Migren Nedir? Beslenme ile İlişkisi Var Mı?

Baş ağrısı toplumda sıkça görülen şikayetlerden biridir. Baş ağrısı kendi içinde farklı ana ve alt türlere ayrılır. Birincil baş ağrısı türlerinden biri olan migren ağrıları, tekrarlayan kronik bir baş ağrısı tipidir. Ataklar halinde gelişen baş ağrıları beraberinde farklı semptomları da getirebilir. Migren ataklarının tetiklenmesine de çeşitli faktörler yer alabilir. Uyku düzensizliği, stres gibi faktörler ilk sırada yer alırken beslenme ile de migren arasında ilişki olduğu düşünülür. Özellikle bazı tetikleyici gıdaların tüketilmesi ardından migren atakları başladığı veya atakların şiddetinin arttığı gözlemlenmiştir. Bu tür gıdaların tüketiminden uzak durulması veya tüketim miktarının azaltılması migren ataklarında iyileşmeler yaratabilir.

Migren Nedir?

Migren, şiddetli baş ağrıları ile karakterize olmuş, genellikle başın tek bölgesinde hissedilen bir baş ağrısı türüdür. Belirli aralıklarla tekrarlayan ataklar halinde gelişen migren beraberinde ışığa hassasiyet veya mide bulantısı gibi semptomları da getirebilir. Migrenin neden geliştiği tam olarak bilinmemektedir ve migren hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Baş ağrısının tetikleyen faktörlerin minimum düzeye indirilmesi, ideal ilaçların alınması ve uyku düzenine dikkat edilmesi ile atak gelişiminin önlenmesi veya şiddetinin hafifletilmesi sağlanabilir.

Günlük hayatı ciddi derecede etkileyen migren bazı besinlerden kaynaklı tetiklenebilir. Her kişide gözlemlenmese bile birçok migren hastasında bazı besinlere karşı hassasiyet olduğu gözlemlenmiştir. Bu tür gıdalar tetikleyici gıda olarak adlandırılır. Yoğun tüketilmeleri veya bazı durumlarda sadece tüketilmesiyle migren ataklarının gelişmesinde etkili olabilirler. Bu tür gıdaların tespiti için hastaların tüketim ardından semptom takibi yapması önerilir. Böylece kişi kendi tetikleyici yiyeceğini veya içeceğini tespit edebilir.

Migren Belirtileri Nelerdir?

Migren tek taraflı şiddetli baş ağrısı atakları ile karakterize olmuş bir hastalıktır. Gelişen baş ağrısının yanı sıra migren hastalarında farklı belirtiler de açığa çıkabilir. Bu belirtiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

• Mide bulantısı ve kusma
• Işığa ve sese karşı hassasiyet
• Koku hassasiyeti
• Yorgunluk
• Boyun ağrısı
• Mide bulantısı nedeniyle gelişen iştahsızlık

Migren Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?

Migrenin tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, vitamin eksiklikleri migrenin tetikleyici faktörleri arasında yer alabilir. Ancak, migrenin tek bir belirgin vitamin eksikliğine bağlanması zor ve kişiden kişiye değişebilir. Migrenin bir dizi faktöre, genetik etkenlere, hormonsal değişikliklere, çevresel faktörlere ve yaşam tarzı faktörlerine bağlı olarak ortaya çıkabileceği düşünülmektedir.

Yaşam şekli, genetik faktörler, mevcuttaki sağlık problemleri migrene neden olduğu kadar vitamin eksikliklerini de neden olabilir. Gelişen eksiklikler de migren ataklarını tetikleyici etki gösterebilir. Yapılan çalışmalar D vitamini eksikliği nedeniyle baş ağrılarının gelişebileceğini öne sürer. Bunun yanı sıra B2 vitamini olan riboflavin ve vücuttaki temel minerallerden biri olan magnezyum da migren ataklarının tetiklenmesine neden olabilir.

Migren hastalığı tedavisinde kesin bir yöntem bulunmazken baş ağrılarının şiddetini azaltmak veya ataklar arasındaki süreyi uzatmak için bazı hekimler hastalarına; magnezyum, D vitamini ve demir gibi takviyeler önerebilir. Omega 3 yağ asidi ve riboflavin alımının da baş ağrılarını azaltmada etkili olabileceği öne sürülür.

Migrenin Beslenme ile İlişkisi Var Mıdır?

Bazı besinler migren ataklarını tetikleyebilir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı uygulanması, uyku düzenine dikkat edilmesi, stres faktörünün azaltılması ve uzun süreli aç kalmadan kaçınılması atakları azaltıcı etki gösterebilir. Bazı çalışmalar beslenmeye dikkat ederek bile ağrılar da ciddi bir oranda azalma olabileceğini öne sürer. Bu noktada kişilerin tetikleyici besinleri tespit etmesi önerilir. Hangi gıdanın tüketilmesi ardından baş ağrısı semptomlarının başladığı belirli bir süre ardından tahmin edilebilir. Kişiler besin günlüğü tutabilir. Besinlerin tespiti ardından, günlük beslenmeden çıkarılmaları veya tüketiminin ciddi derecede sınırlandırmaları baş ağrısı şiddetini de hafifletebilir.

