Osteoartrit (Kireçlenme) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Osteoartrit bir diğer adı ile kireçlenme eklemlerde en sık karşılaşılan kronik rahatsızlıklardan biridir. Her eklemi tetikleyebilen bu hastalık genellikle diz, kalça, boyun ve belde gözlemlenir. Başparmak ve diğer parmakların küçük eklemlerinde de görülebilir. Kireçlenme yaşamın her döneminde açığa çıkabilir ancak 65 yaş üstü bireylerde daha sık bir şekilde rastlanır. Çeşitli risk faktörleriyle beraber kireçlenme görülme riski artmaktadır. Örneğin; yaş, obezite, eklem yaralanmaları ve aşırı eklem kullanımı kireçlenmeyi tetikleyebilir. Genetik yatkınlık da osteartritte önemli bir unsurdur. Dünya genelinde yaygın olan kireçlenme problemi her iki erişkinden birinde karşılaşılan bir sağlık problemidir. 85 yaşına kadar kalça kemiklerinde kireçlenme bulguları gelişmesi, 60 yaş üzerinde ise el eklemlerinde osteoartrit gelişmesi sıkça karşılaşılan klinik tablolardır.

Osteoartrit (Kireçlenme) Nedir?

Kireçlenme tıp dilindeki adıyla osteoartrit kemik uçlarında bulunan kıkırdak dokunun aşınmasına bağlı gelişen bir hastalıktır. Müdahale edilmemesi ve ilerlemesi halinde daha kötü klinik tablolara sebebiyet veren bu hastalıklarda kemik parçalanarak eklem içerisinde birikme gözlemlenebilir. Bu tür durumlarda vücutta iltihap ve ağrı atakları gelişir. 40 yaş üstündeki bireylerde karşılaşılmaya başlayan osteoartritte yaşla beraber eklem kireçlenmeleri görülür ve bununla beraber kıkırdak dokusunda aşınmalar meydana gelir. Osteoartritten genellikle diz, kalça, bel, boyun ve baş parmak eklemleri etkilenmektedir.

Osteoartrit Belirtileri Nelerdir?

Osteoartrit belirtilerinde en sık karşılan şey osteoartritten etkilenen eklemlerde rahatsızlıklar meydana gelmesidir. Kişilerin osteoartrit seviyesine göre göstereceği belirtilerde değişkenlik gösterir. Osteoartritte en sık karşılaşılan belirti ağrı ve eklem bölgesindeki sertliktir. Kişiler sabahları veya dinlendikten sonra eklemlerinde sertlik ve ağrı hissedebilir. Uzun faaliyetler ardından yine osteoartrit gelişimi gözlenen eklemlerde şişmeler meydana gelebilir. Osteoartrit aniden belirti göstermek yerine yavaş yavaş belirtiler açığa çıkaran bir hastalıktır. Aşağıda osteoartrit sebebiyle gözlemlenen diğer belirtilere yer verilmiştir.

• Eklemler büküldüğünde eklemlerden tıkırtı gibi sesler gelmesi
• Eklem etrafında şişkinlikler oluşması
• Günün sonunda kötüleşen eklem ağrıları
• Kalçada gelişmesi halinde kasık bölgesi veya kalçada ağrı hissi
• Dizlerde gelişmesi halinde dizilerde gıcırdama sesi
• Parmaklarda gelişmesi halinde parmaklarda şişkinlik hassasiyet ve kızarıklık gelişmesi
• Ayaklarda olması halindeyse başparmak tabanında büyük ekleminde ağrı ve hassasiyet hissedilmesi

Osteoartrit Neden Olur?

Eklemlerde kıkırdak olarak adlandırılan bir materyal bulunur ve bu materyal her kemiğin uç noktalarını kaplar. Kıkırdaklar eklem hareketleri için yumuşak ve kaygan bir yüzey görevi görür. Bu sayede eklemler rahat bir şekilde hareket edebilir. Çeşitli faktörler nedeniyle kıkırdak dokusunda aşınma veya doku bozuklukları meydana gelir. Kıkırdak dokusundaki anormallikler nedeniyle ağrı, eklemlerde şişme ve eklem hareketlerinde zorluk çekme gibi semptomlar beraberinde gelir. Eklemlerdeki aşınma artan kilo, yoğun egzersiz, zayıf uyluk kasları, genetik yatkınlık ve yaş faktörleri nedeniyle gelişebilir.

Osteoartrit Kimlerde Görülür?

Osteoartrit özellikle belirli kişilerde daha sık karşılaşılan bir klinik tablodur. Obezite hastalığına sahip bireylerde eklemler üzerine fazla yük bilmesinden kaynaklı olarak osteoartrit gelişebilir. Genetik olarak aktarılabilen bir hastalık olduğundan aile geçmişinde osteoartrit bulunan kişilerde hastalık gelişimini gözlemlemek olasıdır. Yoğun spor veya eklemleri aşırı kullanarak yıpranmalara sebep olan yaşam şekli nedeniyle osteoartrit görülme oranı artabilir.

