Ülseratif Kolit Nedir?

Ülseratif Kolit Nedir?

Ülseratif kolit, inflamatuar kalın bağırsak hastalığı olarak bilinir. Kalın bağırsağın, rektumun veya her ikisini de iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Bu iltihaplanma sonucunda kalın bağırsağın iç yüzeyinde ülser oluşur. Genelde kalın bağırsak iltihaplanması sonrasında yara oluşumu söz konusu ise hastanın inflamatuar kalın bağırsak hastalığı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Kolonda oluşan iltihap sebebiyle bağırsak içi hareketler hızlanır ve sık boşalma gerçekleşir. Boşaltım sırasında kolon yüzeyindeki hücreler yok olarak ülser oluşumunun artmasına neden olur.

Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı, hastanın güçsüz düşmesine neden olan ve hatta tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Dolayısıyla ülseratif koliti olan hastaların doktor tarafından sürekli olarak kontrol altında tutulması gerekir. Ayrıca yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olması sebebiyle hem psikolojik hem de sosyolojik sorunlara neden olabilir.

Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?

Ülseratif kolit, hastalığın derecesine ve inflamasyon yoğunluğuna göre farklılık gösterebilir. Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı belirtileri şunlardır:

• Şiddetli ishal,
• Karın ağrısı, kramp ve karın içi sesleri,
• Ateş ve titreme,
• Diz üstünde lekelenme,
• Gözlerde oluşan yanma ve kızarıklık,
• Mukuslu dışkılama,
• Makatta akıntı,
• Kansızlık,
• Kilo kaybı ve iştahsızlık,
• Rektal ağrı,
• Makattan kan gelmesi,
• Mide bulantısı,
• Karında şişlik,
• Cilt sorunları (özellikle döküntü
• Çocuklarda büyüme geriliği,
• Göz iltihabı,
• Gözün dış tabakasının ve merceğinin iltihaplanması,
• Ağız yaraları,
• Nefes darlığı,
• Düzensiz kalp atışları.

Ülseratif Kolit Nasıl Teşhis Edilir?

Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı, doktor muayenesi sonrasında çeşitli testler yapılarak teşhis edilebilir.

• Kan ve dışkı testi: Bu testlerle hastanın kansızlık durumu, yeterli alyuvara sahip olup olmadığı, kandaki enfeksiyon durumu, dışkıda beyaz kan hücresi olup olmadığı belirlenir.
• Endoskopi ve kolonoskopi: Bu tetkikler ile mide, ince ve kalın bağırsak, yemek borusu incelenir ve gerekli durumlarda biyopsi için örnek parça alınarak detaylı incelemelerde bulunulabilir.
• Esnek sigmoidoskopi: Kalın bağırsağın son kısmında yer alan rektumun incelendiği yöntemdir.
• Bilgisayarlı tomografi ve MR.

Ülseratif Kolit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı tedavisinde hasta düzenli olarak doktor muayenesinden geçmelidir. Hastaya çeşitli testler ve tahliller yapılarak hastalığın durumu kontrol edilmelidir. Doktor tarafından hastaya uygulanan ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir. Ülseratif kolite tedavisinde diyet ve cerrahi yöntemlerde yer alır.

Ülseratif Kolit Çeşitleri Nelerdir?

Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı çeşitleri inflamasyon oluşan bölgeye ve inflamasyonun derecesine göre farklılık gösterir. Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı çeşitleri şunlardır:

• Ülseratif proktit: Rektum iltihaplanmasıdır ve ülseratif kolitin en hafif hali olarak bilinir.
• Proktosigmoidit: Rektum ve rektuma birleşik olan kolonun bir kısmının iltihaplanmasıdır. Genellikle karında kramp, kanlı ishal, kabızlık gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Sol taraflı kolit: Rektumda başlayarak kolonun sol kısmının iltihaplanmasıdır, özellikle karnın sol bölgesinde ağrıya neden olur. Diğer belirtileri ise kanlı ishal ve kilo kaybıdır.
• Pancolitis veya evrensel kolit: Tüm kalın bağırsağın iltihaplanmasıdır, diğer ülseratif kolit çeşitlerinden farklı olarak tüm belirtiler çok şiddetli yaşanır.
• Fulminant kolit: Nadir görülen ülseratif kolit çeşididir. Diğer belirtilere ek olarak ateş ve yemek yiyememe ile kendini gösterir. Şiddetli ishale bağlı olarak hasta susuz kalarak şoka girebilir.

Ülseratif Kolit Nedenleri Nelerdir?

Ülseratif kolitin nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak bağışıklık sisteminin sağlıklı dokularla mücadelesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ülseratif kolit, genetik nedenlerden kaynaklanıyor olabilir çünkü kalıtsal bir hastalıktır ve bazı etnik gruplarda daha fazla görüldüğü bilinir. Ülseratif kolit her yaşta ortaya çıkabilen bir hastalık çeşididir ancak yaygın olarak 30 yaşından önce görülür.

Ülseratif kolite çevresel faktörlerin neden olduğunu gösteren bazı çalışmalar da vardır. Yanlış beslenme sebebiyle mide asidi bozuklukları da ülseratif kolit oluşumunda etkilidir. Stresli bir yaşam, fazla ilaç kullanımı, hamilelik, enfeksiyon hastalıklarına sık yakalanma, bağışıklık sistemi sorunları da ülseratif kolite neden olabilir.

Ülseratif Kolit İlaçları Nelerdir?

