Obeziteden Korunmak İçin 10 Öneri

Dünyada ve ülkemizde yaygın olarak görülen obezite sorunu bireylerin vücudunda aşırı yağ birikmesi sonucu ortaya çıkıyor. Besinlerden alınan fazla enerjinin vücuttan atılmaması durumunda enerji vücutta yağa dönüşüyor. Bu yüzden de kişilerin vücudunda yağlı ve yağsız kütle kıyaslandığında yağlı kitlenin fazla olduğu görülüyor. Aynı zamanda kişinin sahip olduğu boy uzunluğu ve kilonun arasındaki dengesizlik olarak da ifade ediliyor. Kişinin hem yaşam kalitesini hem de ruhsal durumunu olumsuz etkileyen obezite birçok hastalığa da neden olabiliyor.

Obezite sorunu ile karşı karşıya kalan bireylerde yüksek tansiyon ve tip 2 diyabet başta olmak üzere; kısırlıktan kalp ve damar hastalıklarına, uyku apnesinden kansere kadar birçok hastalık görülebiliyor. Fiziksel hastalıklara ek olarak obezite sorunu yaşayan bireylerin sosyal yaşantılarında karşılaştıkları zorluklardan dolayı ruhsal sorunlar da yaşayabildiği görülüyor. Sonuç olarak obezite sorunu kişiyi hem fiziksel hem de ruhsal sorunlarla karşı karşıya bırakabiliyor. Obezitenin nedenlerine bakıldığında kişilerin gün boyunca hareketsiz kalması, düzensiz ve yanlış beslenmesi olarak başlıca nedenler sıralanıyor. Kişilerde görülen tiroit bezi rahatsızlıkları, şeker hastalığı ve böbrek rahatsızlıkları da obeziteye neden olan etmenler arasında yer alıyor.

Teknolojik gelişmeler ve yeniliklerin insan yaşamını kolaylaştırıcı etkisi yüzünden bireylerin hareket etmesine gerek kalmıyor. Dünya üzerinde yaşayan kişilerin %39’unun ideal kilosunun üzerinde olduğu görülürken; dünyada %13’ün üzerinde obez birey bulunuyor. Söz konusu oranların yapılan incelemeler neticesinde ülkemizde daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılıyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan açıklamada obezitenin insan vücudu için en riskli hastalıklar arasında yer aldığı da belirtiliyor. Bireylerin obezite ve obezitenin neden olduğu hastalıklardan korunmak için dikkat etmeleri gereken noktalar bulunuyor.

Obezite Sorunu Yaşayan Ailelerde Çocukların da Obez Olma İhtimali Var Mıdır?

Bireylerin genetik yatkınlıklar başta olmak üzere; yaşam tarzı, alışkanlıkları ve tüketim şekilleri obezite sorunu ile karşılaşmalarında etkin rol oynuyor. Örnek vermek gerekirse, bireylerin düzenli ve dengesiz beslenmeleri başlıca obezite nedeni olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca bireylerin gün içerisinde fazla hareketsiz kalması, spor yapma alışkanlığının olmaması, vücuda yararlı besinlerin tüketilmemesi gibi nedenler de obezite sorununa neden oluyor. Vücuda gün içerisinde ihtiyaç duyabileceğinden fazla enerji yüklenmesi ve hareketsiz yaşam kişilerin vücudunda aşırı yağ birikmesi ile kendisini gösteriyor. Aynı zamanda obezite sorunu yaşayan bireylerin organlarında görülen yağlanma sorunu da kişi için hayati risk teşkil ediyor.

Kişilerin uzun süre aç kaldıktan sonra normalin üzerinde besin tüketmesi, şekerli yiyecek ve içecekleri tercih etmesi, hazır ve paketli gıda tüketiminin fazla olması gibi beslenme hataları da obeziteye davetiye çıkarıyor. Çocuk sahibi olmak isteyen anne ve babaların her ikisinde de obezite sorunu görülmesi halinde çocuklarda da obez olma riski ortaya çıkıyor. Ebeveynlerde görülen obezite sorunu %80 olasılıkla çocuğun da obezite sorunu ile karşılaşmasına yol açıyor. Bu nedenle obezite sorunu yaşayan anne ve babaların çocuk sahibi olmadan önce fazla kilolarından kurtulmaları hem kendi hem de çocuk sağlığı açısından büyük önem taşıyor.

Bireylerin Sağlıklı Vücut Ağırlıkları Nasıl Belirlenmektedir?

