Morbid Obezite Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Amerika, İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinde morbid obez hastalığına sahip kişi sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu artışta beslenme şeklinin doğallıktan çok endüstriyel ürünlere kaymış olması büyük bir rol oynar. Gelişen teknoloji ile kişilerin genellikle gün boyunca sedanter bir yaşam benimsemesi de morbid obeziteye zemin hazırlar. Obezite hastalığına sahip insan sayısı artarken obezite görülme yaşı her geçen gün düşmektedir. İlkokul çağındaki çocuklarda bile obezite teşhisi konulması gelecekteki nüfus için endişe uyandırır. Obezitenin çeşitli basamakları bulunur. Vücut kile indeksi 25’in üzerinde olan kişiler aşırı kilolu, 30’un üzerinde bulunanlar birinci derece obez, 35.00 – 39,99 arasında olanlar 2. derece obez, 40 ve üzerinde 3. derece bir diğer adıyla morbid obez, 50 üzerinde süper obez, 60 üzerinde süper süper obez ve 70 üzerinde olanlar ise mega obez sınıfında yer alır. Obezite ilerlemesiyle morbid obeziteye dönüşerek ölümcül bir hastalığa dönüşebilir. Bu hastalığın önüne geçilmesi için kişilerin kilo vermesi gerekir. Ancak genişlemiş mide hacmi, psikolojik nedenler ve gıda tüketimine düşkünlük olarak morbid obez bireyler için diyetle kilo vermek çok kolay değildir. Bu noktada kişiler obezite cerrahi yöntemlerine başvurarak bu problemlerine daha etkili çözümler getirirler. Morbid obezite kavramı akıllarda soru işaretleri oluştururken ciddiyetinin kavranması ve hastalığın getirilerinin öğrenilmesi büyük önem taşır.

Morbid Obezite Nedir?

Aşırı ve hastalık derecesinde şişmanlık olarak da adlandırılan morbid obezite, vücutta metabolik sendrom oluşturarak çeşitli hastalıkların oluşmasını sağlayan bir hastalıktır. Vücutta ciddi derecede kilo artışı görülmesiyle beraber gelişir. Obezite hastalığının en üst segmentlerinden biri olup ölüm tehlikesi oluşturur. Sadece deri altı değil organlarda da yağlanmaya sebep olan bu hastalıkta organ fonksiyonlarında bozukluklar veya yetmezlikler oluşabilir. Acil müdahale edilmesi gereken bir hastalık olup aksi takdirde ölüme sebebiyet verebilir. Vücut kitle indeksi 40 kg/cm2 üzerinde olan bireyler morbid obez olarak değerlendirilir. Çeşitli bariyatrik cerrahi yöntemleri yardımı ile kişilerin hızlı bir şekilde kilo vermesi sağlanır. Verilen kilo ile kişilerin kan değerlerinde düzelmeler görülebilir ve kişiler sağlıklı yaşamlarına kavuşabilirler.

Morbid Obezite Belirtileri Nelerdir?

Morbid obezite kişilerin oldukça yüksek kilolara sahip olduğu bir hastalıktır. En büyük farklılıklar başlangıçta gözle görülür olacak şekildedir. Başlangıçta karın ve göbek çevresinde artan yağlanma zamanla tüm vücuda yayılır. Artan kiloyla birlikte deride sarkma görülmesi en sık karşılaşılan dış semptomlardan biridir. Derinin belirli bir seviyeye kadar genişlemesine bağlı olarak deri üzerinde çatlak oluşumu gözlemlenebilir ve deri sıkılığını kaybeder.

Morbid obezite birçok hastalığa neden olabilir. Bu hastalıklar arasında en sık görülen tip 2 diyabettir. Tip 2 diyabete ek olarak hipertansiyon, yüksek kolesterol, kalp ve damarlarda tıkanıklık, solunum yetersizliği, kısırlık, uyku apnesi gibi hastalıklar oluşabilir. Morbid obezite ölümcül obezite anlamını taşır. Bunun nedeni kalp krizi veya inme gibi kalp hastalıkları riskini büyük ölçüde arttırması, kanser hücrelerinin daha çok beslenmesine bağlı olarak kansere yakalanma riskini arttırmasıdır.

Morbid Obezite Tanısı Nasıl Konur?

Morbid obezite tanısı konması için kişilerin boy ve kilosunun bilinmesi yeterlidir. Kilo değerleri santimetre cinsinden boy değerlerinin karesine bölünerek vücut kitle indeksi hesaplanır. Vücut kitle indeksi 40 kg/cm2 üzerinde olan kişiler morbid obezite sınıfında yer alır. 

Kapsamlı bir tedavi planlaması için kişilere çeşitli kan tahlilleri uygulanır. Bu sayede ilaç tedavisi ile zayıflama tedavileri desteklenir. 

Morbid Obezite Tedavisi Nasıl Yapılır?