Inflamatuar kalın bağırsak hastalığı ilaçları hastalığın şiddetine ve türüne göre farklılık gösterir. Tedavide hangi ilaçların, nasıl kullanılacağına doktor karar vermelidir. Ülseratif kolit tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Kortikosteroidler: Kalın bağırsaktaki iltihaplanmaların azalmasını ve belirtilerin hafiflemesini sağlar.
• Kortikosteroid lavman ve köpükler: Rektumda oluşan olumsuz durumları iyileştirir.
• Sulfasalazin: Bağırsak iltihabının iyileşmesini sağlar.
• 5-ASA grubu ilaçlar: Bağırsak iltihabına ve yaraların iyileşmesine yardımcı olur.
• Azatioprin: Bağışıklık sistemini düzenlemeye ve uzun vadede ülseratif kolitin tekrar etmesini önlemeye yardımcı olur.
• Antibiyotikler: Rektum çevresindeki iltihapların iyileşmesine yardımcı olur.

Ülseratif Kolit Ameliyatı

Ülseratif kolitin tedavisinde kullanılan üç tür ameliyat bulunur. Bu ameliyatlar şunlardır:

• İleal poş anal anastomoz (Total proktokolektomi): Kalın bağırsakta varlığını gösteren bir hastalık olması sebebiyle kalın bağırsağın tamamının alınması işlemidir.
• İleorektal anastomoz: Kalın bağırsağın hasta olmayan rektum kısmını bırak geri kalanının alınması işlemidir.
• Uç ileostomi: İnce bağırsağın karına ağızlaştırılması işlemidir.

Ülseratif Kolit Diyeti Nasıl Yapılır?

Tüketilen besinler ülseratif kolite neden olmazlar ancak hastanın şikayetinin azalmasını veya çoğalmasını etkilerler. Bu sebeple her hastanın ülseratif kolit diyeti kişiye özel olmalıdır ve şikayetlere göre bir uzman tarafından hazırlanmalıdır. Ülseratif kolit diyetinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Yüksek kalorili bir diyet: Ülseratif kolit hastaları yetersiz beslenme sonucunda kilo kaybı yaşayabilir, bu sebeple yüksek kalorili diyetler hastanın kilo vermesini önleyebilir.
• Laktoz içermeyen bir diyet: Ülseratif koliti olan hastaların laktoz toleransı olabilir, bu sebeple diyet içeriği hazırlanırken laktoz içermeyen ürünler tercih edilmelidir.
• Düşük yağlı bir diyet: Ülseratif kolit, yağ emilimini engelleyebileceğinden bu yiyeceklerin tüketilmesi şikayetlerin artmasına neden olabilir.
• Düşük lifli bir diyet: Yüksek lifli besinler bağırsak hareketlerine ve kramplara sebep olabileceğinden düşük lifli bir diyet tercih edilmelidir.
• Düşük tuzlu diyet: Hastalarda su tutulumunun azalmasını sağlamak için kortikosteroid tedavisinde kullanılır.
• Glutensiz diyet: Ülseratif kolit hastalarının glutene karşı duyarlılığı olabilir.

Ülseratif Kolite Bitkisel Tedavi

Ülseratif kolit tıbbi tedavisinin yanı sıra bitkisel tedavi yöntemleri de tercih edilir. Ülseratif kolit bitkisel tedavisinde kullanılabilecek ürünler şu şekilde maddelendirilebilir:

• Yaban mersini: Hastalık sürecinde yaban mersininin ezilerek ya da suyu çıkarılarak ve düzenli olarak tüketilmesi önerilir. Yaban mersini bağırsaklardaki iltihabın azalmasına yardımcı olur.
• Zerdeçal: Ülseratif kolit tedavisinde baharatların az kullanılması önerilir ancak zerdeçalın hastalığa iyi geldiği bilinir. Hastalık sürecinde zerdeçal kökünü kaynatıp içmek bağırsak iltihabına iyi gelir.
• Ananas: Antioksidan bir besin olan ananas, bağırsakları rahatlatır ve dışkılamanın kolaylaşmasına yardımcı olur.
• Lahana suyu: Kalın bağırsaklardaki tahrişin iyileşmesine yardımcı olur.
• Papatya çayı: Kolondaki lezyonların azalmasını sağlar, ağrı ve ishali hafifletir.
• Aloe vera ve bal suyu: Kolon duvarındaki tahrişi rahatlatır ve ülseri iyileştirir. Aynı zamanda bağırsak geçişini kolaylaştırır.
• Yulaf sütü: Lif ve antioksidan açısından zengin olması sebebiyle kolonun iyileşmesine yardımcı olur. İshal ve ağrı gibi durumlarda yatıştırıcı özellik gösterir.
• Çemen otu tohumu çayı: Anti inflamatuardır ve bağırsak tahrişini yatıştırmaya yardımcı olur.

Ülseratif Kolitin Neden Olabileceği Diğer Hastalıklar Nelerdir?

Tedavi edilmeyen veya tedavisinde geç kalınan ülseratif kolit birçok hastalığa neden olmaktadır. Bu hastalıklar şunlardır:

• Kolon kanseri,
• Kalın bağırsak duvarında kalınlaşma,
• Pıhtılaşma riskinin artması,
• İshale bağlı olarak aşırı su kaybı,
• Kolon duvarında delinme,
• Bağırsakta kanama,
• Omurilik kemiklerindeki eklemlerde iltihaplanma,
• Bazı karaciğer rahatsızlıkları.