Osteoartrit ve Obezite İlişkisi 

Obezite hastalığına sahip bireylerde osteoartrit ile karşılaşma oranı yüksektir. Artan kilo nedeniyle eklemler üzerinde oluşan yük artar. Bu durum kıkırdak dokusunda zedelenmeler meydana getirerek zamanla osteoartrit gelişmesine sebep olabilir. Obezite hastalarının genellikle sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip olması nedeniyle kişilerin günlük aldığı antienflamatuvar besinler yeterli olmayabilir. Yine bu durumda beraberinde eklem bölgelerinde iltihaplanma görülme riskini artırabilir.

Kireçlenme Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?

D vitamini kemik ve eklem sağlığında önemli rollere sahip bir vitamindir. D vitamini eksikliği gösteren bireylerde zaman içerisinde eklem ağrısı, kas ağrısı ve zayıflığı, kemik ağrısı gibi semptomlar açığa çıkabilir. Kemik sağlığını olumsuz yönde etkileyen D vitamini eksikliği kontrol altına alınmaması ve eksikliğin tamamlanmaması hâlinde osteoartrit gelişmesine sebebiyet verebilir.

Osteoartrit Teşhisi Nasıl Konur?

Osteoartrit tanısı fiziki muayene sırasında doktor tarafından incelenerek konulabilir. Doktor yapacağı kontrol sırasında eklemlerdeki hassasiyet, şişlik veya kızarıklık durumu olup olmadığını kontrol eder. Klinik muayenenin yanı sıra çeşitli görüntüleme ve römork duvar testleri ile de kireçlenme tanısı net bir şekilde konulabilir. Direk grafi ve MRG görüntüleme teknikleriyle eklem sağlığına yönelik detaylı bilgiye sahip olunabilir.

Osteoartritin Tedavisi Nedir?

Osteoartritin tam olarak bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak meydana gelen belirtileri azaltmak veya osteoartritin ilerlemesini önlemeye yönelik çeşitli önlemler alınabilir. Öncelikle osteoartritin alevlendiği dönemlerde eklemlerdeki ağrı ve iltihabı azaltmak için çeşitli ilaçlara başvurulur. İlaç tedavisiyle beraber bazı durumlarda fizik tedavi ile tedavi desteklenebilir. İlerlemiş osteoartrit vakalarında ise cerrahi işlemlere yönelinir. Eklem içi ilaç enjeksiyonları da yine osteoartritin alevlendiği dönemleri bastırıcı etki gösterebilir.

Osteoartrit tedavisinde eğer ki kişinin fazla kilolu olması halinde kilo vermesi önerilir. Eklem sağlığını destekleyecek şekilde egzersizler ve eklemlerin esnekliğini artırılmasına yönelik çeşitli antrenmanlar günlük hayata eklenebilir. Böylece osteoartritin ilerlemesi önlenebilir.

Kireçlenme İlaçla Geçer Mi?

Kireçlenme tedavi edilemeyen ve geri döndürülemeyecek bir hastalıktır. Ancak ilaç tedavileriyle kişilerin gösterdiği semptomların etkisi azaltılabilir. Bunun yanı sıra hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Kireçlenme tedavisinde oral yolla alınan ilaçlar, kremler, losyonlar ve eklem içi enjeksiyonu gibi ilaç tedavilerine başvurulabilir.

Kireçlenme İlerlerse Ne Olur?

Kireçlenmenin ilerlemesi özellikle ilerleyen yaşlarda ağrıların kalıcı olabilmesini ve daha çok şiddetlenmesine sebep olabilir. Bu durum günlük yaşamı ciddi oranda olumsuz yönde etkilerken kişilerin hareket etmesi zorlaşabilir. Eklemlerde şekil bozuklukları, şişlikler ve kemik çıkıntıları gelişebilir. Hareket etmenin zorlaşmasına beraber işlev kayıpları görülerek kişilerin günlük yaşantıları ciddi ölçüde kısıtlanabilir.

Çok Yürümek Kireçlenme Yapar Mı?

Osteoartritin önlenmesinde eklem çevresindeki kasların güçlü olması son derece önemlidir. Ancak aşırı derecede zorlanan ve uzun mesafelerde yapılan yürüyüşler osteoartriti önlemek yerine gelişme riskini arttırabilir. Osteoartrite eğilimi olan veya başlangıcı görülen kişilerin hafif ve kısa mesafeli yürüyüşler yapması önerilir. Eklemlerin yorulmaya devam etmesi hastalık semptomlarını şiddetlendirebilir.

Kolajen Kireçlenmeye İyi Gelir Mi?

Tip II kolajen kıkırdak dokusundaki ana proteinlerden biridir. Kolajen alımının kıkırdak dokusunun korunmasında ve iyileşmesinde etkili olduğu düşünülür. Bu durum kolajen takviyelerinin osteoartrit tedavilerinde de tercih edilmesini sağlar. Uygulanan ilaç tedavileriyle birlikte kolajen takviyesi alınmasının osteoartrit ilerlemesine ciddi ölçüde önleyebileceğine yönelik çalışmalar bulunmaktadır.