişinin apandeksi patlamışsa ve çevrede bulunan periton adı verilen karın zarı enfeksiyonu yaşanmışsa hastanede kalma süresi haftaları bulabilir.

Apandisit ameliyatı sonrası hastalar birkaç saat içerisinde yürüyebilir. Ameliyattan dört veya altı saat sonra da ağızdan yemek yemeye başlayabilirler. Ağrı yoğun olarak görülmez. Hafif ağrı kesiciler kullanılabilir. Kişinin apsesi yani apandekste gelişen şişme patlamadıysa kişiler bir gece hastanede kaldıktan sonra taburcu olurlar. Taburcu olduklarında ağrı kesici ve antibiyotik reçete edilir. Bunların düzenli olarak kullanılması gerekir.

Ameliyat sonrası taburcu olunsa bile izin 2 gün boyunca kapalı kalması gerekir. İki gün geçtikten sonra pansuman çıkarılır ve banyo yapılabilir. Yara izinde herhangi bir kızarıklık, akıntı yoksa tekrardan pansumana gerek görülmez. Dikişler eriyebilen dikişlerden ise alınmasına gerek kalmaz. Klasik dikişlerden ise bir hafta sonra dikişlerin alınması için doktora başvurmak gerekir. Bu dikiş durumunu taburcu olurken doktorunuz size belirtecektir. Bu durumların dışında eve gittikten sonra kişilerin ameliyat sonrası dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır. Bu durumlar:

• Bir hafta boyunca araç kullanılmamalıdır.
• Bir hafta sürecinde cinsel ilişkiye girmekten kaçınılmalıdır.
• Bir ay sürecinde 8-10 kilodan fazla ağırlık kaldırılmamalı, ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.