Bağırsak Tembelliği Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak tembelliği, bir diğer adı ile tembel bağırsak sendromu kabızlık ile karakterize olmuş bir sağlık problemidir. Kişilerin beslenmesinden, kullandığı ilaçlardan veya yaşam şeklinden kaynaklı olarak gelişebilen bağırsak tembelliği günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyebilecek semptomları beraberinde getirir. Tembel bağırsak sendromunda bağırsağın kolon kısmı, sindirim süreci sonrasında açığa çıkan sindirim atıklarını vücuttan uzaklaştırmada zorlanır. Dönemsel olarak açığa çıkabilen bu durum kronik olarak kişinin yaşamını etkileyebilir. Yapılan yaşam değişiklikleri ve beslenme düzeni ile bağırsak tembelliğini önlemek mümkündür.

Bağırsak Tembelliği Nedir?

Tembel bağırsak sendromu kalın bağırsaktaki kasılma hareketlerinin yetersiz kalması, müshil gibi çeşitli laksatif ilaçlara bazı olarak kas hareketlerinin yavaşlaması ve yeteri miktarda lif alınmamasından kaynaklı gelişebilen bir sağlık problemidir. Kronik bir rahatsızlık olan bağırsak tembelliği yaşamın her dönemlerinde açığa çıkabilir. Yaşam tarzında değişimler ve beslenme önlemleri alınmasıyla önlenebilen bir durum olup uzun süreli bağırsak tembelliği çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir.

Bağırsak Tembelliği Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak tembelliği belirtileri arasında en yaygın görülen belirti gaz hissiyatı ve tuvalete çıkmakta zorlanmaktır. Kişilerde kronik kabızlık meydana gelebilir. Bu belirtilerin yanı sıra aşağıda bulunan başlıklarda bağırsak tembelliğinde gözlenebilen belirtilerdir.

• Karın ağrısı
• Mide bulantısı
• İştahsızlık
• İç çamaşırında kirlenme gözlemlenmesi

Daha az yaygın semptomlar ise şu şekildedir:

• Dışkıda kan
• Hemoroit
• İshal

Bağırsak Tembelliği Neden Olur?

Yemek yenilmesiyle beraber sindirim sistemi aktive olur. Sinirim sisteminin aktive olabilmesi için beyin tarafından sindirim sisteminde görev alan organ ve dokulara sinir hücreleri tarafından sinyaller gönderilir. Bu sinyaller ile sindirim sisteminde yer alan kaslar peristaltizm adı verilen dalga boyu hareketleri gerçekleştirir. Bu hareketler sayesinde yiyecekler hep ileri doğru yönde hareket eder. Çeşitli etkenlere bağlı olarak bu hareketler engellenebilir veya olması gerekenden daha yavaş olabilir. Kaslar güçlü bir şekilde kasılamadığından dolayı bağırsak tembelliği gelişebilir. Bağırsak hareketlerinin bir diğer tabirle reflekslerinin azalmasında çeşitli durumlar etkilidir. Aşağıda bulunan başlıklar nedeniyle bağırsak hareketleri yavaşlayabilir.

• Yeteri kadar besin tüketmemek
• Anoreksiya veya bulimia gibi yeme bozuklukları
• İrrite bağırsak sendromu
• Uyuşturucu kullanımı
• Anestezi alımı
• Laksatif veya yoğun miktarda müshil kullanımı
• Liften fakir beslenmek
• Yeteri kadar su tüketmemek

Bağırsak Tembelliği Kimlerde Görülür?

Bağırsak tembelliği genellikle liften fakir beslenen, yoğun miktarda laksatif ilaç kullanan ve irrite bağırsak sendromuna sahip olan kişilerde görülür. Yaşla beraber günlük hayattaki hareketin kısıtlanmasına bağlı olarak da bağırsak tembelliği gelişebilir. Yatarak yaşamını sürdüren hasta kişilerde de bağırsak tembelliği görülebilir. Yeni besinlerle tanıştırılan bebeklerde de bağırsak tembelliği oluşabilmektedir.

Bağırsak Tembelliği Teşhisi Nasıl Konur?

Bağırsak tembelliği teşhisi için doktor, hastanın gösterdiği semptomları değerlendirir ve tıbbi geçmişe yönelik çeşitli sorular sorar. Çeşitli değerlendirmelerin ardından rektum, anüs ve pelvik taban kaslarındaki anormallikleri tespit etmek üzere fiziksel muayene gerçekleştirilir. Daha ileri yönde teşhislerin yapılabilmesi adına ilk önce kabızlığı gidermek üzere laksatif ilaçlar kullanılır. Diyet lifi takviyesi de kullanılarak kişinin dışkılaması desteklenir. Kabızlığın giderilmesi ardından daha derin araştırmalar yapılabilir. Teşhisi desteklemek adına kan testi ve dışkı örneği gibi ek testlere başvurulur. Karın röntgeni, ultrason ve kolonoskopi gibi görüntüleme teknikleriyle bağırsak tembelliğine sebep olabilecek olan ana neden çözümlenir. Baryum radyo grafileri ve motilite çalışmaları gibi özel görüntüleme teknikleriyle gastrointestinal sistemin işleyişi gözlemlenebilir. Tüm bu bulguların ardından doğru teşhis konulabilir.

Bağırsak Tembelliği Nelere Yol Açar?

Bağırsak tembelliği çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir. Meydana gelen sağlık problemleri kişinin gündelik hayatını olumsuz yönde etkileyebileceği gibi önüne geçilmemesi halinde daha ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Bağırsak tembelliğinin en sık görülen belirtisi kabızlıktır. Kişilerin tuvalete çıkma sırasında kendisini zorlamasından kaynaklı olarak belirli bir süre ardından hemoroit gelişebilir. Hemoroide bağlı olarak makat bölgesinde ciddi ağrılar hissedilebilir ve ileri durumlarda hemoroit ameliyatına başvurulması gerekebilir.

