Yemek Borusu Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

En sık görülen kanser çeşitlerinden biri olan yemek borusu kanseri, en çok görülen kanserler arasında yedinci sırada yer alır. Yemek borusu dokusunda meydana gelen yemek borusu kanseri özofagus kanseri olarak da adlandırılır. Her kanserde olduğu gibi yemek borusu kanserinde de erken teşhis ve müdahale hayat kurtarıcı özelliktedir. Özofagus kanserine benzer belirtiler gösteren kişilerin mutlaka bir doktora danışması önerilir.

Yemek Borusu Kanseri (Özofagus) Nedir?

Ağızdan alınan besinlerin mideye iletimini sağlamakta görev alan yemek borusunda kanser hücrelerinin oluşması ve çoğalması yemek borusu kanseri olarak tanımlanır. Yemek borusu 25- 30 santim uzunluğunda boyundan başlayıp mideye kadar uzanan bir organdır. Genellikle yaşamsal faaliyetlerden kaynaklı olarak etkilenen yemek borusu dokularında kanser gelişimi meydana gelebilir. Yemek borusu kanseri boyun bölgesinde, göğüs bölgesinde veya mideye yakın yemek borusu kısmında gelişebilir. Kanserin geliştiği yere bağlı olarak farklı tedavi protokolleri uygulanabilir.

Yemek Borusu Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Yemek borusu bir diğer adıyla özofagus kanserinin en sık karşılaşılan belirtisi yutma güçlüğüdür. Hastalar yutkunurken boğazlarında besinin takılıyormuş gibi bir his uyandırması ile karşılaşılabilir. Bunun yanı sıra yutkunma hareketi sırasında ağrı gelişebilir. Yemek borusu sinsice ilerleyen bir kanser türüdür. Kanser, yemek borusunun %60 veya %70’ini etkilemediği durumlarda genellikle belirti gözlemlenmeyebilir. Geç belirlenen bir hastalık olduğundan genellikle yemek borusu kanseri olan kişiler geç evrelerde teşhis alabilir. 

Kişilerin ileri yaşlarda olması halinde karşılaşılan belirtilerden biri uyku sırasında yastığa salya akımıdır. Bu tür genel belirtiler dışında yemek borusu kanserinin tutulma gerçekleştirdiği bölgeye göre belirtiler değişkenlik gösterebilir. Boyun bölgesine yakın tümör oluşması halinde genellikle ses kısıklığı gözlemlenir. Göğüs kısmına yakın olması halindeyse öksürük gelişebilir. Mideye yakın bölgelerde tümör gelişmesi durumunda ise genellikle şiddetli bir reflü gözlemlenir.

Kanserin bulunduğu evreye göre de belirtiler değişebilir. Çok nadir olarak belirtiler arasında kanama yer alabilir.

Yemek Borusu Kanseri Neden Olur?

Yemek borusu kanseri farklı nedenlerden kaynaklı oluşabilir. Gelişen kanser türüne göre nedenler de değişkenlik gösterir. Yassı hücreli yemek borusu kanseri olması halinde genellikle alkol ve sigara kullanımı, aşırı sıcak içecek tüketimi ve yanmış gıda tüketiminin fazla olması sebebiyet verebilir.

Adenokarsinom kanser çeşitlerinde ise yemek borusu kanseri genellikle reflüden kaynaklı gelişir. Her reflü hastası yemek borusu kanseri riskine sahip değildir. Ancak kişileri uzun süreli reflü ile karşılaşması ve beraberinde alkol ve sigara tüketmeye devam etmesi halinde bu tür kanser hücreleri gelişiminin riski artar.

Hastalıklar ve genetik faktörlerin etkili olması durumunda ise nadir de olsa yemek borusu kanseri gelişebilir. Ancak genellikle yemek borusu kanserinin etkenleri önlenebilir.

Yemek Borusu Kanseri Kimlerde Görülür?

Yemek borusu kanseri genellikle yaşam ve beslenme şeklinden kaynaklı gelişen bir hastalıktır. Ancak bazı kişilerde yemek borusu kanserinin görülme riski daha fazladır. Aşağıda yer alan durumlara veya hastalıklara sahip olan kişilerin yemek borusu kanserine yakalanma riski daha yüksektir. Risk altında olan kişiler aşağıdaki gibidir.

• Obezite hastaları
• Alkolikler
• Sürekli et ile beslenen kişiler
• Safra reflüsü problemine sahip kişiler
• Sigara tüketicileri
• Gastroözofageal reflü hastalığına sahip kişiler
• Aile geçmişinde yemek borusu kanseri bulunan kişiler

Yemek Borusu Kanseri Riskini Arttıran Faktörler Nelerdir?