Diyet Migreni Tetikler Mi?

Yapılan bazı diyet modelleri baş ağrısını tetikleyebilir. Özellikle aşırı düşük kaloriye sahip diyetler kişilerin uzun süre aç kalmasına neden olarak migren ataklarını etkileyebilir. Uzun süre boyunca aç kalınması kan şekerinde düşüşler yaratır. Meydana gelen bu düşüş ise vücuttaki bazı fizyolojik süreçlerin işlemesinde olumsuzluklar açığa çıkarır. Bu durumun beraberinde ise migren baş ağrıları gözlemlenmeye başlayabilir.

Günlük beslenmeye tetikleyici gıdaların eklenmesi veya bu gıdalardan yoğun miktarda tüketilmesi de yine baş ağrılarını etkileyebilir. Migren ile ilişkilendirilmiş gıdalar aşağıdaki şekilde listelenebilir;

• Tuzlu veya tütsülenmiş peynirler
• Alkollü içecekler
• Konserve gıdalar
• Karaciğer, böbrek veya beyin gibi sakatatlar
• Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş etler
• Yağlı ve baharatlı yiyecekler
• Portakal, greyfurt, mandalina gibi turunçgiller
• Çay veya kahve gibi kafeinli içecekler
• Kuru üzüm, incir, muz gibi meyveler
• Çikolata
• Fıstık ezmesi
• Bazı baklagiller

Bazı paketli gıdaların tüketimi de migren ataklarını etkileyebilir. İçerisinde aspartam ve sodyum glutamat bulunan gıdalar baş ağrılarını arttırabilir.

Migrene Hangi Besinler İyi Gelir?

Bazı besinler içerisinde bulunan vitamin ve mineral içerikleri sayesinde migren ataklarına iyi gelebilir. Magnezyum, riboflavin, Omega 3 yağ asitleri gibi mikro besinler vücuttaki birçok fizyolojik süreci destekleyerek baş ağrılarını azaltıcı etki yaratabilir. Bu besinlerden zengin gıdalar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Somon
• Ton balığı
• Keten tohumu
• Chia tohumu
• Badem
• Ispanak
• Kabak çekirdeği
• Yulaf
• Brokoli
• Çilek
• Böğürtlen 

Antioksidan içeriği bakımından zengin bir beslenme planı uygulanması vücuttaki oksidatif stresi azaltabilir ve başta bağışıklık sistemi olmak üzere birçok sistemin verimli bir şekilde çalışmasını destekler. Bu durum dolaylı yoldan migren tipi baş ağrılarını da etkileyebilir. Vücuttaki inflamasyon düzeyini azaltmada etkili olabilecek olan antioksidan besinlerin günlük beslenmeye eklenmesi önerilir.

Her insanda olduğu gibi migren hastaları için de su tüketimi son derece önemlidir. Besin çeşitliliğine dikkat edildiği kadar su tüketimi de ön planda tutulmalıdır. Dehidrasyon önlemek için kişilerin günde en az 2 ila 2.5 litre arasında su tüketmeleri önerilir. 

Sıkça Sorulan Sorular

Aç Kalmak Migreni Tetikler Mi?

Uzun süreli açlık veya sürekli öğün atlama bazı kişilerde migren ataklarını tetikleyebilir. Kan şekeri seviyesindeki düşüş hücrelerin temel ihtiyaçlarının kısıtlanmasına neden olabilir. Bu durum ise beraberinde migren baş ağrılarının tetiklenmesini getirebilir. Bu nedenle migren hastalarının uzun süreli açlıklardan kaçınmaları önerilir.

Migren Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Migren ile herhangi bir hastalık arasında direkt olarak ilişki olup olmadığı bir araştırma konusudur. Ancak migren atakları yaşayan kişilerde bazı hastalıklar ile karşılaşma oranı daha yüksektir. Bu hastalıklar arasında; depresyon, astım, alerji, fibromiyalji, metabolik sendrom ve obezite yer alır.

Migrene Ne İçmek İyi Gelir?

Migren, susuzluk nedeniyle tetiklenebilir. Bu nedenle migren hastalarının günlük ihtiyaç duyulan kadar su tüketimine özen göstermeleri önerilir. Migren atağı halinde ise dehidrasyona uğramamak veya dehidrasyon etkilerini azaltmak için su tüketiminin arttırılması önerilir. Su tüketiminin yanı sıra; papatya, rezene ve zencefil çayı gibi çaylar da baş ağrılarını hafifletici etki gösterebilir.