Bağırsak Düğümlenmesi

Bağırsak düğümlenmesi bir diğer adıyla bağırsak tıkanıklığı, ciddi komplikasyonlara sebep olabilecek acil müdahale gerektiren bir hastalıktır. Bağırsakların anormal bir şekilde kendi etraflarında dönmesi ve katlanmasına bağlı gelişir. Meydana gelen bu anormal değişim bağırsaklarda tıkanıklık yaratır. Bağırsak düğümlenmesi teşhis edilmesi halinde derhal müdahale edilmesi gerekir. Genellikle cerrahi müdahaleler ile bağırsaklarda meydana gelen düğümlenme ortadan kaldırılır. Bağırsak düğümlenmesi semptomlarının gözlemlenmesi halinde mutlaka doktora danışılmalı ve planlanan tedavi uygulanmalıdır. Ciddiye alınması gereken bir hastalık olup erken tanı ve müdahale ile ciddi komplikasyonların gelişmesi önlenebilir.

Bağırsak Düğümlenmesi Nedir?

Bağırsak düğümlenmesi tıbbi adı ile volvulus, bağırsakların kendi etrafında dönmesi sonucu gelişir ve bağırsaklarda fonksiyonel bozukluklar açığa çıkarır. Bağırsakların emilim gerçekleştirilmesini hem de bağırsak içerisindeki iletimi engelleyen bu tıkanıklık çeşitli semptomlara sebebiyet verir. Karın bölgesinde şişkinlik, gerginlik ve ağrı en sık karşılaşılan şikayetler arasındadır. Bağırsak düğümlenmesi bir anda belirti gösterebildiği gibi yavaş yavaş küçük semptomlar ile de açığa çıkabilir. Bazı durumlarda bağırsakların beslenmesinden sorumlu olan mezenterik bölgesinin düğümlenmesine bağlı kan akışı gerçekleşmeyebilir ve bu durum ciddi ağrılara sebebiyet verebilir. Bağırsak düğümlenmesine müdahale edilmemesi halinde ilgili dokulara kan iletilmemesine bağlı olarak nekroz yani doku kaybı oluşabilir. Bağırsak düğümlenmesi ciddi sonuçlara neden olabilecek önemsenmesi gereken bir hastalıktır.

Bağırsak Düğümlenmesi Neden Olur?

Bağırsak düğümlenmesinin ana nedeni henüz belirlenememiştir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte açığa çıkma sıklığı artan bir hastalıktır. Yapılan çalışmalar bağırsak tıkanıklığının erkeklerde daha fazla görüldüğünü göz önüne sermiştir. Bazı kişilerin bağırsak düğümlenmesine daha yatkın olduğu gözlemlenmiştir. Kabızlığa bağlı gelişen nörolojik veya psikiyatrik problemlere sahip kişilerde bağırsak düğümlenmesi görülme sıklığı daha yüksektir.

Bağırsak düğümlenmesinin temel nedeni bilinmese de çeşitli hastalıklara, anatomik nedenlere veya bağırsakta gelişen tıkanıklığa bağlı olarak gelişebileceği düşünülür. Yeni doğan bebeklerde bağırsak düğümlenmesi gözlemlenebildiği gibi bu durumun temelinde ince bağırsakta meydana gelen malrotasyon yani yönelim kusurları yer alır. Malrotasyon bağırsaklardaki ilerleme yönünün farklı bir yol izlemesine bağlı açığa çıkan problemlerdir. Bu durum bağırsakların tıkanmasına veya dönmesine sebebiyet verebilir. İnce bağırsak düğümlenmesi bebeklerde daha sık görülürken yetişkinlerde daha nadir görülen bir sağlık problemidir. Yetişkinlerde kalın bağırsakta tıkanıklık görülme oranı daha yüksektir.

Yetişkinlerde meydana gelen bağırsak tıkanıklığının nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Kalın bağırsakta bulunan kolon bölgesinin büyümesi
• Geçirilen cerrahi operasyonlar
• Yaralanma ve enfeksiyonal nedenlere bağlı abdominal adezyonlar
• Gebelik
• Kronik kabızlık
• Kolon bölgesinin belirli kısımlarının dar olması

Bağırsak Düğümlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak düğümlenmesine bağlı gelişen belirtiler ani ve yoğun bir şekilde başlayabileceği gibi zamanla şiddeti artacak şekilde de kendilerini gösterebilir. Genellikle, bağırsak düğümlenmesi vakalarında hastalar ağrı hissetmesi ile ağrı şiddetinin dayanılmaz olmasına bağlı olarak hastanelerin acil bölümüne başvurur. Ağrı semptomuna ek olarak volvulus gelişimi olması halinde açığa çıkan diğer belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Karın bölgesinde meydana gelen ağrı veya dokunulduğu zaman hassasiyet hissedilmesi
• Yeşil renkli safralı kusma
• Geçmeyen mide bulantısı
• Dışkıda kan görülmesi
• Kabızlık
• Şok geçirilmesi

Bağırsak düğümlenmesinin bebeklerde gelişmesi halinde ise bu yukarıdaki belirtilere ek olarak farklı belirtiler de gelişebilir. Bu belirtiler ise şu şekildedir:

• Birden başlayan ciddi ve yüksek tonda ağlama
• Bacakları kendine doğru çekme eğilimi
• Sürekli uyuma isteği
• Nefes alışverişinde artış
• Nabzın yükselmesi

Bağırsak düğümlenmesine yönelik semptomların gösterilmesi halinde mutlaka doktora danışılmalıdır. İlerleyen vakalarda bağırsaklara ciddi müdahale gerçekleştirilmesi gerekebilir ve bağırsakların belirli bir kısmı alınabilir. Bunun yanı sıra bağırsak düğümlenmesi besin emiliminde bozukluklar gerçekleşmesine bağlı olarak malnütrisyon yaratabilir veya kan enfeksiyonlarına sebebiyet verebilir. Kanda enfeksiyon miktarının artması, ileri derece vakalarda ölümcül olabileceğinden düğümlenme bu evreye gelmeden öncesinde mutlaka tedavi edilmelidir.

