Terleme Nedir, Neden Terleriz? Aşırı Terleme Neden Olur?

Terleme, vücudun ısı dengesini koruması için gerçekleşen doğal bir vücut fonksiyonudur. Deride bulunan ter bezlerinden su ve vücutta çözünmüş katılardan oluşan bir sıvı atımı gerçekleşir. Terleme ısı dengesinin sağlanmasının yanı sıra böbrek ve karaciğerde gerçekleşen metabolik süreç sonrası oluşan atıkların da atılmasını destekleyen yollardan biridir. Ter ile vücuttan tuz, üre, amonyak ve mineral atılabilir. Metabolize edilmiş olan zararlı maddelerde yine ter aracılığıyla vücuttan uzaklaştırılabilir. Tüm bu süreç doğal bir şekilde işlerken bazı durumlarda aşırı terlemeyle karşılaşılabilir. Aşırı terleme uzun süreli olması halinde endişelenilmesi gereken bir durumun habercisi olabilir ve temelinde yatan ana nedenin bulunması gerekebilir.

Terleme Nedir?

Terleme suyla birlikte çözünmüş katıların ter bezlerinden salgılanması ile gerçekleşen doğal bir süreçtir. Koltuk altı, avuç içi, ayak tabanı ve yüz gibi vücut bölümlerinde vücudun diğer bölümlerine kıyasla daha fazla ter bezi bulunur ve bu bölgelerde terleme daha fazla görülür. Sağlıklı yetişkin bir birey günde 10 ila 14 litre arasında ter atımı sağlayabilir. Ter salgısı başta kokusuz olurken ciltte bulunan bakteriler tarafından metabolizma edilmesi sonucunda ortaya bir koku çıkabilir.

Tüketilen yiyeceklerin baharat içeriği, heyecanlanma, egzersiz yapma, stres veya fiziksel olarak yorgunluk sonucunda günlük terleme miktarında değişiklikler meydana gelebilir. Sıcak havalarda vücut ısısını dengeleyebilmek adına terleme miktarında artış görülebilir. Bu tür olayların haricinde bazı kişilerde aşırı terleme şikayetleriyle karşılaşılabilir. Hiperhidrozis olarak adlandırılan herhangi bir aktivite yapmadan dahi çok terleme durumu farklı hastalıklar ile ilişkilendirilebilir. Guatr, enfeksiyon hastalıkları, hipoglisemi ve solunum yetmezliği başta olmak üzere çeşitli hastalıklar vücudun terleme miktarını artırabilir.

Neden Terleriz?

Terleme, vücudun ısı dengesini sağlamak üzere gerçekleşen bir fizyolojik süreçtir. Bu fizyolojik süreç normal terleme olarak adlandırılabilir ve sıcaklık düzenleyici ve duygusal terleme olmak üzere 2 ayrı başlığa ayrılır. Normal terlemede ter bezlerinden salgılanan sıvı vücut yüzeyinden buharlaşır ve vücudun soğutulmasını sağlar. Özellikle sıcak havalarda terleme miktarı artarak vücudun ısı dengesinin korunması sağlanır. Bu tür terlemeler sıcaklık düzenleyici terleme olarak adlandırılır. Stres, kaygı veya heyecan halinde ise duygusal terleme meydana gelir. Ruh halinin eskiye dönmesiyle terleme miktarı da azalabilir. 

Aşırı terleme geliştiği durumlarda ise patolojik durumlar söz konusu olabilir. Terlemenin yanı sıra kilo kaybı, çarpıntı, nefes darlığı veya yüksek ateş gibi belirtiler gözlemlenmesi halinde bu durum bir hastalık ile ilişkili olarak açığa çıkıyor olabilir. Kalp krizi, verem gibi enfeksiyonlar, hipertiroidi, hipoglisemi, cıva zehirlenmesi, obezite veya gut gibi hastalıklar sonucunda terleme miktarında artış görülebilir.