Yemek borusu kanseri riskini arttıran faktörler bulunur. Risk faktörleri arasında reflü ve obezite gibi hastalıklar yer alabilir. Bunların yanı sıra proteinden yoğun beslenmek, taze sebze meyve tüketimine beslenmede yer vermemek, sigara ve alkol kullanmak, çok sıcak içecekler içmek yemek borusu kanseri riskini arttırabilir. Yanmış veya tütsülenmiş gıdaların yoğun miktarda tüketilmesi de yine kansere yakalanma riskini artırabilir.

Yemek Borusu Kanseri Komplikasyonları Nelerdir?

Yemek borusu kanseri ilerlemesi ile farklı komplikasyonlar açığa çıkabilir. Bu komplikasyonlar arasında;

• Yemek borusunda tıkanma
• Yiyecek ve içeceklerin yemek borusundan geçememesi
• Yemek borusunda kanama yer alır.

Yemek Borusu Kanserine Karşı Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Yemek borusu kanserine neden olabilecek unsurlar genellikle önlenebilen unsurlardır. Kişilerin dengeli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığına sahip olması, alkol ve sigara tüketmemesi yemek borusu kanserine karşı alınabilecek en büyük önlemlerdir. Kişilerin reflü hastalığına sahip olması halinde tedavi olması da son derece önemlidir. Yiyecekleri aşırı sıcak tüketmekten kaçınmak, yanmış gıdaları tüketmemek de yine alınacak önlemler arasındadır.

Yemek Borusu Kanserinin Türleri Nelerdir?

Yemek borusu kanseri hücre tipine, ortaya çıktığı bölgeye göre farklı sınıflara ve türlere ayrılır. Yemek borusu kanserine genel olarak yassı hücreli skuamoz olarak adlandırılan hücreler gözlemlenir. Bunun yanı sıra adenokarsinom olarak adlandırılan farklı bir türde bulunur.

Yassı hücreli yemek borusu kanseri yemek borusunun içini kaplayan yassı hücreler nedeniyle gelişir. Bu ülkemizde en sık görülen yemek borusu kanser çeşididir.

Adenokarsinom yemek borusu kanseri ise yemek borusunun alt bölgesindeki mukoza bölgesinde gelişir. Bu tür genellikle mide asidine veya safraya maruz kalması nedeniyle burada yer alan hücrelerin şekil değiştirmesinden kaynaklı oluşur. Hücreler salgı bezlerini veya mide iç zarına benzemeye başlayabilir. Batı ülkelerinde adenokarsinom türü yemek borusu kanseriyle daha sık karşılaşılır.

Bazı kişilerde yemek borusunda bulunan kas dokusundaki farklılaşmalardan kaynaklı da nadir görünen yemek borusu kanseri çeşitleri görülebilir.

Yemek borusu kanser türlerinin yanı sıra kanserin tutunma noktası da farklı sınıflandırılır. Yemek borusu kanseri boyunda, göğse yakın kısımda, alt uç veya mide girişinde gelişebilir. Adenokarsinom genellikle mide girişinde gelişirken skuamoz yemek borusu kanseri ise üst bölge veya orta kısımda açığa çıkar.

Yemek Borusu Kanseri Kaç Evredir?

Yemek borusu kanseri 4 evreye sahiptir. Her bir evre farklı belirtiler ile karakterizedir.

• Birinci evre: birinci evredeki yemek borusu kanseri genellikle farklı bir tarama sırasında keşfedilir. Bu tür kanserlerde belirti gelişmez.  Birinci evrede kanser yemek borusunun iç zarında görülür. Kanser hücreleri birinci evrede kas yapısına ulaşmamış vaziyettedir. 
• İkinci evre: özofagus kanserinin ikinci evresinde, kanser hücreleri kas yapılarını ulaşmıştır. Bu evrede yutma güçlüğü gibi semptomlar açığa çıkmaya başlayabilir. Bazı kişilerde boğazda takılma hissi veya bağırsaklarda kanama gelişebilir.
• Üçüncü evre: Üçüncü evrede kanser hücreleri lenf bezlerine yayılmaya başlamıştır. Üçüncü evre ile ciddi yutma güçlüğü gibi belirtiler açığa çıkar. Kişiler katı gıda tüketememeye başlayabilir. Yaşlı kişilerde ise bu belirtilere ek olarak salya akıntısı gözlemlenebilir.
• Dördüncü evre: bu evre yemek borusu kanserinde son evredir. Dördüncü evrede kanser hücreleri metastaza uğramış ve farklı dokulara yayılmaya başlamıştır. Bu tür durumlarda genellikle ciddi kilo kayıpları ve yemek borusu kanseri belirtileri birlikte gelişir. Ciğerlere yakın bir kanser gelişimi söz konusuysa kişilerde öksürük semptomu gözlemlenebilir. Karaciğere metastaz yapması halinde yan ağrılar görülebilir. Kemiklere sıçrama olmasında ise kemik ağrıları gelişebilir. 

Yemek Borusu Kanseri Hangi Organlara Sıçrar?

