Glutensiz Diyet Nedir?

Glutensiz Diyet

Çeşitli beslenme şekillerine olan ilginin artması yeni terimleri ve yeni diyetleri hayatımıza soktu. Glütensiz diyet de bu diyetlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Peki bugün marketlerde çokça gördüğümüz “gluten-free (glütensiz)” besinler bu diyet akımının pazarladığı ürünler mi? Yoksa bir rahatsızlığın tedavisi mi?

Gluten Nedir?

Gluten buğday, çavdar ve arpa gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Bu protein gıdalara elastikiyet verir ve şeklini korumasına yardımcı olur. Genellikle makarna, tahıl ve unlu mamülleri gluten içeren besinlerdir. Gluten tüketilmesi çölyak hastaları ve gluten intoleransı olan kişiler için kaçınılması gereken bir durumdur.

Çölyak hastalığı olan kişiler glüten tükettiklerinde ince bağırsakları zarar görür ve tekrar glutene maruz kalma durumunda besinlerin emilimi azalır. Çölyak hastalığı olan kişiler gluten yemeye devam ederse anemi, kilo kaybı, kısırlık, besin eksiklikleri ve nörolojik rahatsızlıklar gibi durumlarla karşı karşıya kalabilir.

Gluten intoleransı olan kişilerin durumu ise çölyak hastalığından daha az şiddetlidir ve gluten bağırsaklara zarar vermez. Ancak gluten tükettikten sonra baş ağrısı, göz kararması ve eklem ağrısı gibi rahatsızlıklar hissedebilirler. Glütensiz diyet, çölyak hastalığı ve glüten intoleransı için tek etkili tedavi yöntemidir.

Glutensiz Diyet Nedir?

Glutensiz diyet gluten içermeyen gıdaların tüketildiği bir beslenme şeklidir. Ancak bu yalnızca ekmek, kek, kurabiye gibi buğday bazlı tahıllardan kaçınmak anlamına gelmez. Gluten bağlayıcı ve tatlandırıcı özelliği sebebiyle birçok işlenmiş gıdanın içerik listesinde yer alır. Doğru bir glutensiz diyet için hangi gıdaların gluten içerdiğini bilmek ve bu gıdalardan kaçınmak önemlidir.

Gluten kaynağı olduğu belli olan gıdalara ek olarak beklemeyeceğiniz gıdalar, özellikle işlenmiş gıdalar, gizli bir gluten kaynağı olabilir. Glütensiz diyet ile beslenmesi gereken kişiler emin olmak için gıda etiketleri kontrol etmelidir.Peki, glüten içeren gıdalar hangileridir?

• Buğday,
• İrmik,
• Siyez,
• Arpa,
• Kuskus,
• Makarna,
• Patates kızartması,
• Hazır çorbalar,
• Ekmek,
• İşlenmiş etler,
• Bira,
• Hazır soslar.

Gluten kaynağı olduğu belli olan gıdalara ek olarak beklemeyeceğiniz gıdalar, özellikle işlenmiş gıdalar, gizli bir gluten kaynağı olabilir. Glutensiz diyet yaparken ürün etiketlerini okumak ve gluten içeren içerikleri öğrenmek önemli bir husustur. Bu yüzden glutensiz diyet ile beslenmesi gereken kişiler emin olmak için gıda etiketlerini kontrol etmelidir.

Glutensiz Diyet Nasıl Yapılır?

Glutenli gıdalar içerdikleri demir ve protein gibi değerler sebebiyle önemli besin kaynaklarıdır. Bu yüzden dikkatsiz yapılan glütensiz diyet farklı rahatsızlıklara yol açabilir. Sağlıklı bir glütensiz diyet için öncelikle aşağıdaki hazırlıklar önemlidir.

• Bir doktora danışın. Kronik veya şiddetli karın ağrısı, ishal veya şişkinlik gibi semptomları doktor ile gözden geçirin.
• Çölyak hastalığından şüpheleniyorsanız test edilene dek glüten tüketmeye devam edin. Çünkü öncesinde gluteni kesmek yanlış bir test sonucuna sebep olabilir.
• Sağlıklı ve besin değerleri açısından yüksek bir diyet yaptığınızdan emin olmak için bir diyetisyen ile görüşün.
• Etiket okumayı öğrenin. Birçok paketli ürün glüten içerir. Bu yüzden içindekiler kısmında buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi bileşenlerden birinin bulunduğu ürünlerden uzak durun.

 Glutensiz Diyette Neler Yenir?

Sağlıklı bir glütensiz diyetin normal sağlıklı beslenme rutininden tek farkı glüten içermemesidir. Aynı şekilde taze ve besleyici meyve sebzeler, yağsız protein ve sağlıklı yağlar kullanmaya özen göstererek dengeli bir beslenme rutini oluşturulmalıdır. Ancak hangi tahılların tüketildiği dikkatle incelenmelidir.

Gluten içeren birçok ürün lif bakımından zengin içeriğe sahiptir. Bu nedenle glutensiz diyet yapılırken mercimek, fasulye, fındık ve glütensiz kepekli tahıllardan lif almak önemlidir. Badem unu, nohut unu, Hindistan cevizi unu gibi unlar hamur işleri için iyi bir alternatiftir.

Ayrıca, glutensiz ekmek ve makarnalar gibi birçok alternatif artık marketlerde ve restoranlarda mevcuttur. Ancak bol kalorili işlenmiş glütensiz yiyeceklerden sakınmak önemlidir. Bu yiyecekler genellikle ekstra yağ ve şeker içerir.

