Kronik Yorgunluk Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kronik yorgunluk, bir kişinin kendini sürekli olarak yorgun hissetmesi olarak tanımlanır. Psikolojik nedenler, beslenme şekli, vitamin eksiklikleri ve farklı sağlık problemleri nedeniyle kişiler kronik yorgunluk şikayetine sahip olabilir. Günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen bu durum uzun vadede depresyon gelişme riskini arttırabilir. Ruh ve beden sağlığının korunabilmesi adına kronik yorgunluk gösteren bireylerin bir sağlık uzmanından destek alması büyük bir öneme sahiptir.

Kronik Yorgunluk Nedir?

Kronik yorgunluk, çeşitli yaş aralıklarında görülebilen kişilerin uzun bir süre boyunca kendilerini yorgun, halsiz veya enerjisiz hissettiği bir durumdur. Dinlenme veya uyku ile geçmeyen bu yorgunluk hissi günlük hayatı ciddi ölçüde etkileyebilir. Kronik yorgunluk genellikle vitamin mineral eksiklikleri veya bir hastalığın belirtisi olarak açığa çıkabilir. Bazı kişilerde stres, uyku bozuklukları veya hormonal değişiklikler de kronik yorgunluğun nedeni olarak görülebilir.

Sürekli olarak yorgun hissedilmesi veya düşünceleri eyleme dökmek adına enerji hissedilmemesi halinde bir sağlık uzmanına danışılması önerilir. Kronik yorgunluk stres veya depresyon gibi psikolojik nedenlerden kaynaklanabileceği gibi ciddi hastalıkların habercisi de olabilir.

Kronik Yorgunluğun Belirtileri Nelerdir?

Kronik yorgunluk belirtileri kişiler arasında değişkenlik gösterebilir. Bu belirtiler diğer sağlık problemleri nedeniyle açığa çıkan belirtiler ile karıştırılabilir. Ancak kronik yorgunluğun yaygın belirtileri arasında aşağıdaki başlıklar yer alır.

• Sürekli yorgun hissetme
• Enerji seviyelerinde düşüş
• Fiziksel veya zihinsel aktiviteleri yapmakta güçlük çekme
• Uyku problemleri
• Kas ve eklem ağrıları
• Baş ağrısı
• Hafıza veya konsantrasyon sorunları
• İştah değişiklikleri
• Duygusal problemler

Kronik Yorgunluğun Sebepleri Nelerdir?

Kronik yorgunluğun birden fazla nedeni bulunur. Bazı kişilerde kronik yorgunluğun ana nedeni açıklanmazken, sürekli yorgun hissetmenin altında aşağıdaki sebepler yer alabilir.

• Stres
• Uyku apnesi veya diğer uyku bozuklukları
• Anemi
• Fibromiyalji veya romatoid artrit gibi kronik hastalıklar
• Kronik yorgunluk sendromu
• Tiroit problemleri
• Depresyon veya anksiyete

Kronik Yorgunluk Ne Kadar Sürer?

Kronik yorgunluk, uzun süre boyunca devam eden olumsuz bir durumdur. Bir kişinin kronik yorgunluk tanısı alabilmesi için en az 6 ay süresince yorgunluk, halsizlik veya enerji eksikliği gibi belirtiler yaşaması gerekir. Açığa çıkan belirtiler kişinin günlük yaşamını ve işlevselliğini etkileyebilir.

Kronik yorgunluk sendromu (CFS) olarak da adlandırılabilen bu durumun temel nedeni tam olarak anlaşılmayabilir. Uzun vadeli sağlık sorunlarından biri olan CFS bazı durumlarda farklı sağlık sorunları nedeniyle açığa çıkıyor olabilir.

Kronik yorgunluğun süresi, kişinin tedaviye nasıl yanıt verdiğine, yaşam tarzı faktörlerine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Tedavi edilebilir nedenlerle ilişkilendirilen kronik yorgunluk vakaları tedavi edildiğinde belirtiler hafifleyebilir veya geçebilir. Ancak bazı durumlarda, kronik yorgunluğun nedeni tam olarak belirlenemeyebilir ve bu durumda belirtiler daha uzun süre devam edebilir.

