Fonksiyonel Tıp Nedir? Fonksiyonel Tıp Diyetisyenliği Ne Anlama Gelir?

Kişilerin genetik özellikleri ve yaşam tarzlarının farklı olduğu göz önüne alındığında rahatsızlığa neden olan etmenler de farklılık gösteriyor. Fonksiyonel tıp tanım olarak, kişiden kişiye değişen özellikler ve yaşam tarzları incelenerek bireylerin karşılaştıkları rahatsızlıklara özel tedavilerin sunulduğu bilim temelli yaklaşım olarak ifade ediliyor. Fonksiyonel tıp alanındaki mesleklerden birisi olan fonksiyonel tıp diyetisyenliği ise beslenme ve diyetetik bölümünden mezun olan ve fonksiyonel tıp alanında eğitim alan kişiler tarafından yapılıyor.

Fonksiyonel tıp nedir?

Bireylerde görülebilen rahatsızlıkların nedenini ve nasıl ortaya çıktığını belirleyen bir yaklaşım olan fonksiyonel tıp ulaşılan sonuçlardan hareketle her hastaya bütünsel tedavi yapılmasını sağlıyor. Diğer bir ifade ile fonksiyonel tıp, bireylerin vücudunda ortaya çıkabilen hastalıkların temeline inerek ilgili hastalıkların kök nedenlerinin belirlenmesinde rol oynuyor. Fonksiyonel tıp sayesinde yalnızca hastalıkların gözlendiği organlar değil vücutta bulunan sistemler göz önünde tutularak temeldeki sorunun iyileştirilmesi sağlanıyor. Fonksiyonel tıp yaklaşımı özelliklerine bakıldığında hem hasta merkezli olduğu hem de bireye özgü çözümler sunduğu görülüyor. Fonksiyonel tıp isim itibariyle alternatif tıp ile benzerlik gösterse de özellik olarak hiçbir ortak noktası bulunmuyor. Çünkü bireylerin uzun vadeli sağlıklı kalmasını amaçlayan fonksiyonel tıp yaklaşımının temelinde bilimin bulunduğu görülüyor. Bilim temelli bir yaklaşım olan fonksiyonel tıp, her bireyde görülen hastalıkların nedeninin farklı olabileceğinden yola çıkarak bireye özel sunduğu tedavi yöntemleri ile biliniyor. Fonksiyonel tıp ile kişiye özgü tedavilerin geliştirilmesinde bireyin bütünsel bir şekilde incelenmesinden elde edilen bulgular kullanılıyor. Fonksiyonel tıp alanında elde edilen sonuçlar sayesinde bireyin uzun vadeli şekilde sağlığının korunması amaçlanıyor.

Fonksiyonel tıp hangi hastalıklara bakar?