Terleme miktarındaki bu artış hiperhidroz olarak adlandırılan ter bezlerinin fazla aktif olması durumu ile ilişkili olabilir. Hiperhidroz sorununa sahip olan bireylerde sağlıklı bir bireye kıyasla 4 ila 5 kat arası daha fazla terleme görülür. Terleme nedeniyle kişilerin hayatı olumsuz yönde etkilenebilir.

Aşırı Terleme Tehlikeli Midir?

Aşırı terleme bazı kişilerde bir sağlık probleminin habercisi olabilir. Terlemeye; nefes darlığı, çarpıntı, istemsiz kilo kaybı veya göğüs ağrısı gibi semptomların eklenmesi halinde bu durumun temelinde sağlık problemleri yer alıyor olabilir. Ani terlemeyle beraber gelişen göğüs ağrısı kalp krizi belirtisi olabilir. Yine ani şekilde halsizlik ile gelişen terlemeler hipoglisemi yani kan şekeri düşmesi nedeniyle gelişiyor olabilir.

Aşırı terlemenin sıkça görüldüğü durumlarda sıtma veya verem gibi enfeksiyon hastalıkları gündeme gelebilir. Tiroit bezinin aşırı aktif olması, obezite, gut hastalığı, lösemi veya lenfoma gibi kanserlerde aşırı terlemeye neden olabilir.

Aşırı terlemenin herhangi bir hastalıkla ilişkili olmadığı ve kişide hiperhidroz gelişiminden dolayı görüldüğü noktalarda bu durum bir sağlık riski taşımamaktadır. Ancak yoğun terleme kişilerin günlük hayatı olumsuz yönde etkileyerek psikolojik sağlıklarını da kötüleştirebilir. Bu nedenle hiperhidroz vakalarına çeşitli yöntemler ile müdahale edilmesi gerekebilir.

Aşırı Terleme Nasıl Tedavi Edilir?

Aşırı terleme bir hastalık nedeniyle gelişmesi halinde ana hastalığın tedavi edilmesi veya kontrol altına alınması ile terleme şikayeti de azalabilir. Hiperhidroz geliştiği durumlarda ise çeşitli yöntemler ile bu durum kontrol altına alınabilir. Kişinin yüksek kiloya sahip olması halinde öncelikle kilo vermesi önerilir. Kilo kontrolü sağlanarak ve beslenmede tuz ve baharat tüketimine sınırlandırma getirilerek terleme düzeyi ideal seviyeye düşürülebilir. Kişilerin sentetik kıyafetler yerine pamuklu kıyafetler giymesi de cildin hava almasını sağlayacağından ter miktarını azaltabilir.

Duygusal terleme görülen kişilerde kişilerin stresle baş etme yöntemlerini öğrenmesi terleme düzeyini de etkileyebilir.

Menopoz dönemindeki kadınlarda sıcak basma şikayetleriyle beraber terleme oranında artış görülebilir. Kişinin sağlık durumunun uygun olması halinde hormon replasman tedavisi sırasında terleme miktarı da azalabilir.

Hiperhidroz gibi vakalarda ter bezlerinin yoğun bulunduğu bölgeye botoks uygulanabilir. Botoks uygulaması ile ter bezlerinin daha az çalışması sağlanabilir ve aşırı terleme şikayetleri azalabilir. Daha ciddi vakalarda ise cerrahi yöntem aracılığıyla ter bezlerine müdahale edilebilir.

Aşırı Terleme Kimlerde Görülür?