Bağırsak tembelliğinden kaynaklı olarak karın ağrısı ve sürekli şişkinlik hissi gerçekleşebilir. Bu durum kişilerin yemek yemekten kaçınmasına ve beraberinde çeşitli besin eksikliklerinin meydana gelmesiyle sonuçlanabilir. Açlıkla beraber bağırsak tembelliği daha da tetiklenebilir.

Bağırsak Tembelliği Tedavisi Nasıldır?

Bağırsak tembelliğine sebep olan sağlık problemine göre tedavi planlaması değişkenlik gösterir. Ancak bağırsak hareketlerinin desteklenmesi ve kişinin sağlıklı bir şekilde dışkılama yapabilmesi için çeşitli yaşam değişikliklerine gidilmesi gerekir. Bu noktada ilk atılan adım genellikle diyet değişikliklerdir. Beslenmeye sağlıklı lif kaynaklarının eklenmesiyle bağırsak tembelliği tedavisi desteklenebilir. Yapay laksatifler yerine laksatif etkiye sahip doğal besinler beslenmeye eklenebilir. Bu tür durumda kişilere 3 veya 4 bardak kadar yeşil çay içmesi önerilebilir. Farklı bitkisel kaynaklar da doktora danışarak günlük hayata eklenebilir.

Kişide irrite bağırsak sendromu görülmesi halinde irrite bağırsak sendromu semptomlarını önlemeye yönelik ilaçlar kullanılabilir. İrrite bağırsak sendromu olsun veya olmasın bağırsak tembelliğinde probiyotik kullanımı son derece önemlidir. Bağırsak mikroflorasını düzenleyen probiyotikler sayesinde bağırsak hareketleri desteklenir. Probiyotikler takviye olarak günlük beslenmeye eklenebileceği gibi lahana turşusu ve yoğurt gibi doğal probiyotik kaynaklarının da beslenmeye eklenmesi önerilir.

Bağırsak tembelliği tedavisinde egzersiz yapmakta oldukça önemlidir. Hafif egzersizler ile karındaki dolaşım sistemi desteklenebilir. Kas hareketlerinin desteklenmesi beraberinde tembel bağırsak sendromunu geçirebilir.

Bağırsak tembelliğinde tuvalete çıkma esnasında alınan pozisyon da önemlidir. Genellikle çömelme pozisyonunda dışkılama önerilir.

Bağırsak Tembelliği Olanlar Nasıl Beslenmeli?

Bağırsak tembelliği olan kişilerin lifli yiyecekleri günlük beslenmelerine eklemesi oldukça önemlidir. Lifler dışkıda su tutumunu sağlayarak dışkının daha yumuşak bir dokuya sahip olmasını sağlar. Bu sayede yavaş bağırsak hareketlerinde bile dışkı daha rahat bir şekilde hareket ederek vücuttan atılabilir. İdeal su tüketimine de özen gösterilerek bağırsak tembelliğinin iyileşmesi desteklenebilir. Bu durum irrite bağırsak sendromlu hastalar için de geçerlidir. Ancak irrite bağırsak sendromunda kişinin laktoz veya gluten gibi besinlerden etkilenmesi söz konusu ise bu besinlerin tüketiminden kaçınıldığı bir beslenme programı uygulanmalıdır. İrrite bağırsak sendromu olan kişilerin de günlük beslenmelerinde lifli besinlere yer vermesi önemlidir. Lif kaynağı besinler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Badem ve badem sütü
• Kuru erik, incir, armut, kayısı ve elma
• Brokoli, karnabahar, Brüksel lahanası gibi sebzeler
• Keten tohumu ay çekirdeği ve kabak çekirdeği gibi yağlı tohumlar

Bebeklerde bağırsak tembelliği olması halinde bebeğin bulunduğu ay aralığına yönelik lifli besinler tercih edilebilir. Armut, elma gibi meyveler püre halinde bebeğe verilebilir. Kabak, brokoli gibi lifli sebzeler yine haşlanarak bebeğe verilebilir. Papatya ve rezene çayı gibi gazı hafifletecek bitkisel çaylardan da belirli miktarlarda yararlanabilir. Ancak tüm bunları uygulamadan önce mutlaka bebeğinizin doktoruna danışılmalıdır.

Bağırsak Tembelliği Nasıl Önlenir?

Bağırsak tembelliği lif içeriği bakımından zengin bir beslenme, ideal su tüketimi ve günlük hayatta egzersize yer verilmesiyle önlenebilecek bir sağlık problemidir. Kişilerin yoğun protein tüketimine odaklanması yerine ideal bir beslenme programı uygulaması, taze sebze ve meyve kaynaklarına beslenmesinde yer vermesi bağırsak tembelliğini önlemede etkilidir.

Günlük tüketilen su miktarının ideal miktarda olması da yine bağırsak tembelliğini önleyebilir. Dönemsel olarak kişiler doktorlarına danışarak probiyotik takviyesi kullanarak bağırsak filolarını destekleyebilir. Tüm bunların yanı sıra düzenli egzersizi yaşamın bir parçası haline getirerek bağırsak kaslarının verimli bir şekilde çalışılması desteklenir.

Doktora danışılmadan laksatif veya müshil gibi etkileri olan ilaç kullanımından uzak durulmalıdır. Bu tür ilaçların gereğinden fazla kullanılması bağırsak kaslarının tembelleşmesiyle sonuçlanabilir.