Yemek borusu kanseri dördüncü evreye ulaşması ile metastaz oluşturur. Bu tür durumlarda yemek borusu kanserinden en çok etkilenen diğer organlar karaciğer, kemikler, akciğer ve midedir.

Yemek Borusu Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Yemek borusu kanserinin teşhis edilmesi için genellikle endoskopik kontrollere başvurulur. Endoskopik görüntüleme sırasında doktor yemek borusu içerisini inceleme şansı yakalar ve rahat bir şekilde teşhis koyabilir. Endoskopi sırasında alınan parçanın patolojiye gönderilmesiyle kanser teşhisinden emin olunur.

Yemek borusu kanserinin evresini belirleyebilmek için ise EUS kısaltmasına sahip endoskopik ultrason görüntüleme sistemlerine başvurulur. EUS sayesinde yemek borusu kanserinin evresi tespit edilerek buna yönelik bir tedavi planlaması yapılabilir.

Cerrahi müdahalelere başvurulacak olan hastalar için ise bilgisayarlı tomografi ve Pet CT tetkiklerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Yemek Borusu Hastalıkları İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Yemek borusu hastalıkları için genellikle gastroenteroloji bölümüne başvurulur. Gastroenterologlar yapacakları incelemeler ardından kanser teşhis etmesi halinde onkoloji bölümüyle multidisipliner bir çalışma gerçekleştirir.

Yemek Borusu Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Yemek borusu kanserinin bulunduğu evreye göre tedavi değişkenlik gösterir. Kişilerin birinci evrede olması hâlinde yemek borusunu çıkarmak yerine endoskop yardımıyla ağızdan girilerek yemek borusunu zar yapısı vücuttan uzaklaştırılır. İkinci evre içinde benzer yöntemler uygulanır.

Üçüncü evrede ise kemoterapi ve radyoterapi uygulamaları devreye girer. Bu sayede tümörlerin azalması hedeflenir. Azalma ardından cerrahi işlemler ile tümör uzaklaştırılır.

Yemek borusu kanserinde dördüncü evreye ulaşan kişilerde genellikle cerrahi yöntemlere başvurulmamaktadır. Sadece kemoterapi uygulamaları yapılarak hastaların yaşam kalitesinin artması hedeflenir.

Yemek borusu kanseri için yapılan ameliyatlarda genellikle yemek borusunun iç zarı çıkartılır.

Yemek borusu kanseri tedavisinde kanserin evresi kadar meydana gelen hücre yapısı ve hangi bölgede oluştuğu da etkilidir. Yemek borusunun boyun bölgesinde gelişmesi halinde genellikle ameliyat yöntemine başvurulmaz. Kemoterapi ve radyoterapi yöntemiyle tedavi sağlanır. Ancak kemoterapi ve radyoterapinin yeterli olmadığı durumlarda ameliyat yöntemine başvurulabilir.

Boyun bölgesinde kanser gelişmesi halinde gırtlak, tiroit, yutak bölümünün bir kısmı ve soluk borusunun bir kısmı çıkarılabilir. Bu tür durumlarda hastaların hayatlarının geri kalan bölümlerinde boyundan nefes alması gerekir.

Göğüs bölgesinde gelişmesi halinde ise soluk borusunun ikiye bölünen bölgesinin üzerinde veya altında gelişmesine göre tedavi farklılaşır. Tümör soluk borusunun üstünde ise kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanır. Altında olduğu durumlarda ise genellikle ameliyat tercih edilir. Bu tür durumlarda lenf bezleri ve yemek borusu tamamıyla çıkarılır. Mideden yeni bir yemek borusu yapılarak hastanın ağızdan beslenmesi sağlanabilir.

Mideye yakın olması halinde ise genellikle yemek borusunun önemli bir bölümü ile midenin tamamının çıkartılması gerekebilir. Bu tür durumlarda kişilerin bağırsaklarından yeni yemek borusu yapılır. İyileşme sürecinde özel bir rejim kullanılarak tedavi süreci desteklenir.

Yemek Borusu Kanseri Genetik Mi?

Yemek borusu kanseri nadir de olsa genetik faktörler nedeniyle gelişebilen bir kanser türüdür. Aile geçmişinde yemek borusu kanseri olan kişilerin endoskopi yaptıracakları sırada bunu mutlaka doktorlarına belirtmeleri önerilir.

Yemek Borusu Nakli Yapılır Mı?

Yemek borusu kanseri evresi ve geliştiği yere göre yemek borusunun çıkarılması gerekebilir. Bu tür durumlarda eğer ki midye yayılmadığı bir durum söz konusu ise kişinin kendi midesinden yeni bir yemek borusu yapılır. Midenin etkilendiği durumlarda ise ince bağırsak veya kalın bağırsaktan yeni bir yemek borusu yapılır. Hastaların kendi dokularından yeni bir yemek borusu yapıldığından kişilere yemek borusu nakli yapılmaz.