Morbid obez bireylerde yüksek derecelerde gelişen metabolik sendrom bir an önce müdahale edilmesi gereken bir problemdir. Bu nedenle kişilerin olabildiğince çabuk şekilde kilo vermesi gerekir. Morbid obez bireylerin diyet ile zayıflaması tek başına yeterli bir yöntem olmayabilir. Morbid obez bireylerin bariyatrik cerrahi ile ani müdahaleler yapılması daha kısa sürede daha çok kilo vermelerini sağlar. Bu noktada farklı bariyatrik cerrahi yöntemlerine başvurulur. Kişinin sağlık durumu ve ameliyat sonrasındaki süreçte sürece karşı oluşturabileceği adaptasyon kapasitesine bağlı olarak bariyatrik cerrahi yöntemi belirlenir. Bariyatrik cerrahi ile diyetisyen ve psikolog desteği alınması oldukça önemlidir. Ameliyat ardından düzenli takip ile sağlıklı beslenmeyi öğrenmek adına diyet listesi uygulanmalıdır. Ani kilo kayıpları ve beslenme düzenindeki değişimler kişilerin kendilerini mutsuz hissetmesine neden olabilir. Bu gibi durumların önüne geçilebilmesi adına ve süreç boyunca hep motivasyon sahibi olmak için psikolojik destek alınması büyük önem taşır.

Morbid obezite tedavisi tek başına bir tedavi olarak düşünülmemeli bir ekip çalışması olarak değerlendirilmelidir.

Morbid Obezite Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Morbid obezite ameliyatı için çeşitli yöntemler mevcuttur. Doğru ameliyatın belirlenmesinde kişilerin sağlık durumu ve tercihleri göz önüne alınır. Günümüzde morbid obezite tedavisinde 2 ana yöntem uygulanmaktadır. Bu ameliyatlardan biri tüp mide ameliyatı diğeri ise mide baypassıdır. 

Tüp mide ameliyatı bir diğer adıyla Sleeve Gastrektomi; midenin%80’ ine yakınının çıkarılmasıyla gerçekleştirilir. Mide hacminde yaratılan küçülme kişinin daha az yemek yemesine ve bu sayede kilo vermesine neden olur. Tüp mide ameliyatı, mide hacminin 50 veya 100 mililitre ile sınırlandırılması işlemi olmasıyla kısıtlayıcı türde bir ameliyattır. Vücutta gelişen besin emilimine yönelik herhangi 1 uygulama yapılmamaktadır. Çıkarılan fundus (midenin bir bölümü) iştah hormonu olan ghrelin salgılanmasında rol alır. Ameliyatla bu bölgenin çıkarılması ile daha az iştah hormonu salgılanır. Bu da kişilerin daha az yemek yeme ihtiyacı duymasına neden olur. Ameliyatın başarı oranı yüksek olup genellikle kişiler eski iştah seviyelerine dönmektedir. Ancak tedavi sonrasında sağlıklı beslenmenin benimsenmesi büyük önem taşır. Tekrarlanabilen bir ameliyat olup tekrar kilo alan insanlarda ikincisi uygulanabilir.

Mide bypassı bir diğer adıyla Roux en Y gastrik baypass; hem mide hem de bağırsaklar üzerinde uygulama yapılan bir ameliyattır. Morbid obezite tedavisinde uygulanması tercih edilir. Tüp midede olduğu gibi midenin yemek borusundan hemen sonraki kısmı çok küçük bırakılır ve mide küçük ve büyük kısım olmak üzere ikiye ayrılır. Bu uygulamada bağırsaklara da müdahale gerçekleşir. 12 parmak bağırsağı baypas edilerek küçük mideye bağırsağın orta kısmı bağlanır. Mide baypassı aslında hem tüketilen besin miktarını hem de besinlerin emilimi azaltılır. Tekrarlanamayan ve geri dönüşü olmayan bir ameliyat çeşididir. Ameliyat sonrasında diyetisyen desteğiyle beslenme planlanmalı ve düzenli takip sağlanmalıdır.

Mini gastrik baypas; Roux en Y ameliyatına kıyasla daha büyük bir mide poşu bırakılan ameliyat türüdür. Yeni oluşturulan mideye 200 santim mesafeden bağırsaklar bağlanır. Roux en Y’ ye kıyasla daha kolay ve komplikasyon riski daha düşük 1 ameliyattır.

Morbid Obez Kilo Sınırı Nedir?

Morbid obez kilo sınırı kişiden kişiye değişir. Genelleme yapılması gerekirse olması gerektiği kilonun bir buçuk veya iki katı olan kişiler genellikle morbid obez sınıfında yer alır. Daha detaylı bir hesaplama için kişiler kilolarını santimetre cinsinden boylarının karesine bölerek vücut kitle indekslerini (VKİ) hesaplayabilirler. İnternet üzerinde VKİ hesaplayan siteler de bulunur. Dileyen kişiler bu siteler aracılığı ile de hesaplama yapabilirler. Yüksek kilo beraberinde birçok sağlık problemi getirir. Bundan dolayı obezite sınırında olan kişiler obezite dereceleri ilerlemeden kilo vermek üzere uzmanlara danışmalıdır.