Glutensiz Diyette Kaç Kilo Verilir?

Gluten diyetinde bir haftada 5 ile 8 kilo arasında kilo kaybı sağlanabilir. Bu kişiden kişiye göre değişecektir.

Glutensiz Diyet Ne Zaman Etkisini Gösterir ?

Glutensiz diyet yaklaşık 3 ay içerisinde tamamen etkisini gösteriyor ve vücuttan tamamen atılabiliyor.

Glutensiz Gıdalar Nelerdir?

Glutensiz diyet yaparken dikkat edilmesi gereken ana nokta glutenli gıdaları beslenme düzeninden çıkarmaktır. Meyve, sebze, et ve yumurta gibi gluten içermeyen gıdaların yanında glutensiz ekmek veya makarna seçenekleri değerlendirilebilir.

Yani işin doğrusu; glutensiz yaşam karbonhidratsız bir yaşam demek değildir. Pirinç, patates ve fasulye gibi karbonhidrat kaynakları gluten içermez. O halde glütensiz diyet listenize hangi gıdaları ekleyebilirsiniz?

• Balık ve deniz ürünleri,
• Yumurta, et ve kümes hayvanları,
• Meyve ve sebzeler,
• Fasulye,
• Mısır,
• Pirinç,
• Kinoa,
• Karabuğday,
• Keten tohumu,
• Patates,
• Badem,
• Fındık,
• Hindistan cevizi,

Tüm bunlara ek olarak glutensiz ürünler “gluten-free” etiketi ile market raflarında yer almaktadır.

Glutensiz Diyetle Kaç Kilo Verilir?

Glutensiz diyet, bağırsakların iyileştirilmesine yardımcı bir beslenme şeklidir. Bu beslenme şeklindeki asıl amaç zayıflamak değildir ve buna yönelik kesin bir kanıtta bulunmamaktadır. Glutensiz beslenme şekliyle gelen yeni alışkanlıklar kilo vermeye yardımcı olabilir. Ancak gluteni hayattan çıkarmak tek başına bir kilo verme yöntemi olamaz.

Hatta glutensiz diyet yapan kişiler kilo almamak için dikkatli olmalıdır. Çünkü glutensiz un ile yapılan tarifler daha yüksek kalori içerir. Ayrıca sağlıklı uygulanmayan bir glütensiz diyet vücuda yetersiz diyet lifi, vitamin ve mineral alınmasına sebep olabilir. Bu durum beklenenin aksine kilo almaya sebep olabilir.

Tek başına glutensiz diyet kilo vermeyi garantilemez. Egzersiz, kalori kontrolü ve dengeli hazırlanmış bir diyet listesi ile ideal kiloya kavuşmak daha olasıdır.

Glutensiz Diyet Neden Önemlidir?

Glutensiz diyetin faydaları şu şekilde sıralanabilir;

• Enerji verir. Gluten intoleransı olan kişiler genellikle kronik yorgunluğa sahiptirler. Gluten içeren gıdalar bağırsaklara zarar verir ve demir gibi besinlerin emilimini engelleyerek demir eksikliğine bağlı yorgulağa sebep olur. Glutensiz beslenmek bağısakların iyileşmesine zaman tanıyarak enerji seviyesini arttıracaktır.
• Şişkinliği azaltır. Çölyak hastalığı veya glüten intoleransı olan kişilerde gluten tüketimi sonrası aşırı gaz ve şişkinlik olağan bir durumdur.
• Eklem ağrılarını azaltır. Çölyak hastalığı iltihaplanma riskini arttırarak diz, sırt ve bileklerdeki eklem ağrılarına sebep olabilir. Glutensiz bir diyet bu ağrıları engellemeye yardımcı olacaktır.
• Cilt sağlığına iyi gelir. Egzama ve sedef hastalığı çölyak hastaları ve glüten intoleransı olan kişiler için daha risklidir. Beslenme düzeninden glüteni çıkarmak cilt sağlığının iyileşmesine ve cilt problemlerinin ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.
• Kilo verilmesine yardımcı olur. Glutensiz diyet yapan kişiler abur cubur, fast food gibi yüksek kalorili yiyecekleri yemekten kaçınır. Bu da kilo vermeye yardımcı olur.
• Ayrıca glutenin tiroid hastalığı üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bazı araştırmalar glutensiz diyetin tiroid hastalığı ile ilgili antikorların azalmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Glutensiz Diyet Zayıflatır Mı?

Glutensiz diyet, bağırsakların iyileştirilmesine yardımcı bir beslenme şeklidir. Bu beslenme şeklindeki asıl amaç zayıflamak değildir ve buna yönelik kesin bir kanıtta bulunmamaktadır. Glutensiz beslenme şekliyle gelen yeni alışkanlıklar kilo vermeye yardımcı olabilir. Ancak gluteni hayattan çıkarmak tek başına bir kilo verme yöntemi olamaz.

Hatta glutensiz diyet yapan kişiler kilo almamak için dikkatli olmalıdır. Çünkü glutensiz un ile yapılan tarifler daha yüksek kalori içerir. Ayrıca sağlıklı uygulanmayan bir glutensiz diyet vücuda yetersiz diyet lifi, vitamin ve mineral alınmasına sebep olabilir. Bu durum beklenenin aksine kilo almaya neden olabilecektir.

Glutensiz diyet tek başına kilo vermeyi garantilemez. Egzersiz, kalori kontrolü ve dengeli hazırlanmış bir diyet listesi ile ideal kiloya kavuşmak daha olasıdır.