Aşırı terleme günlük hayatta birçok insanı etkileyebilir. Hiperhidroz gelişimi söz konusu olduğu vakalarda hiperhidrozun neden kaynaklı geliştiği kesin olarak bilinmemektedir. İki tip hiperhidroz vardır. Birincil hiperhidroz gelişiminde genetik faktörlerin rol aldığı düşünülür ve bu tür terleme problemleri sağlıklı bireylerde de görülebilir. İkincil hiperhidrozda ise terleme bir hastalık ile ilişkilidir. Parkinson hastalığı, omurilik hasarı, solunum yetmezliği gibi hastalıklar başta olmak üzere çeşitli sağlık problemlerine sahip kişilerde aşırı terleme gelişebilir. Aşağıdaki sağlık durumuna sahip olan bireylerde aşırı terlemeyle karşılaşma oranı daha yüksektir;

• Obezite
• Gut hastalığı
• Guatr
• HIV hastalığı
• Zona hastalığı
• Menopoz dönemi
• Hamilelik dönemi
• Madde bağımlılığı
• Bazı kanser türleri

Aşırı Terlemeye Ne İyi Gelir?

Herhangi bir hastalıkla ilişkilendirilmediği veya hastalık tedavi sürecinde terlemeyle baş edilmek istenen noktalarda günlük hayatta uygulanabilecek bazı hareketler ile terleme oranı azaltılabilir. Yoğun terleme görülen kişilerde bu duruma eşlik eden ter kokusu da alınacak olan önlemler ile daha az rahatsız edici olabilir.

Öncelikle yoğun terleme problemine sahip olan kişilerin tuz ve baharat tüketimini sınırlandırması önerilir. Kişiler alkol ve sigara kullanımını azaltmalı veya bırakmalıdır. Sigara ve alkol terleme miktarını artırdığı gibi terin kötü kokmasına neden olabilir.

Yoğun terleme şikayetine sahip olan kişilerin kafein tüketimini de sınırlandırılması önerilir. Kahve, kola gibi kafein yarın içecekler sınırlı miktarda tüketilmelidir.

Parfüm veya deodorant kullanımından önce vücudun kuru olmasına özen gösterilebilir. Böylece terli cilt ile kozmetik ürünün bir araya gelmesiyle açığa çıkacak olan kötü koku engellenebilir.

Sentetik kumaştan yapılan kıyafetler yerine pamuk kumaş ile üretilmiş kıyafetler tercih edilmelidir. Sentetik kumaş hava geçirgenliği olmayan kumaşlardır ve terleme oranını arttırabilir.

Sıkça duş alınması gözeneklerin temizlenmesini sağlayarak ter kokusu şikayetlerini önleyebilir.

Yoğun terleme şikâyetine sahip kişilerin su tüketimini ihmal etmemesi önerilir. Özellikle soğuk su tüketimiyle vücudun ısı dengesinin daha rahat bir şekilde korunması desteklenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Terlemeye Hangi Yiyecekler İyi Gelir?

Terleme ile baş etmede öncelikle su tüketimi oldukça önemlidir. Kişiler yoğun terlediği dönemlerde su alımını artırabilir. Su içeriği yüksek gıdalar günlük beslenmeye eklenebilir. Elma, üzüm, çilek ve portakal gibi sulu meyvelerden yararlanılabilir. Magnezyum, çinko ve B vitamini içeren besinlerin tüketimi terleme şikayetini olumlu yönde iyileştirebilir. Bu noktada yulaf, muz, tatlı patates, kinoa, fındık, kabak çekirdeği, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler gibi yiyecekler günlük beslenmeye eklenebilir. 

Pudra Terlemeyi Önler Mi?

Pudra terlemeyi önleyici etki gösterebilir. Ancak gözenekleri tıkama gibi bir yan etki oluşturabileceğinden yoğun terleyen kişilerin pudra kullanmasına yönelik yönlendirmeler bir tartışma konusudur.

Demir Eksikliği Vücutta Terleme Yapar Mı?

Demir eksikliği vücutta; baş dönmesi, nefes darlığı, baş ağrısı, çarpıntı, baş dönmesi ve terleme gibi semptomlar gelişmesine neden olabilir. Demir eksikliğinin tedavi edilmesi ile semptomlarda zaman içerisinde iyileşmeler gözlemlenir.