Koruyucu nitelik taşıyan fonksiyonel tıp yaklaşımı, prediktif özelliği sayesinde bireylerde ilerleyen dönemde hastalığın görülüp görülemeyeceği hakkında tahmin yürütmek mümkün oluyor. Bütüncül tedavi yöntemleri ile öne çıkan fonksiyonel tıp yaklaşımı içerisinde birçok hastalık ele alınıyor. Bireylerde görülmesi halinde hayati risk teşkil eden rahatsızlıkların da incelendiği fonksiyonel tıp yaklaşımı uzun vadeli sağlık açısından büyük önem taşıyor. Kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere; diyabet, depresyon, otizm, dikkat bozuklukları, kronik yorgunluk, parkinson, tiroid rahatsızlıkları ve alzheimer gibi hastalıkları inceliyor. Belirtilen hastalıkların görüldüğü bireylerin özelliklerine ve yaşam tarzlarına bakarak hastalıkların hem kökeninde yer alan nedenin ortadan kaldırılmasında hem de kişiye özgü tedavi geliştirilmesinde etkin rol oynuyor. Daha açık ifade etmek gerekirse kalp ve damar hastalıklarından depresyona kadar kişilerin hayatını olumsuz etkileyen birçok rahatsızlığın kişide neden ve nasıl ortaya çıktığını inceleyerek bireylerin uzun vadede sağlıklı bir hayat sürmesini sağlıyor. Yaklaşım içerisinde ele alınan hastalıkların görüldüğü bireylerin verilerinden hareketle kök nedenlere inilerek kişilerin yaşam tarzında bulunan yanlışların düzeltilmesi sağlanıyor. Organ odaklı ilerlemek yerine sistem odaklı bakış açısıyla incelenen rahatsızlıklarla mücadelede diyet programlarından vitamin ve mineral desteğine, yaşam rehberliğinden stres yönetimine kadar birçok desteğin uygulandığı görülüyor. Çeşitli desteklerin kişinin yaşamına adapte edilmesiyle beraber hastalığın kökeninde yer alan neden ortadan kaldırıldığı için hem kronik hastalıklar normale kıyasla hızlı iyileşiyor hem de bireylerin yaşam tarzında bulunan hataların önüne geçildiği için hayat kalitesi yükseliyor. Diğer bir ifade ile fonksiyonel tıp yaklaşımı içerisinde ele alınan hastaların hayatının her alanında değişim yapıldığı için ortaya çıkabilecek olası hastalıkların da önüne geçiliyor. Sonuç olarak fonksiyonel tıp, kişide anlık görülen hastalıkların nedenini tespit etmesiyle bugünü; bireylerin hayat tarzını değiştirmesi ile de geleceği etkiliyor.

Fonksiyonel tıp testleri nelerdir?

Birey sağlığı açısından önemli bir alan olarak karşımıza çıkan fonksiyonel tıp, parçaya değil bütüne odaklanıyor. Daha net ifade etmek gerekirse bireylerin karşı karşıya kalabildikleri hastalıkların temelinde bulunan soruna çözüm bularak ilerliyor. Bu sayede yalnızca ilgili hastalığa değil söz konusu hastalığın nedeninden doğabilecek olası hastalıkların da ortaya çıkmasını engelliyor. Fonksiyonel tıp yaklaşımı içerisinde sistemlerin bütün olarak ele alınmasını sağlayan çeşitli testler bulunuyor. Öncelikle kişinin biyokimyasal dengesi hakkında detaylı bilgiye ulaşabilmek adına check-up taraması ile kontrol yapılıyor. Ardından bireylerin vücudunda bulunan hücrelerdeki vitamin ve mineral düzeyleri test ediliyor. Kişilerin yaşam fonksiyonlarının düzenli ve doğru şekilde ilerlemesinde etkin rol oynayan bağırsakların da fonksiyonel tıp testleri ile incelendiği görülüyor. İç ve dış etkenlere bağlı olarak bireylerde görülebilen alerjik reaksiyonlar da ilgili yaklaşım içerisinde test ediliyor. Tüketilmesi halinde vücudun olumsuz tepki verdiği gıdaların da belirlenmesi için gerekli taramalar yapılıyor. Fonksiyonel tıp yaklaşımı içerisinde son olarak bireylerin çevresel etmenlerden dolayı alabileceği toksinlerin test edilmesi sağlanıyor. Belirtilen testlerden elde edilen bulgular neticesinde kişilerin yaşam tarzında görülen yanlışlıklar düzeltilerek uzun vadeli iyileştirme süreci başlıyor. Söz konusu testlerin yapılabilmesi için öncelikle bireylerin geçmişte yaşadıkları sağlık sorunları, alışkanlıkları, genetik yatkınlar gibi faktörler göz önünde bulundurularak kişiye özel test panellerinin hazırlanması gerekiyor. 

Fonksiyonel tıp beslenme nedir?

