Yaşa Göre Obezite Sınırı

Obezite her yaş grubunu etkileyen ve görülme sıklığı her geçen gün artan ciddiye alınması gereken bir hastalıktır. Fazla kilo alma ile ilişkili olan obezite beraberinde metabolik sendrom, kalp hastalıkları, diyabet başta olmak üzere çeşitli hastalıkların gelişme riskini arttırır. Fazla kilo ile gelen psikolojik problemler ise günlük hayatı zihinsel olarak da olumsuz yönde etkileyebilir. Tüm bu durumların önüne geçilebilmesi için obeziteye karşı farkındalık kazanmak gerekir. Bu noktada obezite sınır değerlerini bilmek ilk farkındalık noktasıdır. Kilonun, boyun karesine bölünmesi ile hesaplanan vücut kitle indeksi (BMI) obezite sınırlarının belirlenmesinde önemli bir yardımcıdır. Kişiler kendi evlerinde bile boy ve kilo ölçümü alarak BMI değerlerini hesaplayabilir. Yazıda yer alan değerlerin üstünde veya sınırında olan kişiler ise obeziteye yönelik önlemler alarak sağlıklı bir yaşama geçiş yapabilir. 

Obezite Nedir?

Obezite, sağlıklı bir metabolizma akışını olumsuz yönde etkileyecek kadar vücutta yağ birikmesidir. Bir bireyin obezite olduğunu gösteren spesifik bir kilo yoktur. Kişinin vücut alanına göre ideal kilosu hesaplanır. Obezite, kişinin vücut alanına göre fazla miktarda ağırlığa sahip olması olarak da tanımlanır. Vücutta biriken fazla yağ, beraberinde birçok sağlık problemi getirir. Kalp damar sağlığı başta olmak üzere vücuttaki birçok sistem fazla yağ birikiminden olumsuz yönde etkilenir. Vücuttaki birçok hormon yağ dokudan salgılandığı için yağ dokusunda fazlalaşma hormon dengesinde bozulmalar meydana getirebilir. Obezitenin tedavi edilmemesi halinde kişiler ölümcül sağlık problemleriyle de karşı karşıya kalabilir.

Günümüzde her yaş grubundan bireyler obezite ile karşı karşıyadır. Bunun temelinde yoğun miktarda fast food gıdaların tüketilmesi, yeme bozukluklarının artması ve hareketsiz yaşam yer alır. Sağlıksız beslenmeyle birlikte, egzersizden uzak bir yaşam benimsenmesi vücuttaki yağ kütlesinin artmasını kas kütlesinin ise ihtiyaç duyulan daha az olmasına neden olur. Bu durumun beraberinde ise kişiler obezite ile mücadele etmek zorunda kalır.

Obeziteye, yapılacak yaşam değişiklikleriyle erken müdahale etmek mümkünken ileri derece vakalarda çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Sağlıklı bir beden için vücut kitle indeksinin sağlıklı değerler aralığında olması son derece önemlidir.

Çocuk Döneminde Obezite Değerleri

Çocukluk döneminde obezite yetişkinlik dönemine kıyasla daha farklı değerlerle hesaplanır. Bu noktada devreye büyüme grafikleri girer. Büyüme grafikleri çocuğun yaşı ve boy çizelgesinin olduğu bir grafik şeklidir. Kız ve erkek çocuklarına göre farklı grafikler bulunur. Boyunun ve yaşının olduğu alan çocuğun cinsiyetine göre hazırlanmış grafik üzerinden tespit edilir. Boyun hangi yaşta 50p değerine sahip olduğu grafik üzerinden okunur. Bu sayede çocuğun boy yaşı bulunur. Çocuğun mevcut kilosunun obezite oranını saptamak için ise bu sefer yaş ve kilo grafiği incelenir. Grafik üzerinden çocuğun boy yaşı bulunur ve bu yaşın ağırlığın hangi p değerine denk geldiğine bakılır. Çıkan p değerinin 97p üzerinde olması halindeyse çocuk obezite hastası olarak kabul edilir. Bu noktada çocuğun hem mevcut hem de gelecekteki sağlığı için bir uzman görüşü alınması gerekir.

Ergenlik Döneminde Obezite Değerleri

Ergenlik bir diğer adıyla adölesan dönemde de yaşa veya boya göre spesifik bir kilo belirtmek mümkün değildir. Dünya sağlık örgütü 10- 19 yaş arasını adölesan dönemi olarak kabul eder. 10 yaşından itibaren obezite değerlendirmesine girecek olan çocuklar için yine p değerlerine bakılır. Ancak bu noktada her yaşa göre erkek ve kız çocukları için spesifik olarak belirlenmiş değerler bulmak mümkündür. Vücut kitle indeksine göre 95p ve üzeri olan değerler her yaş grubuna göre belirlenmiştir. Adolesan dönemde obezite riski hesaplamak için bireyin kilosunun boyunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle BMI değeri hesaplanır. Bu değerin 95p üzerinde olup olmadığı aşağıdaki değerler ile kıyaslanarak öğrenilebilir. Belirlenen değerler veya üzerinde olan adölesan bireyler obezite hastası olarak kabul edilir. 