Bağırsak Düğümlenmesi Bebeklerde Görülür Mü?

Bağırsak düğümlenmesi bebeklerde de görülebilen bir hastalıktır. Yetişkinlerin aksine bebeklerde genellikle ince bağırsak bölgesinde düğümlenme görülür. Anne karnından itibaren gelişen bir durumdur. Bebeklerde bağırsak düğümlenmesi temel nedeni malrotasyon olarak düşünülür. Malrotasyon, bağırsak hareketlerinin olması gerekenden ters yönde işlemesidir. Bu duruma bağlı olarak bağırsaklarda dönme, tıkanma veya düğümlenme gerçekleşebilir. Bebeklerde bağırsak tıkanıklığı görülme sıklığı her canlı doğumda 6000’de 1 olacak şekildedir.

Bağırsak Düğümlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Bağırsak düğümlenmesi teşhis edilmesi halinde derhal müdahale edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Bu tür durumlarda cerrahi müdahalelere başvurulur. Bağırsak düğümlenmesi ameliyatında karın duvarında kesi açılır. Açılan kesiden bağırsak bölgesine giriş sağlanarak dönen kısım düzeltilir. Gerçekleştirilen müdahale sayesinde tıkanan bölgeye yeniden kan akışı sağlanır. Bağırsak düğümlenmesi ve müdahalenin gecikmesi halinde ilgili bölgeye yeteri kadar kan akışı gerçekleşmemesine bağlı olarak doku ölümleri gerçekleşmiş olabilir. Bu tür durumlarda etkilenen bölümler kesilerek çıkarılır. İleri vakalarda çıkarılan bağırsak alanının çok geniş olmasına bağlı olarak her 2 sağlıklı uç birbirine bağlanamayabilir. Bu tür durumlarda karın bölgesine stoma açıklığı yapılır. Bu sayede bağırsak akışı karına yönlendirilerek dışkılama karın bölgesindeki delikten gerçekleştirir. Stoma bölgesine yerleştirilen özel kese sayesinde hasta dışkı atımına devam edebilir. Bağırsak düğümlenmesi ameliyatında farklı cerrahi prosedürlere başvurulabilir. Kolektomi gibi bir operasyonun gerçekleştirilmesi halinde bağırsağın tamamı vücuttan çıkarılabilir. Etkilenen alanın çok küçük bir alan olması halindeyse bu alan çıkartılarak bağırsağın kalan iki ucu birbirine dikilir. Erken müdahale ve doğru yöntemler ile bağırsak düğümlenmesi kalıcı şekilde tedavi edilebilir.

Bağırsak düğümlenmesi yeni gelişmiş olan kişilerde operasyondan önce farklı bir tekniğe de başvurulabilir. Sigmoid kolonda meydana gelen düğümlenme tespit edilmesi halinde sigmoidoskopi olarak adlandırılan bir düzeltici işlem uygulanır. Sigmoidoskopi incelemesi rektuma yerleştirilen ince bir tüpün kalın bağırsağın alt kısmına ilerletilmesi ile uygulanır. Yerleştirilen tüpten küçük bir miktarda hava verilerek dönme gerçekleşen bağırsağın eski konumuna gelmesi sağlanır. Ancak sigmoidoskopi hekimler tarafından çok önerilen bir yöntem değildir. Genellikle sigmoidoskopi ardından düzeltilen bağırsak hareketleri belirli bir süre ardından tekrarlar ve yeniden bağırsak tıkanıklığı meydana gelebilir. Bundan dolayı bağırsak tıkanıklığı için kalıcı ve etkili çözüm ameliyattır.

Bağırsak Düğümlenmesi Ameliyatı Riskli Midir?

Bağırsak düğümlenmesi ameliyatı anestezi alınan her ameliyat gibi standart anestezi risklerine sahiptir. Bunun dışında doku çıkarılması ve kesi açılması işlemine bağlı olarak kanama görülme riski bulunur. Stoma açılmasına bağlı olarak enfeksiyon gelişme riski de bulunabilen bir ameliyattır. Bağırsak düğümlenmesi ameliyatında bağırsak üzerinde tahribat yaratılabilir. Ancak alanında uzman bir hekim bu tahribat miktarını olabildiğince minimuma indirir veya ameliyat sırasında bu duruma da müdahale gerçekleştirebilir.

Bağırsak Düğümlenmesi Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Bağırsak düğümlenmesi sonrasında beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Ameliyat sonrasında ishal görülmesi sıkça karşılaşılan bir problemdir. Bağırsak fonksiyonlarının değişime uğraması ishal gibi dışkılama sıklığında değişimlere sebebiyet verebilir. Bunlara bağlı olarak ameliyat sonrasında muz, kayısı, şeftali, kavun gibi sindirimi kolay meyveler tüketilebilir. Yine sindirimi zorlamamak adına haşlanmış pirinç, makarna, patates gibi karbonhidrat kaynakları tercih edilebilir. Sebzelerde ise ıspanağa yer verilebilir. Bağırsak düğümlenmesinin temelinde psikolojik problemlerin yer aldığının düşünülmesi halinde ise hastaya iyileştikten sonra psikolojik destek alması önerilir.