Tüketilmesi halinde kişilerin vücudunda olumsuz etkilere neden olabilecek gıdalardan uzak durulması ve yaşamsal faaliyetlerin düzenli ilerlemesi için gerekli olan besinlerin alınması fonksiyonel beslenme ile ilgilidir. İçeriğinde yüksek toksik bulunan besinlerden uzak durulması fonksiyonel tıp beslenme için büyük önem taşıyor. Ayrıca işlenmiş gıdalar, GDO’lu besinler ve pestisit katkılı ürünler gibi birçok zararlı besinden de uzak durulması gerekiyor. Bu bilgilerden hareketle fonksiyonel beslenme içerisinde; glutensiz ürünler, sarımsak, soğan, domates, soya, yeşil çay, ceviz, turunçgiller, zeytinyağı, keten tohumu ve karabuğday gibi besinlerin tüketilmesi kişilerin hem bağışıklık sistemini hem de vücut sağlığını olumlu etkiliyor.

Fonksiyonel tıp beslenme içerisinde hangi diyetler vardır?

Fonksiyonel tıp denildiğinde akla ilk gelen diyetlerden olan eliminasyon diyeti birçok gıdanın tüketimini yasaklamasıyla biliniyor. Özel bir diyet olarak öne çıkan eliminasyon diyeti sayesinde bireylerin hayati fonksiyonları üzerinde etkili olan bağışıklık sistemi de güçleniyor. Diyet içerisinde birçok gıdanın tüketilmesi yasak olduğu için uzun süre devam ettirilmesi mümkün olmuyor. Kronik rahatsızlıkların görüldüğü hastalarda eliminasyon diyeti en fazla 4 hafta uygulanabiliyor. Şeker ve tatlandırıcı gıdalar, glutenli tahıllar, un çeşitleri, süt ve süt ürünleri, sığır eti, kabuklu deniz ürünleri, işlenmiş gıdalar, yer fıstığı, alkol, çikolata, soya ve içeriğinde soya bulunan gıdalar, mısır ve yumurta eliminasyon diyeti içerisinde yasak olan gıdalar arasında yer alıyor. Soya ve yer fıstığı haricindeki tüm bakliyatlar, pirinç, sebze ve meyveler, tohum gıdalar, balık, kuzu eti, sağlıklı yağlar, yeşil çay ve baharat türleri de söz konusu diyet içerisinde tüketimi serbest gıdalar arasında bulunuyor.

Fonksiyonel beslenmenin faydaları nelerdir?

Fonksiyonel beslenme içerisinde tüketimi serbest ve yasak olan besinler yer alıyor. Vücut ve bağışıklık sistemi açısından olumsuz etki yaratan gıdaların yasaklandığı fonksiyonel beslenme hem mevcut hem de gelecekte görülebilecek rahatsızlıkların önüne geçiyor. Fonksiyonel beslenme sayesinde bireylerin vücudunda görülebilen hastalıkların temelindeki sorun kökten çözülüyor. Aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirici besinler tüketildiği için de kişilerin gelecekte hastalıklarla karşılaşma olasılığı azalıyor. Fonksiyonel beslenme içerisinde uygulanan eliminasyon diyetinin düzgün ve belirtilen zaman aralıklarına dikkat edilerek uygulanması birey sağlığını yakından etkiliyor.

Fonksiyonel tıp diyetisyenliği nedir?

Bireyin bütünsel olarak ele alındığı fonksiyonel tıp alanında eğitim alan bireyler fonksiyonel tıp diyetisyeni olarak görev alıyor. Kişilerin fonksiyonel tıp diyetisyenliği yapabilmesi için öncelikle Beslenme ve Diyabetik bölümünden mezun olmaları gerekiyor. Üniversitelerde ilgili bölümün tamamlanmasının ardından kişilerin hem fonksiyonel tıp hem de fonksiyonel beslenme eğitimi almaları halinde ilgili alanda çalışmaları mümkün oluyor. Fonksiyonel tıp diyetisyeni bir diğer ifade ile fonksiyonel tıp uzmanı, kişilerde görülebilen kronik durumları ve hastalıkları inceleyerek rahatsızlıkları temelden çözüyor.