Erkek çocuklarında BMI’ya göre 95p ve üzeri:

10 yaş: 22.5 kg/m2

11 yaş: 24.5 kg/m2

12 yaş: 26.0 kg/m2

13 yaş: 26.5 kg/m2

14 yaş: 27.0 kg/m2

15 yaş: 27.6 kg/m2

16 yaş: 28.2 kg/m2

17 yaş: 28.8 kg/m2

18 yaş: 29.4 kg/m2

Kız çocuklarında BMI’ya göre 95p ve üzeri:

10 yaş: 22.6 kg/m2

11 yaş: 23.8 kg/m2

12 yaş: 24.8 kg/m2

13 yaş: 25.4 kg/m2

14 yaş: 25.8 kg/m2

15 yaş: 26.0 kg/m2

16 yaş: 26.1 kg/m2

17 yaş: 26.2 kg/m2

18 yaş: 26.1 kg/m2

Yetişkinlerde Obezite Değerleri

Yetişkinlik döneminden itibaren obezitede değeri direkt olarak vücut kitle indeksi ile hesaplanabilir. Vücut kitle indeksi 30 kg/m2 olan yetişkinler obezite tanısı alır. Yetişkinlik döneminde obeziteyi içerisinde sınıflandırmak mümkündür. Birden üçe kadar derecelendirilen obezite, derecesinin artması ile daha ciddi sonuçlara sebebiyet verebilir. BMI değerlerine göre obezite dereceleri aşağıdaki gibidir.

1.Derece: 30-34.99 kg/m2

2.Derece: 35-39.99 kg/m2

3.Derece: 40 kg/m2

Obezite derecesinin artmasıyla birlikte karşılaşılabilecek olan hastalıkların sayısı da artar. Bu noktada sadece kiloya değil farklı vücut verileri de değerlendirilir. İlk olarak bel çevresi ve kalça çevresi değerlendirilir. Kadınlarda bel çevresinin 88 cm üzerinde olması, erkeklerde ise bel çevresinin 102 cm üzerinde olması sahip olunan kilonun sağlık açısından riskli olduğu anlamına gelir. Bel ölçümünün alınması ardından kalça ölçümü de alınır. Bel ve kalça oranı hesaplanarak da obeziteye bağlı oluşabilecek hastalık riski tespit edilebilir. Berk kalça oranı kadınlarda 0.85 erkeklerde ise 1.0’dan fazla olması halinde kişilerin obeziteyle karşı karşıya olduğu sonucuna varılır.

Bu hesaplamalar özellikle sporcular ile kilolu bireyleri birbirinden ayırır. Kas kütlesi fazla olan bir bireyin vücut kitle indeksi yüksek olabilir. Ancak bu kilo yağ kütlesinden ziyade kas kütlesinden geleceği için bu bireyler obezite hastası olarak tanımlanmazlar. Obezite vücutta biriken fazla yağ üzerine gelişen bir hastalıktır. Bundan dolayı kişinin vücut kitle indeksinin yüksek olmasıyla beraber bel kalça oranının da yüksek olması halinde obezite tanısı konulduğu bilinmelidir.

Obezite Tedavi Yöntemleri Nedir?

Obezite tanısı alınması veya kişinin obezite riski taşıması halinde mutlaka önlemler alınmalıdır. Obezite riski taşıyan bireyler sağlıklı beslenme alışkanlıkları benimseyerek ve düzenli egzersizi hayatlarının bir parçası haline getirerek sağlıklı kilolarına ulaşabilir. Obezite hastası bireyler ise hangi derecede obezite hastası olduğuna göre farklı zayıflama yöntemlerine başvurabilir. Birinci derecede obezite hastası olanlar genellikle diyetisyen takibinde gerçekleşecek olan diyet süreci ile sağlıklı kilolarına ulaşabilirler. İkinci ve üçüncü dereceden obez hastası olan kişiler için ise diyet yapmak daha zor olabilir. Bu noktada kişilere obezite cerrahi yöntemleri önerilir. Tüp mide, gastrik baypas gibi ameliyatlar en çok tercih edilen obezite ameliyatlarıdır. Ameliyat çekincesi olan kişiler için ise mide balonu veya mide botoksu gibi uygulamalar önerilir. Her bir uygulama ardından sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi ve hareketli bir yaşama geçiş yapılması tedavinin kilit noktasıdır. Elde edilen sonucun kalıcı hale getirilmesi obeziteden korunmak için son derece önemlidir. Obezitede önemli olan sağlıklı bir şekilde kilo vermek ve verilen kilonun yeniden alınmamasıdır. Kişi doktoruna danışarak kendi için en uygun zayıflama yöntemini belirleyerek sağlıklı kilosuna ulaşabilir ve obezite hastalığını geride bırakabilir.