Kronik Yorgunluk Nasıl Teşhis Edilir?

Kronik yorgunluk belirtileri gösteren kişilerin bir sağlık uzmanına danışması önerilir. Yapılacak olan değerlendirmelerde hasta CFS tanısı alabilir veya kronik yorgunluğa neden olan ana sağlık problemini öğrenebilir. Bir sağlık kuruluşuna danışılması halinde doktor öncelikle hastanın tıbbi geçmişini değerlendirir. Açığa çıkan belirtilerin ne zaman başladığına ve ne şekilde rahatsızlıklar yarattığına yönelik çeşitli sorular yöneltir. Genel sağlık durumuna yönelik başlıklara değinerek hasta hakkında detaylı bilgiye sahip olur. Ardından fiziki muayene ile genel sağlık durumu değerlendirilir.

Kronik yorgunluğun ana nedenini öğrenebilmek adına laboratuvar tetkiklerine başvurulur. Kan tahlilleri ile tiroit fonksiyonlarını gösteren değerler, demir seviyeleri, enfeksiyon belirteçleri ve diğer potansiyel nedenlere yönelik incelemeler yapılır. Bazı hastalar için daha kapsamlı taramalara ihtiyaç duyulabilir. Bu tür durumlarda radyolojik görüntüleme teknikleri olan MRG, BT elektrokardiyografi (EKG) ve uyku testleri yapılabilir.

Kronik yorgunluğun değerlendirilebilmesi için bazı özel değerlendirmelere başvurulur. Kronik yorgunluk sendromu veya Myalgik Ensefalomyelit gibi durumların değerlendirilmesi üzerine özel değerlendirmeler yapılabilir.

Yapılan tüm değerlendirmeler ardından kişiye kronik yorgunluk tanısı konulabilir ve altta olası bir sağlık probleminin yer alması halinde bu durum belirlenebilir.

Kronik Yorgunluğun Tedavisi Nedir?

Kronik yorgunluğun tedavisi, altta yatan nedenlere, belirtilerin şiddetine ve bireyin özel ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Kronik yorgunluğun spesifik bir tedavisi olmayabilir, ancak semptomların hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için bir dizi strateji ve tedavi yaklaşımı kullanılabilir.

Tedavi sürecinde ilk adım altta yatan sağlık nedeninin tedavisiyle başlar. Tiroid bozukluğu, hormonal dengesizlikler veya anemi gibi bir tıbbi durum olması halinde bu hastalıkların tedavisi sağlanır. Hastalığın tedavisini sağlamak ve kronik yorgunluk gibi semptomları hafifletmek üzere ilaç tedavilerine başvurulabilir. Bazı durumlarda ağrı kesicilere, antienflamatuvar veya uyku düzenleyici ilaçlara başvurulabilir.

Kas gücünün artırılmasına yönelik adımlar atılması gerektiği durumlarda fizyoterapi veya egzersiz programlarından faydalanılabilir. Hastanın durumuna göre fizyoterapist tarafından özel egzersiz programları belirlenebilir.

Kronik yorgunluk ve beslenme düzeni arasında da bir ilişki bulunur. Sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulayarak kişiler uzun ihtiyaç duyduğu enerji ve besini gıdalardan alabilir. Vitamin ve mineral eksikliklerinin tespit edilmesi halinde kontrollü beslenmeye ek olarak gıda takviyelerine de başvurulabilir.

Kronik yorgunluğun psikolojik bir sebebi olması halinde kişiler psikoterapi seanslarına yönlendirilir. Yapılacak olan seanslarda zihinsel sağlık sorunlarına yönelik terapi seansları gerçekleştirilir.

Vitamin Eksikliği Kronik Yorgunluğa Yol Açar Mı?