Kişilerin boyları ile orantılı olarak olmaları gereken kiloyu ifade eden oran beden kitle indeksi olarak isimlendiriliyor. Daha net ifade etmek gerekirse, bireylerin sahip olması gereken ideal kilosuna beden kitle indeksi hesaplamasıyla ulaşılıyor. Kişilerin boy uzunluğunun karesinin alınmasının ardından bulunan sonucun bireyin kilosu ile oranlanması ile elde ediliyor. Hesaplama sonucunda ulaşılan beden kitle indeksinin 18,5 ve altı olması halinde kişinin olması gerekenden daha az kiloya sahip olduğu anlaşılıyor. Bir başka ifade ile boyu ile orantılı kiloya henüz sahip olmadığı sonucuna ulaşılıyor. İndeksin 18,5 ile 25 arasında olması kişinin ideal kilosunda olduğunu gösteriyor. Hesaplama neticesinde elde edilen beden kitle indeksinin 25 ve 30 arasında olmasından kişinin fazla kilolu olduğu anlaşılıyor. Obez bireylerde beden kitle indeksinin 30 ile 40 arasında olduğu görülüyor.

Kişilerin sahip olduğu vücut ağırlığının karesi alınan boy uzunluğu ile oranlanması ile elde edilen beden kitle indeksinin 30 ve üzerinde olması kişinin obez olduğunu gösteriyor. Kişilerin morbid obez olması halinde de beden kitle indeksi 40 ve üzerinde bulunuyor. Morbid obez tanım olarak, kişinin vücut ağırlığının hayati risk teşkil edecek boyutta olması şeklinde ifade ediliyor. Morbid obez olan bireylerin farklı bir tanımla ileri seviye obez olarak da belirtiliyor. Yukarıda belirtilen beden kitle indeksi oranlarının boy uzunluğu ile ilişkili olduğu da unutulmamalıdır. Aynı zamanda söz konusu değerlerin ilgili aralıklarda olması kişinin tam anlamıyla sağlıklı olduğunu da göstermiyor.

Bireylerin sahip olması gereken sağlıklı vücut ağırlığının bireyin vücut yapısı ile ilgisi bulunuyor. Beden kitle indeks değerlerinin belirlenen sınırların üzerinde olması halinde kişilerin mutlaka uzmana başvurmaları gerekiyor. Obezite ve ileri obezite durumunun bireyde ortaya çıkması halinde farklı hastalıklara da neden olabileceğinden dolayı hayati risk teşkil ediyor. Bu nedenle hem obezite hem de obeziteden kaynaklı oluşabilecek hastalıklara karşı uzman yönlendirmeleri ile ilerlenmesi gerekiyor.

Obeziteden Korunmak İçin Beslenme Önerileri Nelerdir?

Obezite sorunu yaşayan bireylerin uygulayabilecekleri beslenme önerileri bulunmakla beraber; öncelikle kişilerin kilo vermek için kendilerine inanmaları gerekiyor. Beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzının belirli bir düzene konulmasının ardından kişilerin fazla kilolarından kurtulmaları mümkün oluyor. Obezite sorunu ile karşılaşan bireylerin ameliyatla da kilolarından kurtulmaları mümkün olsa da yaşam tarzının ve beslenme düzeninin değiştirilmemesi halinde ulaşılan sonuç kalıcı olmuyor. Günümüzde yaygın olarak rastlanan bir sorun olan obezite, bireylerin hem yaşam kalitesini hem de yaşam süresini düşürüyor.

Obezite sorunu yaşayan bireylerin düzenli olarak spor yapmaya başlamaları ve hareketsizlikten kurtulmaları gerekiyor. Obez bireylerin uzmana danışarak diyet yapmaları ve söz konusu diyete uyum sağlamaları da büyük önem taşıyor. Vücut için herhangi bir yararı bulunmayan besinlerden uzak durulması da obezite sorunu ile karşılaşan bireylerin dikkat etmesi gerekenler arasında yer alıyor. Kişilerin beslenmelerini meyve ve sebze ağırlıklı olarak düzenlemeleri, hazır ve paketli gıdaları tüketmemeleri, hayvansal yağ yerine zeytinyağı tüketimine özen göstermeleri de önemli noktalar arasında bulunuyor. Obezite sorunu ile karşı karşıya kalan bireylerin süt ve süt ürünleri tüketiminde az yağlı olanları tercih etmeleri gerekiyor.

Obezite sorununun bireyin vücudunda fazla yağ birikmesinden kaynaklandığı göz önüne alındığında et ve tavuk tüketiminde de yağsız tercih edilmesi önem taşıyor. Daha açık ifade etmek gerekirse obez bireylerin kırmızı et tüketiminde yağsız; beyaz et tüketiminde derisiz tercih etmeleri gerekiyor. Obeziteden korunmak için uygulanabilecek beslenme önerilerinden birisi de düzenli balık tüketimi olarak öne çıkıyor.

Kişilerin düzenli ölçüde fırınlanmış balık tüketmeye özen göstermeleri obezite ile mücadelede büyük önem taşıyor. Balığın yağda pişirilmesi yerine fırınlanması da önemli detaylar arasında yer alıyor. Bireylerin obeziteden korunmak için uygulayabilecekleri bir başka beslenme önerisi ise, şekerli içecekler yerine su ve şekersiz içecek tüketmeleri olarak biliniyor. Belirtilen beslenme önerilerine ek olarak; kişilerin obezite tedavisi sırasında farklı rahatsızlıklarının bulunması halinde çeşitli cerrahi müdahaleler de yapılabiliyor.