Siroz Nedir?

Siroz Nedir?

Siroz, kronik karaciğer hastalığıdır ve karaciğerde ileri derecede hasar oluşumu ile ortaya çıkar. Karaciğer kendi kendini yenileyen bir organdır ve karaciğerde oluşabilecek en küçük hasar bile büyük sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Kronik karaciğer iltihabı çeşitli hastalıklar ve bazen de bilinmeyen sebeplerle ortaya çıkabilir. Karaciğerde meydana gelen hasarlar sebebiyle karaciğerin yapısal fonksiyonu bozulur.

Karaciğerin işlevini yerine getirememesi durumu sirozun başlangıcıdır. Bu süreç ilerledikçe karaciğerde hücreler azalmaya başlar, karaciğer küçülür ve sertleşir. Dolayısıyla kan akışı zorlaşır ve dokulara kan ulaşmadığı için yeni damar yolları oluşumu başlar. Sirozun son evrelerinde ise karaciğer yetmezliği ortaya çıkar ve hastaya karaciğer nakli yapılması gerekir. Ayrıca kronik karaciğer iltihabı rahatsızlığının karaciğer kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir.

Siroz Belirtileri Nelerdir?

Kronik karaciğer rahatsızlığı genellikle erken dönemde belirti göstermeyen bir hastalık çeşididir. Sirozun derecesi ilerledikçe karaciğerde oluşan hasar büyür ve belirtilerin şiddeti artmaya başlar. Sirozun en sık rastlanan belirtileri ise şöyledir;

• Bulantı ve kusma,
• Karında ve bacaklarda şişlik,
• İştah kaybı ve buna bağlı olarak kilo kaybı,
• Kansızlık,
• Ateş,
• Sürekli halsizlik,
• Kuru ve kırmızı dil ve dudaklar,
• Kemik hastalıkları (özellikle kemiklerin daha kolay kırılması)
• Sarılık,
• Yoğun kaşıntı,
• Kaslarda zayıflama ve kas kaybı,
• Kanın pıhtılaşmaması,
• Avuç içlerinde kızarıklık,
• Tırnaklarda beyazlık,
• Sinirlilik,
• Konsantrasyon bozukluğu ve hafıza problemleri,
• Kan kusma,
• Mide ağrısı,
• Uyuşukluk ve konuşma bozukluğu,
• Ciltte morarma ve kanama,
• Kadınlarda adet düzensizliği ya da adet görememe,
• Erkeklerde cinsel dürtü kaybı, göğüs büyümesi ve testis küçülmesi,
• Kahverengi idrar ve gaitada katılaşma,
• Kabızlık ve gaz problemi,
• Vücutta belirginleşen ağa benzer kan damarları.

Siroz Tanısı Nasıl Konur?

Kronik karaciğer iltihabı belirtilerinden bir ya da birkaçı bulunan hastaların sağlık kuruluşuna başvurması ve hastalık öyküsünün öğrenilmesi tanı koyabilmek için çok önemlidir. Özellikle hastanın kronik alkol kullanımı ve geçmişte viral hepatit öyküsünün bulunup bulunmadığı öğrenilmesi önemlidir. Kronik karaciğer iltihabı tanısı konulurken hastaya yapılacak elle fiziksel muayene ipucu verebilir. Kronik karaciğer iltihabı hastalarında karaciğer büyür, sertleşir ve kenarları belirgin hale gelir, dalak büyür ve karında sıvı birikebilir.

Tüm bu belirtiler hastaya yapılacak el ile fiziksel muayene sonucunda tespit edilebilir. Ayrıca kronik karaciğer iltihabı hastalarında ilk muayenede sarılık, vücutta morluk ve ödem ile karşılaşılabilir. Doktorun ilk muayenesi sonrasında hastaya çeşitli görüntüleme yöntemleri, kan tahlilleri ve biyopsi gibi çeşitli testler uygulanarak kronik karaciğer iltihabı tanısı konulabilir. Karaciğer biyopsisi genellikle

Siroz Olasılığını Arttıran Faktörler Nelerdir?

Kronik karaciğer iltihabı hastalığının bir anda ortaya çıkması gibi bir durum söz konusu değildir. Karaciğerin uzun süre zarar görmesi sonucu siroz hastalığı ortaya çıkmaktadır. Sirozu tetikleyen bazı faktörler şunlardır:

• Aşırı alkol tüketimi,
• Obezite,
• Karaciğer hastalığı geçmişi,
• Uzun süren Hepatit B ve Hepatit C hastalığı,
• Karaciğerde yağ birikmesi (alkol kaynaklı olmayan yağlanma)
• Vücutta aşırı demir ve bakır bulunması,
• Kistik fibrozis,
• Safra kanalı tıkanıklığı,
• Otoimmün hastalıklar,
• Wilson hastalığı,
• Vücutta şekerin işlenmesini zorlaştıran hastalıklara sahip olmak,
• Safra kanalında iltihaplanma, sertleşme ve yaralanma,
• Bazı genetik sindirim bozuklukları,
• Bazı enfeksiyonlar (başta Frengi ve Bruselloz)
• Bazı ilaçların yan etkileri,
• Kronik kalp yetmezliği,
• Korunmasız cinsel ilişki.

Siroz hastalığı özellikle gelişmiş ülkeler %50 oranla alkol kaynaklıdır. Türkiye’de siroza neden olan en büyük neden ise Hepatit B enfeksiyonudur.