Vitamin eksiklikleri kronik yorgunluk da dahil olmak üzere vücutta çeşitli sağlık sorunları gelişmesinde rol alabilir. Vitamin eksikliğinin doğrudan kronik yorgunluğa yol açtığını söylemek zordur ancak vitamin eksiklikleri nedeniyle çeşitli faktörler tetiklenebilir ve bu durum kronik yorgunluğa neden olabilir. Bazı vitamin eksiklikleri vücuttaki enerji seviyelerinin düşürebilir ve kişilerin kendilerini sürekli yorgun hissetmesine neden olabilir. Genellikle E vitamini eksikliği yorgunluk ile ilişkilendirilir. Vitamin E, antioksidan özelliğe sahip, vücuda zarar veren serbest radikallerle mücadele eden bir vitamindir. Eksikliği gelişmesi halinde vücuttaki oksidatif stres artabilir ve hücre hasarı gelişebilir. Hücre yapısında gelişen anormallikler ise enerji üretimini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durum kronik yorgunluğun sebebi olabilir. Ancak E vitamini eksikliği kronik yorgunluğun tek nedeni olarak düşünülmemelidir.

Kronik Yorgunluk ve Psikoloji İlişkisi Nasıldır?

Kronik yorgunluk ve psikoloji arasında karmaşık ama güçlü bir ilişki bulunur. Psikolojik faktörler nedeniyle kronik yorgunluk başlayabilir ve semptomları şiddetlenebilir. Kronik yorgunluk semptomlarından şikâyet eden biri bu nedenle psikolojik değerlendirme altına da alınmalıdır. Stres ve anksiyete problemleri ve depresyon kronik yorgunluğu tetikleyebilir. Kronik yorgunluk görülen kişilerde depresyon gelişim riski artabilir. Bu durum kısır bir döngü olarak düşünülebilir. Yorgunluk depresyonu tetikleyebileceği gibi depresyon yorgunluk hissini arttırabilir.

Kronik yorgunluk yaşayan bir kişi sosyal izolasyona yönelebilir veya kendine verdiği değerde düşüş yaşayabilir. Günlük görevleri yerine getirmekte zorlanılması psikolojik zorlukları da beraberinde getirebilir.

Kronik Yorgunluk ve Beslenme İlişkisi

Dengeli ve çeşitli bir beslenme düzeni, vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminleri ve mineralleri almasını sağlar. Vitamin eksikliklerini önlemek ve enerji seviyelerini yüksek tutmak için sağlıklı bir diyet önemlidir. Besin çeşitliliğinin sağlandığı bir beslenme planı ile kişiler günlük ihtiyaç duyduğu besinleri ve kalori değerlerini beslenme ile karşılayabilir. Fast food, işlenmiş ürünler veya rafine şeker içeren ürünlerin tüketiminden kaçınılarak vücudun oksidatif seviyeleri ideal aralıklarda tutulabilir. Böylece kronik yorgunluğun gelişmesi önlenebilir.

Sık Sorulan Sorular

Neden Hep Uyumak İstiyorum?

Sürekli uyumak istemenin altında psikolojik sorunlar, anemi veya tiroit problemleri gibi hastalıklar, uyku problemleri veya kronik yorgunluk sendromu yer alabilir.  Hep uyumak isteyen kişilere sağlık kuruluşuna başvurmaları ve mevcut sağlık durumu değerlendirmeleri yaptırmaları önerilir.

Depresyon Halsizlik Yapar Mı?

Depresyon halsizlik hissini tetikleyebilir. Kişiler herhangi bir eylem yapmada zorluk çekebilir. Depresyon kronik yorgunluğu tetikleyebileceği gibi kronik yorgunluk da depresyon gelişme riskini arttırabilir.

Sabahları Neden Yorgun Uyanıyorum?

Sabahları yorgun uyanılması; yetersiz uyku, uyku apnesi gibi uyku bozuklukları, yoğun kafein tüketimi, stres ve anksiyete problemlerinden kaynaklı olabilir. Yatak odası ortamının gürültü seviyesi, aydınlatma koşulları veya uyunan yerin sıcaklığı uyku kalitesini etkileyebilir. Gürültülü ve aydınlık bir yerde uyumak uykudan istenilen verimin alınmasını önleyebilir. Bu tür durumlar sonucunda kişiler sabahları yorgun olabilir.