Siroz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Siroz hastalığında hastalığın ilerleme derecesine göre farklı tedavi yöntemleri bulunur çünkü vücutta hastalık geliştikten sonra karaciğerdeki hasarları geri almak mümkün değildir. Kronik karaciğer iltihabı, ilerleme seviyesine göre A, B ve C olarak 3 seviyedir. A ve B seviyelerinde karaciğer daha az hasar almıştır ve doktor kontrolünde hastaya uygulanacak tedaviler sonucunda hasta kaliteli bir yaşam sürebilir. Bu tedaviler ile sertleşmiş karaciğer dokusunun ilerlemesini ve sirozun neden olabileceği komplikasyonları önlemek amaçlanır.

Tedavi sürecinde hastanın gereksiz ilaç kullanımından ve alkol tüketiminden kaçınması çok önemlidir. A ve B seviyelerinde siroza sahip hastalara ilaç tedavisi uygulanır. Eğer hastanın karaciğerinin ⅔’ü hasarlı ise sağlam hasarlı kısım alınarak hastanın sağlam kısım ile yaşamını sürdürmesi mümkündür. C seviyesindeki siroza sahip hastalarda ise ileri düzeyde hasarlı olan karaciğer sebebiyle karaciğer nakli gerekebilir. Karaciğer nakli ciddi bir ameliyattır ve kişinin karaciğer nakli olabilmesi için uygun donör için sıra beklemesi gerekir. Eğer nakil canlı birinden yapılacak ise vericiden alınacak bir parça karaciğer ile alıcının yaşamına devam etmesi mümkündür.

Kronik karaciğer iltihabı teşhisi konulan kişi kronik alkol tüketicisi ise alkol bağımlılığı için tedavi uygulanmalıdır. Eğer kişinin sirozu karaciğerde biriken yağlardan kaynaklanıyorsa hastaya kilo verebilmesi için diyet programları uygulanmalıdır. Hastanın Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonu mevcut ise ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Kronik karaciğer iltihabı tedavisinde hastanın düzenli doktor kontrolünden geçmesi, sağlıklı beslenmesi, aşırı fiziksel aktivitelerden uzak durması, doktorun bilgisi olmadan ilaç kullanmaması çok önemlidir. Ayrıca hastanın cinsel ilişkilerinde korunması, diş fırçasını paylaşmaması, kullanılmış enjektörlerin tekrar kullanılmaması gibi faktörlere dikkat etmesi gerekmektedir.

Siroz İyileşir Mi?

Siroza yakalanan bir kişinin karaciğerinin eski sağlığına kavuşması mümkündür değildir. Hastaya uygulanacak tedaviler ile yalnızca karaciğerde oluşan hasarların ilerlemesini ve oluşabilecek komplikasyonları önlemek amaçlanır. Dolayısıyla Kronik karaciğer iltihabı  tedavisi ile hastalar kaliteli bir yaşam sürebilirler.

Siroz Kaç Yılda Öldürür?

Siroz öldürücü bir hastalık değildir ve kronik karaciğer iltihabı  hastaları için şu kadar yıl yaşar şeklinde bir hüküm vermek mümkün değildir. Kronik karaciğer iltihabı dünyada ölüm nedenleri arasında 10. sırada yer alır. Kronik karaciğer iltihabı hastası bir kişinin hangi evrede tedaviye başladığı, tedavi süreçlerine ne kadar uyduğu gibi faktörler kişinin siroz ile kaç yıl yaşayacağını etkiler. Kompanse sirozlu hastalarda yaşam süresi genellikle 9-12 yıl arasında değişmektedir. Dekompanse siroz hastalarında ise karaciğer nakli gerçekleşmemesi durumunda hastanın yaşam süresi yaklaşık 2 yıl olarak saptanır.

Siroz Hangi Yaşlarda Görülür?

Kronik karaciğer iltihabı hastalığı için net olarak şu yaşlarda görülür şeklinde bir ifade kullanmak doğru değildir. Kronik karaciğer iltihabı her yaşta ve her bireyde ortaya çıkabilecek bir hastalıktır. Ancak genellikle 45 yaş ve üstü bireylerde daha sık rastlanan bir hastalıktır. Kronik karaciğer iltihabı hastalığı erkeklerde kadınlara oranla daha çok görülmektedir.

Siroz Ne Kadar Yaygındır?

Siroz, 2017 yılında dünya geneli verilerine göre 10,6 milyon vaka ile karşımıza çıkmaktadır ve yaklaşık 112 milyon yaygın kompanse kronik karaciğer iltihabı vakası bildirilmektedir. Özellikle 1990 ve 2017 yılları arasında Hepatit B ile bağlantılı olarak dekompanse kronik karaciğer iltihabı oranında önemli artışa rastlanmıştır.

Siroz Bulaşıcı Mıdır?

Kronik karaciğer iltihabı hastalığı çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık türüdür ve kendi başına bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak sirozun hangi nedenlere bağlı olarak ortaya çıktığı bulaşıcı olup olmadığı bilgisini verir. Eğer kişi aşırı alkol tüketiminden dolayı siroza yakalandıysa bu kronik karaciğer iltihabı bulaşıcı değildir. Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonu sebebiyle siroza yakalanan kişilerde bu enfeksiyonların bulaşıcı olması sebebiyle bulaşıcılık söz konusu olabilir.